Zaczynamy naszą podróż po układzie pokarmowym! Jest to niezwykle ważny system w naszym ciele. Pozwala nam on przetwarzać jedzenie. Dzięki temu możemy z niego czerpać energię i składniki odżywcze.
Czym jest układ pokarmowy?
Układ pokarmowy, inaczej nazywany przewodem pokarmowym, to zespół narządów. Współpracują one ze sobą. Ich zadaniem jest trawienie pokarmu. Obejmuje to rozkładanie go na mniejsze cząsteczki. Następnie te cząsteczki są wchłaniane do krwi.
Wyobraź sobie, że jesz jabłko. Układ pokarmowy zaczyna działać od momentu, gdy jabłko trafia do Twoich ust. Przechodzi przez kolejne etapy trawienia. W każdym z nich uczestniczą różne narządy. Na koniec, to co niepotrzebne, jest wydalane z organizmu.
Elementy układu pokarmowego
Układ pokarmowy to długa droga. Składa się z wielu przystanków, czyli narządów. Każdy z nich ma swoją rolę do odegrania. Poznajmy je bliżej!
Jama ustna
To tutaj zaczyna się cała przygoda! W jamie ustnej jedzenie jest rozdrabniane przez zęby. Miesza się ze śliną. Ślina zawiera enzymy. One rozpoczynają trawienie węglowodanów, np. skrobi.
Zęby pełnią bardzo ważną rolę. Dzielą jedzenie na mniejsze kawałki. To ułatwia dalsze trawienie. Ślina nawilża pokarm. Ułatwia jego przełykanie. Zawiera także amylazę ślinową. Ten enzym trawi skrobię.
Gardło i przełyk
Gardło to krótki odcinek. Łączy jamę ustną z przełykiem. Przełyk to długa rura. Transportuje pokarm do żołądka. Ruchy perystaltyczne przełyku przesuwają pokarm w dół.
Perystaltyka to rytmiczne skurcze mięśni. One popychają pokarm przez cały przewód pokarmowy. Działa to jak fala. Przesuwa ona zawartość w jednym kierunku. Dzięki temu jedzenie przesuwa się dalej.
Żołądek
Żołądek to elastyczny worek. Gromadzi pokarm. Miesza go z sokiem żołądkowym. Sok żołądkowy zawiera kwas solny i enzymy trawienne. Rozpoczyna trawienie białek.
Kwas solny w żołądku zabija bakterie. Tworzy odpowiednie środowisko dla enzymów trawiennych. Enzymy, takie jak pepsyna, trawią białka na mniejsze fragmenty. Ściany żołądka są chronione przed kwasem solnym przez specjalną warstwę śluzu.
Jelito cienkie
Jelito cienkie to najdłuższy odcinek przewodu pokarmowego. Dzieli się na trzy części: dwunastnicę, jelito czcze i jelito kręte. Tutaj zachodzi większość trawienia i wchłaniania składników odżywczych.
Do jelita cienkiego uchodzą przewody trzustki i wątroby. Trzustka produkuje sok trzustkowy. Zawiera on enzymy trawiące węglowodany, białka i tłuszcze. Wątroba produkuje żółć. Ona emulguje tłuszcze. To znaczy, że rozbija je na mniejsze krople. Ułatwia to ich trawienie.
Ściany jelita cienkiego są pofałdowane. Pokryte są kosmkami jelitowymi. Zwiększa to powierzchnię wchłaniania. Dzięki temu więcej składników odżywczych może trafić do krwi.
Jelito grube
Jelito grube jest krótsze i szersze niż jelito cienkie. Jego głównym zadaniem jest wchłanianie wody i soli mineralnych. Formuje się tutaj kał. Kał jest następnie wydalany przez odbyt.
W jelicie grubym żyją bakterie. One pomagają w trawieniu resztek pokarmowych. Produkują także witaminy, np. witaminę K. To, co nie zostało strawione i wchłonięte, staje się kałem.
Wątroba i trzustka
Wątroba i trzustka to gruczoły. Wspomagają trawienie. Wątroba produkuje żółć. Trzustka produkuje sok trzustkowy. Oba płyny są niezbędne do prawidłowego trawienia.
Wątroba pełni wiele funkcji. Oprócz produkcji żółci, magazynuje glikogen. Oczyszcza krew z toksyn. Trzustka reguluje poziom cukru we krwi. Produkuje insulinę i glukagon.
Trawienie – krok po kroku
Podsumujmy proces trawienia! Rozpoczyna się w jamie ustnej. Tam jedzenie jest rozdrabniane i mieszane ze śliną. Następnie pokarm trafia do żołądka. Tam jest mieszany z sokiem żołądkowym. Potem trafia do jelita cienkiego. Tam zachodzi większość trawienia i wchłaniania. Na końcu, resztki trafiają do jelita grubego. Tam wchłaniana jest woda i formowany kał.
Każdy etap trawienia jest ważny. Bez niego organizm nie mógłby prawidłowo funkcjonować. Pamiętaj o zdrowej diecie! Dostarczaj organizmowi wszystkich potrzebnych składników.
