Hej! Zaraz sprawdzian z tkanek i organów roślinnych? Bez paniki! Razem damy radę!
Tkanki Roślinne - Podział
Zacznijmy od podstaw. Czym są tkanki roślinne? To grupy komórek o podobnej budowie i funkcji. Podzielmy je sobie na kategorie.
Tkanki Twórcze (Merystematyczne)
Tkanki twórcze, inaczej merystematyczne, są jak budowniczowie rośliny. Mają zdolność do podziałów. To dzięki nim roślina rośnie i się rozwija. Komórki są małe i intensywnie się dzielą.
Ważne typy: merystem wierzchołkowy (na szczycie pędu i korzenia – wzrost na długość) i merystem boczny (np. kambium – wzrost na grubość).
Tkanki Stałe
Gdy komórka merystematyczna przestaje się dzielić, różnicuje się. Powstaje tkanka stała. Tkanki stałe pełnią konkretne funkcje. Mamy ich kilka rodzajów.
Tkanka Okrywająca (Skórka)
Skórka to zewnętrzna warstwa rośliny. Chroni ją przed uszkodzeniami i utratą wody. Na liściach i młodych pędach mamy epidermę. Często pokryta jest kutykulą (woskowa warstwa). Na korzeniach występuje ryzoderma. Ryzoderma ma włośniki, które zwiększają powierzchnię chłonną.
Tkanka Miękiszowa (Parenchyma)
Miękisz to najbardziej wszechstronna tkanka. Wypełnia przestrzenie między innymi tkankami. Bierze udział w fotosyntezie (miękisz asymilacyjny), magazynowaniu substancji (miękisz spichrzowy) i wymianie gazowej (miękisz powietrzny – aerenchyma).
Tkanka Wzmacniająca (Kolenzchyma i Sklerenchyma)
Roślina musi być silna! Zapewniają to tkanki wzmacniające. Kolenzchyma (zwarcica) jest elastyczna i występuje w młodych, rosnących częściach roślin. Sklerenchyma (twardzica) jest bardzo twarda i występuje w starszych, dojrzałych częściach. Ma zdrewniałe ściany komórkowe.
Tkanka Przewodząca (Ksylem i Floem)
Roślina potrzebuje transportu! Tkanki przewodzące to system naczyń rośliny. Ksylem (drewno) przewodzi wodę i sole mineralne z korzeni do liści. Floem (łyko) przewodzi produkty fotosyntezy z liści do innych części rośliny.
Organy Roślinne
Ok, znamy tkanki. Teraz organy. To zespoły tkanek, które razem pełnią konkretną funkcję. Mamy organy wegetatywne i generatywne.
Organy Wegetatywne
Organy wegetatywne służą do wzrostu i odżywiania rośliny. To korzeń, łodyga i liście.
Korzeń
Korzeń utrzymuje roślinę w podłożu i pobiera wodę z solami mineralnymi. Ma strefę korzeniową z włośnikami, które zwiększają powierzchnię chłonną.
Łodyga
Łodyga łączy korzeń z liśćmi i kwiatami. Przewodzi wodę, sole mineralne i substancje odżywcze. Może być zielna lub zdrewniała. Na łodydze znajdują się pąki.
Liść
Liść to główny organ fotosyntezy. Ma blaszkę liściową i ogonek liściowy. W liściu znajdują się aparaty szparkowe, które umożliwiają wymianę gazową.
Organy Generatywne
Organy generatywne służą do rozmnażania. To kwiat, owoc i nasiono.
Kwiat
Kwiat to organ rozmnażania płciowego u roślin okrytonasiennych. Składa się z działek kielicha, płatków korony, pręcików (część męska) i słupka (część żeńska).
Owoc
Owoc powstaje z zalążni słupka po zapłodnieniu. Zawiera nasiona.
Nasiono
Nasiono zawiera zarodek rośliny i substancje odżywcze. Jest chronione przez łupinę nasienną.
Fotosynteza - Ważny Proces!
Nie zapomnijmy o fotosyntezie! To proces, w którym roślina wytwarza pokarm (glukozę) z dwutlenku węgla i wody, przy udziale światła. Zachodzi w chloroplastach, dzięki chlorofilowi (zielony barwnik).
Równanie fotosyntezy: Dwutlenek węgla + Woda + Światło -> Glukoza + Tlen.
Transpiracja i Gutacja
Transpiracja to proces parowania wody z powierzchni rośliny, głównie przez aparaty szparkowe. Reguluje temperaturę rośliny i transport wody. Gutacja to wydzielanie kropli wody na brzegach liści, gdy transpiracja jest utrudniona.
Podsumowanie
Uff! To sporo materiału. Ale teraz wiesz, że:
- Tkanki roślinne dzielimy na twórcze i stałe.
- Tkanki twórcze umożliwiają wzrost rośliny.
- Tkanki stałe pełnią konkretne funkcje: okrywające, miękiszowe, wzmacniające i przewodzące.
- Organy roślinne dzielimy na wegetatywne (korzeń, łodyga, liść) i generatywne (kwiat, owoc, nasiono).
- Fotosynteza to proces wytwarzania pokarmu przez rośliny.
Powodzenia na sprawdzianie! Pamiętaj, żeby czytać pytania uważnie i nie stresować się! Dasz radę!
