Witaj! Dzisiaj porozmawiamy o ułamkach dziesiętnych. To bardzo ważny temat w matematyce. Szczególnie dla uczniów klasy 4. Zaczynamy!
Co to są ułamki dziesiętne?
Ułamek dziesiętny to sposób zapisu liczby. Liczba ta składa się z części całkowitej i części ułamkowej. Są one oddzielone przecinkiem. Przecinek to kluczowa sprawa!
Spójrzmy na przykład. Liczba 3,14 (czytamy: trzy i czternaście setnych) to ułamek dziesiętny. 3 to część całkowita. Natomiast 14 to część ułamkowa. Przecinek oddziela te dwie części.
Możemy myśleć o ułamkach dziesiętnych jak o ułamkach zwykłych. Mają one mianownik równy 10, 100, 1000 i tak dalej. Na przykład, 0,1 to to samo co 1/10. 0,01 to to samo co 1/100.
Jak czytać ułamki dziesiętne?
Czytanie ułamków dziesiętnych jest proste. Najpierw czytamy część całkowitą. Potem mówimy "i". Na koniec czytamy część ułamkową. Dodajemy odpowiednią nazwę po przecinku.
Na przykład: 0,5 czytamy "zero i pięć dziesiątych". 2,7 czytamy "dwa i siedem dziesiątych". A 5,25 czytamy "pięć i dwadzieścia pięć setnych".
Ważne jest, aby pamiętać o nazwach. Pierwsze miejsce po przecinku to dziesiąte. Drugie miejsce po przecinku to setne. Trzecie miejsce po przecinku to tysięczne. I tak dalej.
Zapisywanie ułamków dziesiętnych
Zapisywanie ułamków dziesiętnych też jest łatwe. Musimy tylko pamiętać o przecinku. I o odpowiedniej liczbie zer.
Chcemy zapisać "trzy dziesiąte". To zapisujemy 0,3. "Piętnaście setnych" to 0,15. "Dwa i siedemset dwadzieścia pięć tysięcznych" to 2,725.
Jeśli nie mamy części całkowitej, piszemy zero przed przecinkiem. Na przykład: 0,8 to "osiem dziesiątych". Unikamy zapisu ,8. Zawsze dodajemy zero.
Porównywanie ułamków dziesiętnych
Aby porównać ułamki dziesiętne, patrzymy najpierw na część całkowitą. Ten ułamek, który ma większą część całkowitą, jest większy. Na przykład: 5,2 jest większe od 3,9.
Jeśli części całkowite są równe, porównujemy cyfry po przecinku. Zaczynamy od cyfry na miejscu dziesiątych. Potem setnych. Potem tysięcznych. I tak dalej.
Na przykład: 0,6 jest większe od 0,4. Bo 6 jest większe od 4. Ale 0,25 jest mniejsze od 0,3. Bo 2 jest mniejsze od 3. Mimo że 25 wygląda na większe niż 3, ważna jest pozycja cyfr.
Czasami, aby ułatwić porównywanie, dopisujemy zera na końcu ułamka. Na przykład, porównajmy 0,5 i 0,50. To te same liczby! Dopisanie zera nie zmienia wartości ułamka. Możemy porównać 0,7 i 0,700. Są równe.
Dodawanie i odejmowanie ułamków dziesiętnych
Dodawanie i odejmowanie ułamków dziesiętnych wymaga trochę ostrożności. Najważniejsze jest, aby przecinki były jeden pod drugim. Pisemnie zapisujemy liczby tak, aby przecinki się pokrywały.
Na przykład, chcemy dodać 2,35 i 1,42. Zapisujemy: 2,35 + 1,42 ------- A potem dodajemy tak jak zwykłe liczby.
Jeśli brakuje nam cyfr po przecinku, możemy dopisać zera. Na przykład, chcemy dodać 3,7 i 1,25. Zapisujemy: 3,70 + 1,25 -------
Odejmowanie robimy podobnie. Pamiętamy o pożyczaniu, jeśli jest to potrzebne. Ważne, żeby przecinki były w jednej linii.
Ułamki dziesiętne w życiu codziennym
Ułamki dziesiętne są wszędzie! Używamy ich w sklepie. Mierzymy nimi temperaturę. Znajdujemy je na wagach.
Cena produktu w sklepie to często ułamek dziesiętny. Na przykład, chleb kosztuje 2,50 zł. Waga pokazuje, ile ważą jabłka: 0,75 kg. Termometr pokazuje temperaturę: 36,6 stopni Celsjusza.
Ułamki dziesiętne pomagają nam mierzyć dokładnie. Są bardzo przydatne w wielu sytuacjach. Dlatego warto je dobrze poznać.
Podsumowanie
Nauczyliśmy się, co to są ułamki dziesiętne. Wiemy, jak je czytać i zapisywać. Potrafimy porównywać i dodawać ułamki dziesiętne. Widzimy, że są one bardzo przydatne w życiu codziennym. Powodzenia w dalszej nauce!
