Układ wydalniczy to bardzo ważny system w naszym ciele. Odpowiada za usuwanie zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii. Bez niego, te toksyny mogłyby nas zatruć. Musimy o niego dbać, żeby dobrze funkcjonował.
Co usuwa układ wydalniczy?
Głównym zadaniem jest usuwanie mocznika. Mocznik powstaje podczas rozkładu białek. Jest to substancja toksyczna. Potrzebujemy sprawnego układu wydalniczego, żeby się go pozbyć. Oprócz mocznika, usuwane są też inne szkodliwe substancje. Należą do nich nadmiar wody i soli mineralnych.
W procesie wydalania uczestniczy kilka narządów. Najważniejsze z nich to nerki. To one filtrują krew i produkują mocz. Oprócz nerek, ważną rolę odgrywają też moczowody, pęcherz moczowy i cewka moczowa. Każdy z tych narządów ma swoją specyficzną funkcję.
Budowa i funkcja nerek
Nerki to parzysty narząd w kształcie fasoli. Znajdują się w jamie brzusznej po obu stronach kręgosłupa. Każda nerka składa się z milionów małych filtrów zwanych nefronami. To w nefronach zachodzi proces filtracji krwi. Krew przepływa przez kłębuszek nerkowy, gdzie oddzielane są od niej zbędne substancje. Te substancje tworzą mocz pierwotny. Mocz pierwotny przepływa następnie przez kanaliki nerkowe. Tam woda i niektóre substancje odżywcze są wchłaniane z powrotem do krwi. Pozostałe substancje tworzą mocz ostateczny, który jest wydalany z organizmu.
Nerki nie tylko filtrują krew. Regulują również ciśnienie krwi. Kontrolują poziom elektrolitów we krwi. Produkują także hormony. Jeden z nich to erytropoetyna, która pobudza produkcję czerwonych krwinek.
Moczowody, pęcherz moczowy i cewka moczowa
Moczowody to cienkie przewody, które łączą nerki z pęcherzem moczowym. Mocz spływa moczowodami do pęcherza moczowego dzięki skurczom mięśni. Pęcherz moczowy to elastyczny worek, w którym gromadzi się mocz. Kiedy pęcherz jest pełny, odczuwamy potrzebę oddania moczu. Cewka moczowa to przewód, którym mocz jest wydalany z pęcherza na zewnątrz organizmu.
Inne narządy wydalnicze
Oprócz układu moczowego, w procesie wydalania biorą udział także inne narządy. Skóra wydala pot. Pot zawiera wodę, sole mineralne i niewielkie ilości mocznika. Płuca wydalają dwutlenek węgla. Dwutlenek węgla powstaje podczas oddychania komórkowego. Wątroba przekształca amoniak w mocznik. Amoniak jest toksyczny i musi być usunięty z organizmu.
Choroby układu wydalniczego
Układ wydalniczy jest narażony na różne choroby. Jedną z nich jest zapalenie pęcherza moczowego. Objawia się częstym oddawaniem moczu, pieczeniem podczas oddawania moczu i bólem w podbrzuszu. Inną chorobą są kamienie nerkowe. Kamienie nerkowe to twarde złogi, które tworzą się w nerkach. Mogą powodować silny ból. Poważną chorobą jest niewydolność nerek. W niewydolności nerek nerki nie są w stanie prawidłowo filtrować krwi. Wymaga to dializ lub przeszczepu nerki.
Jak dbać o układ wydalniczy?
Żeby utrzymać układ wydalniczy w dobrej kondycji, należy przestrzegać kilku zasad. Przede wszystkim trzeba pić dużo wody. Woda pomaga nerkom filtrować krew. Należy również unikać nadmiaru soli i białka w diecie. Nadmiar tych składników obciąża nerki. Ważne jest regularne oddawanie moczu. Nie należy wstrzymywać moczu, bo może to prowadzić do infekcji. Trzeba również dbać o higienę osobistą. To zapobiega infekcjom układu moczowego. Regularne badania moczu pomagają wykryć choroby układu wydalniczego we wczesnym stadium.
Pamiętaj, że zdrowy układ wydalniczy to podstawa dobrego samopoczucia. Dbaj o niego każdego dnia. Odpowiednia dieta, nawodnienie i higiena to klucz do sukcesu. Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy, skonsultuj się z lekarzem. Nie lekceważ problemów z oddawaniem moczu. Wczesna diagnoza i leczenie mogą zapobiec poważnym konsekwencjom.
