Witajcie, drodzy uczniowie klasy 7! Przygotowujemy się razem do sprawdzianu z Układu Pokarmowego. Nie martwcie się! Przejdziemy przez najważniejsze zagadnienia krok po kroku.
Funkcje Układu Pokarmowego
Układ pokarmowy, jak sama nazwa wskazuje, zajmuje się trawieniem pokarmu. To bardzo ważna funkcja!
Podstawowe zadania
Pobieranie pokarmu. Musimy coś zjeść, żeby nasz organizm miał energię.
Trawienie pokarmu. Rozkładamy jedzenie na mniejsze części.
Wchłanianie substancji odżywczych. Te mniejsze części wędrują do krwi.
Usuwanie niestrawionych resztek. To, czego nie potrzebujemy, musi opuścić nasze ciało.
Budowa Układu Pokarmowego
Poznajmy teraz poszczególne części układu pokarmowego.
Jama ustna
Tutaj wszystko się zaczyna! W jamie ustnej znajdują się: zęby, język i ślinianki.
Zęby – rozdrabniają pokarm. Pamiętajcie o higienie jamy ustnej!
Język – miesza pokarm ze śliną. Pomaga też przełykać.
Ślinianki – produkują ślinę. Ślina nawilża pokarm i zawiera enzymy trawiące cukry.
Gardło i Przełyk
Gardło to wspólny odcinek dróg oddechowych i pokarmowych.
Przełyk to rura, która prowadzi pokarm do żołądka.
Żołądek
Żołądek to worek, w którym pokarm jest mieszany z sokiem żołądkowym.
Sok żołądkowy zawiera kwas solny i enzymy trawiące białka.
Jelito Cienkie
Jelito cienkie to najdłuższa część układu pokarmowego. Tutaj następuje wchłanianie substancji odżywczych.
Wewnętrzna powierzchnia jelita cienkiego jest pofałdowana. Znajdują się na niej kosmki jelitowe, które zwiększają powierzchnię wchłaniania.
Do jelita cienkiego uchodzą przewody z wątroby i trzustki.
Wątroba produkuje żółć, która emulguje tłuszcze.
Trzustka produkuje sok trzustkowy, który zawiera enzymy trawiące białka, tłuszcze i węglowodany.
Jelito Grube
Jelito grube to ostatni odcinek układu pokarmowego. Tutaj wchłaniana jest woda i formowane są kał.
W jelicie grubym żyją bakterie, które pomagają trawić resztki pokarmowe.
Odbyt
Odbyt to otwór, przez który usuwane są niestrawione resztki pokarmowe.
Trawienie
Proces trawienia jest skomplikowany, ale postaram się go uprościć.
Trawienie Mechaniczne
To rozdrabnianie pokarmu na mniejsze części. Dzieje się to głównie w jamie ustnej i żołądku.
Trawienie Chemiczne
To rozkładanie pokarmu za pomocą enzymów. Enzymy to substancje, które przyspieszają reakcje chemiczne.
Enzymy działają w różnych częściach układu pokarmowego.
Przykładowe Enzymy
Amylaza ślinowa – trawi cukry w jamie ustnej.
Pepsyna – trawi białka w żołądku.
Lipaza – trawi tłuszcze w jelicie cienkim.
Trypsyna – trawi białka w jelicie cienkim.
Wchłanianie
Wchłanianie to proces przenikania substancji odżywczych z jelita cienkiego do krwi.
Kosmki jelitowe zwiększają powierzchnię wchłaniania. To bardzo ważne!
Choroby Układu Pokarmowego
Niestety, układ pokarmowy może chorować. Pamiętajmy o profilaktyce!
Przykładowe Choroby
Próchnica zębów – powodowana przez bakterie, które rozkładają cukry na kwasy. Niszczy zęby!
Choroba wrzodowa żołądka – uszkodzenie błony śluzowej żołądka. Powoduje ból i pieczenie.
Zatrucie pokarmowe – spowodowane przez bakterie lub toksyny w jedzeniu. Wywołuje wymioty i biegunkę.
Celiakia – nietolerancja glutenu. Powoduje uszkodzenie jelita cienkiego.
Higiena Układu Pokarmowego
Dbajmy o układ pokarmowy!
Zasady Higieny
Myj ręce przed jedzeniem!
Myj zęby po każdym posiłku!
Jedz regularnie! Nie pomijaj posiłków.
Pij dużo wody!
Unikaj jedzenia śmieciowego!
Podsumowanie
Gratulacje! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia związane z Układem Pokarmowym.
Pamiętaj:
- Układ pokarmowy trawi pokarm i wchłania substancje odżywcze.
- Składa się z jamy ustnej, gardła, przełyku, żołądka, jelita cienkiego, jelita grubego i odbytu.
- Trawienie dzieli się na mechaniczne i chemiczne.
- Wchłanianie odbywa się głównie w jelicie cienkim.
- Dbaj o higienę układu pokarmowego!
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
