Zaczynamy przygodę z tkankami! To jak budulec naszego ciała.
Tkanka Nabłonkowa
Wyobraź sobie mur z cegieł. To trochę jak tkanka nabłonkowa. Pokrywa powierzchnie. Ochrania i oddziela.
Cegły są ściśle ułożone. Podobnie komórki nabłonka. Tworzą zwartą barierę. Nie przepuszczą wszystkiego.
Są różne rodzaje. Jak różne rodzaje cegieł! Płaskie, sześcienne, walcowate. Ich kształt ma znaczenie.
Nabłonek płaski: Cienki jak naleśnik. Idealny do wymiany gazowej. Na przykład w płucach. Powietrze przechodzi łatwo.
Wyobraź sobie płuca. Jak gąbka pełna maleńkich pęcherzyków. W tych pęcherzykach nabłonek płaski pozwala na wymianę tlenu i dwutlenku węgla. Prosto i szybko!
Nabłonek sześcienny: Jak kostka do gry. Występuje w nerkach. Pomaga w filtrowaniu krwi. Oczyszcza nasz organizm.
Nerki to jak filtry w samochodzie. Oczyszczają krew z toksyn. Nabłonek sześcienny pomaga w tym procesie.
Nabłonek walcowaty: Wysoki i smukły. Jak kolumna. Znajdziemy go w jelitach. Wchłania składniki odżywcze.
Jelita to jak fabryka. Rozkładają jedzenie i wchłaniają to, co wartościowe. Nabłonek walcowaty z mikrokosmkami (małe wypustki zwiększające powierzchnię) jest tutaj kluczowy.
Niektóre nabłonki mają rzęski. Małe włoski. Pomagają przesuwać substancje. Jak małe wiosła.
Wyobraź sobie oskrzela. Wewnętrzna wyściółka z rzęskami przesuwa zanieczyszczenia w górę, w stronę gardła. Chroni płuca przed infekcjami.
Tkanka Mięśniowa
Teraz zajmijmy się mięśniami! To one pozwalają nam się ruszać.
Tkanka mięśniowa jest jak silnik. Kurczy się i rozkurcza. Generuje ruch.
Są trzy rodzaje: szkieletowa, gładka i sercowa. Każda ma inną rolę.
Mięśnie szkieletowe: Przyczepione do kości. Pozwalają nam biegać, skakać, pisać. Kontrolujemy je świadomie.
Pomyśl o bicepsie. Kiedy podnosisz ciężar, biceps się kurczy. Kontrolujesz ten ruch. Chcesz podnieść - podnosisz.
Mięśnie gładkie: W ścianach narządów wewnętrznych. Np. żołądka, jelit, naczyń krwionośnych. Pracują automatycznie. Nie mamy nad nimi kontroli.
Żołądek miesza pokarm. Jelita przesuwają treść pokarmową. Naczynia krwionośne regulują przepływ krwi. Wszystko to dzięki mięśniom gładkim, które działają niezależnie od naszej woli.
Mięsień sercowy: Buduje serce. Kurczy się rytmicznie. Pompuje krew. Też pracuje automatycznie.
Serce to pompa. Kurczy się i rozkurcza nieustannie. Mięsień sercowy jest specjalnie zbudowany, by pracować bez zmęczenia przez całe życie.
Wszystkie mięśnie mają zdolność kurczenia się. Dzięki białkom aktynie i miozynie. One współpracują. Zbliżają się do siebie i oddalają. Skracają komórkę mięśniową.
Tkanka Nerwowa
Na koniec tkanka nerwowa. Jak system komunikacji w naszym ciele.
Przesyła sygnały. Pomiędzy mózgiem, rdzeniem kręgowym i resztą ciała.
Główną komórką jest neuron. Składa się z ciała komórki, dendrytów i aksonu.
Wyobraź sobie drzewo. Ciało komórki to pień. Dendryty to gałęzie. Akson to korzeń.
Dendryty odbierają sygnały. Jak anteny.
Akson przewodzi sygnały dalej. Jak kabel.
Sygnał przekazywany jest za pomocą impulsów elektrycznych i chemicznych. Bardzo szybko.
Neurony komunikują się ze sobą za pomocą synaps. To jak stacje przekaźnikowe.
Oprócz neuronów są też komórki glejowe. Pomagają neuronom. Odżywiają, izolują i chronią.
Komórki glejowe to jak ekipa wsparcia dla neuronów. Dbają o to, by neurony mogły pracować efektywnie.
Mózg to centrum dowodzenia. Przetwarza informacje. Wydaje polecenia.
Rdzeń kręgowy to autostrada. Przewodzi sygnały pomiędzy mózgiem a ciałem.
Nerwy to drogi lokalne. Docierają do każdej części ciała.
Dzięki tkance nerwowej czujemy, myślimy, ruszamy się. To dzięki niej jesteśmy świadomi i reagujemy na otoczenie. To system kontroli.
Pamiętaj, tkanki współpracują ze sobą! Tworzą narządy. Narządy tworzą układy. Układy tworzą cały organizm.
