Witaj w świecie przyrody! Przygotujmy się do testu z Działu 7 dla klasy 4. To będzie przygoda!
Gleba: Podstawa Życia
Gleba to jak wielka kuchnia dla roślin. To tam czerpią jedzenie i wodę.
Co to jest gleba?
Wyobraź sobie ciasto. Potrzebujesz mąki, jajek, cukru. Gleba też ma składniki. Tylko inne.
To mieszanka składników mineralnych (jak pokruszone skały), próchnicy (z resztek roślin i zwierząt), wody i powietrza.
Składniki mineralne dają glebie strukturę. To tak jak szkielet w naszym ciele.
Próchnica jest bardzo ważna. To jak kompost, bogata w składniki odżywcze.
Woda i powietrze pozwalają roślinom oddychać i pić. Wyobraź sobie ryby w akwarium, które potrzebują wody i tlenu.
Warstwy gleby
Gleba ma warstwy. To jak tort.
Warstwa próchniczna jest na górze. Jest ciemna i bogata w próchnicę. Tu rosną rośliny.
Warstwa przepuszczalna jest pod spodem. Woda łatwo przez nią przepływa.
Skała macierzysta to baza. To z niej powstaje gleba. To jak podstawa tortu.
Wyobraź sobie, że kopiesz dół w piasku na plaży. Na początku jest piasek. Potem może być mokry piasek. A na końcu kamienie. To podobnie jak z warstwami gleby.
Rodzaje gleb
Są różne rodzaje gleb. Jak różne smaki lodów!
Gleby piaszczyste są luźne i przepuszczalne. Woda szybko przez nie przelatuje. Jak piasek na plaży. Trudno w nich utrzymać wodę.
Gleby gliniaste są ciężkie i zbite. Trzymają wodę, ale roślinom trudno w nich rosnąć. Jak plastelina.
Gleby próchnicze są najlepsze dla roślin. Mają dużo próchnicy i dobrze trzymają wodę. Jak bogate ciasto.
Aby sprawdzić rodzaj gleby, zrób prosty test. Weź garść wilgotnej gleby. Spróbuj uformować kulkę. Jeśli się nie da, to gleba piaszczysta. Jeśli da się uformować kulkę, ale łatwo się rozpada, to gleba gliniasta. Jeśli da się uformować kulkę, która dobrze trzyma kształt, to gleba próchnicza.
Woda: Źródło Życia
Woda to jak krew dla naszej planety. Potrzebna jest wszystkim.
Obieg wody w przyrodzie
Woda krąży. To jak karuzela.
Parowanie to kiedy woda zamienia się w parę. Słońce ogrzewa wodę w rzekach, jeziorach i oceanach. Para unosi się do góry. To jak para z gotującego się czajnika.
Kondensacja to kiedy para wodna zamienia się w chmury. Para ochładza się i tworzy krople wody. To jak rosa na trawie rano.
Opady to kiedy woda spada z chmur. To deszcz, śnieg, grad. To jak woda lejąca się z konewki.
Spływ to kiedy woda wraca do rzek, jezior i oceanów. To jak rzeka płynąca do morza.
Pomyśl o cyklu wody jak o zamkniętym kole. Woda paruje, tworzy chmury, spada na ziemię i wraca do morza. I tak w kółko!
Znaczenie wody dla życia
Woda jest niezbędna dla roślin, zwierząt i ludzi.
Rośliny potrzebują wody do wzrostu. To jak podlewanie kwiatów w doniczce.
Zwierzęta piją wodę. To jak picie soku.
Ludzie potrzebują wody do picia, gotowania, mycia się. To jak używanie wody w łazience i kuchni.
Bez wody nie byłoby życia na Ziemi. Woda to podstawa!
Powietrze: Oddech Życia
Powietrze to jak niewidzialny ocean, w którym wszyscy pływamy.
Skład powietrza
Powietrze to mieszanka gazów.
Azot to najwięcej, około 78%. To jak duża część ciasta.
Tlen to około 21%. Potrzebujemy go do oddychania. To jak mała część ciasta.
Inne gazy to reszta. To dwutlenek węgla, gazy szlachetne, para wodna. To jak posypka na cieście.
Wyobraź sobie, że powietrze to balon. Najwięcej w nim azot, potem tlen, a potem inne gazy.
Znaczenie powietrza dla życia
Tlen jest niezbędny do oddychania. Bez niego nie moglibyśmy żyć.
Rośliny pobierają dwutlenek węgla z powietrza do fotosyntezy. To jak oddychanie roślin.
Powietrze chroni Ziemię przed przegrzaniem. To jak parasol przed słońcem.
Wyobraź sobie, że oddychasz. Wdychasz powietrze, które zawiera tlen. Twój organizm zużywa tlen, a wydychasz dwutlenek węgla.
Pamiętaj, dbaj o środowisko! Czyste powietrze jest bardzo ważne dla naszego zdrowia i dla zdrowia całej planety.
