Rozpoczniemy naszą podróż po świecie tkanek i organów roślinnych. Poznamy ich budowę i funkcje.
Tkanek Roślinne
Tkanki roślinne to zespoły komórek. Komórki te mają podobną budowę i funkcje. Dzielimy je na kilka podstawowych typów.
Tkanka Twórcza (Merystematyczna)
Tkanka twórcza, inaczej merystematyczna, to taka, która intensywnie się dzieli. Dzięki temu roślina może rosnąć i rozwijać się. Komórki tej tkanki są małe, mają cienkie ściany i duże jądro komórkowe. Znajdują się w stożkach wzrostu korzeni i pędów. Przykładem jest merystem wierzchołkowy, który odpowiada za wzrost rośliny na długość. Istnieją również merystemy boczne, np. kambium, które odpowiadają za wzrost na grubość.
Tkanka Okrywająca
Tkanka okrywająca chroni roślinę przed uszkodzeniami i utratą wody. Składa się z jednej lub kilku warstw komórek. Najbardziej zewnętrzną warstwą jest epiderma, pokryta często warstwą kutykuli. Kutykula ogranicza transpirację (parowanie wody). W epidermie liści znajdują się aparaty szparkowe, które regulują wymianę gazową pomiędzy rośliną a środowiskiem. U roślin starszych, epidermę zastępuje korkowica (peryderma), która jest bardziej odporna na czynniki zewnętrzne.
Tkanka Miękiszowa
Tkanka miękiszowa to najbardziej rozpowszechniony typ tkanki roślinnej. Odpowiada za różne funkcje, w zależności od rodzaju miękiszu. Miękisz asymilacyjny zawiera chloroplasty i przeprowadza fotosyntezę. Miękisz spichrzowy gromadzi substancje zapasowe, np. skrobię. Miękisz powietrzny (aerenchyma) tworzy przestwory powietrzne, ułatwiające wymianę gazową w roślinach wodnych.
Tkanka Wzmacniająca
Tkanka wzmacniająca nadaje roślinie sztywność i wytrzymałość. Wyróżniamy dwa główne typy: zwarcica (kollenchyma) i twardzica (sklerenchyma). Zwarcica składa się z żywych komórek o nierównomiernie zgrubiałych ścianach komórkowych. Twardzica składa się z martwych komórek o silnie zgrubiałych i zdrewniałych ścianach. Włókna to przykład komórek twardzicy.
Tkanka Przewodząca
Tkanka przewodząca transportuje wodę i substancje odżywcze w roślinie. Wyróżniamy drewno (ksylem) i łyko (floem). Drewno przewodzi wodę i sole mineralne z korzeni do liści. Składa się z martwych komórek: cewek i naczyń. Łyko przewodzi produkty fotosyntezy z liści do innych części rośliny. Składa się z żywych komórek: rurek sitowych i komórek przyrurkowych.
Organy Roślinne
Organy roślinne to części rośliny, które są zbudowane z różnych tkanek i pełnią określone funkcje. Wyróżniamy organy wegetatywne i generatywne.
Organy Wegetatywne
Organy wegetatywne odpowiadają za wzrost, rozwój i odżywianie rośliny. Należą do nich korzeń, łodyga i liście.
Korzeń utrzymuje roślinę w podłożu i pobiera z niego wodę oraz sole mineralne. Wyróżniamy różne typy systemów korzeniowych, np. palowy i wiązkowy. Na korzeniach często występują włośniki, które zwiększają powierzchnię chłonną.
Łodyga podtrzymuje liście i kwiaty oraz transportuje substancje pomiędzy korzeniami a liśćmi. Może być zielna lub zdrewniała. Na łodydze znajdują się pąki, z których rozwijają się liście lub kwiaty.
Liście przeprowadzają fotosyntezę. Mają zwykle płaską blaszkę liściową, która jest przystosowana do maksymalnego wykorzystania światła słonecznego. W liściach znajdują się aparaty szparkowe, które regulują wymianę gazową.
Organy Generatywne
Organy generatywne odpowiadają za rozmnażanie rośliny. Należą do nich kwiat, owoc i nasiono.
Kwiat jest organem rozmnażania płciowego u roślin okrytozalążkowych. Składa się z działek kielicha, płatków korony, pręcików (części męskie) i słupka (część żeńska). Kwiaty mogą być zapylane przez wiatr, owady lub inne zwierzęta.
Owoc powstaje z zalążni słupka po zapłodnieniu. Zawiera nasiona. Owoce pełnią różne funkcje, np. chronią nasiona i ułatwiają ich rozsiewanie.
Nasiono zawiera zarodek rośliny i substancje zapasowe. Po kiełkowaniu nasiona rozwija się nowa roślina.
Pamiętaj, że zrozumienie budowy i funkcji tkanek i organów roślinnych jest kluczowe do zrozumienia procesów życiowych zachodzących w roślinach. Powodzenia na sprawdzianie!
