Witajcie młodzi przyrodnicy! Przygotujmy się do testu z przyrody. Zajmiemy się działem 4. Będziemy bazować na materiale z podręczników Nowej Ery dla klasy 4.
Dział 4: Woda i Powietrze
Dział ten skupia się na dwóch bardzo ważnych elementach naszego środowiska: wodzie i powietrzu. Są one niezbędne do życia.
Woda – Źródło Życia
Woda to związek chemiczny. Składa się z wodoru i tlenu (H2O). Jest bezbarwna, bezwonna i bez smaku (w czystej postaci).
Woda występuje w trzech stanach skupienia:
- Stały (lód, śnieg, szron)
- Ciekły (woda w rzekach, jeziorach, morzach)
- Gazowy (para wodna)
Obieg wody w przyrodzie to ciągły proces. Polega na krążeniu wody między atmosferą, powierzchnią Ziemi i podziemiem.
Procesy w obiegu wody:
- Parowanie: przejście wody ze stanu ciekłego w gazowy. Dzieje się to np. z powierzchni jezior pod wpływem słońca.
- Kondensacja: przejście pary wodnej w stan ciekły (tworzenie się chmur).
- Opady: spadanie wody na ziemię w postaci deszczu, śniegu, gradu.
- Infiltracja: wsiąkanie wody w glebę.
- Spływ powierzchniowy: woda spływa po powierzchni ziemi do rzek i jezior.
Znaczenie wody jest ogromne. Woda jest:
- Składnikiem organizmów żywych (nasze ciała składają się w dużej części z wody).
- Środowiskiem życia wielu roślin i zwierząt.
- Używana w gospodarstwach domowych, przemyśle i rolnictwie.
Musimy dbać o czystość wody! Zanieczyszczenia mogą być bardzo szkodliwe dla środowiska i dla nas.
Powietrze – Co Nas Otacza
Powietrze to mieszanina gazów. Otacza Ziemię. Bez powietrza nie moglibyśmy oddychać.
Główne składniki powietrza to:
- Azot (około 78%)
- Tlen (około 21%)
- Inne gazy (argon, dwutlenek węgla, para wodna i inne)
Tlen jest niezbędny do oddychania. Rośliny produkują tlen w procesie fotosyntezy.
Dwutlenek węgla jest wykorzystywany przez rośliny w procesie fotosyntezy. Jest też produktem spalania.
Wiatr to ruch powietrza. Powstaje na skutek różnic w temperaturze i ciśnieniu powietrza.
Znaczenie powietrza jest ogromne. Powietrze jest:
- Niezbędne do oddychania dla ludzi, zwierząt i wielu roślin.
- Uczestniczy w procesach spalania.
- Umożliwia lot ptakom i owadom.
- Wykorzystywane do produkcji energii (np. energia wiatrowa).
Musimy dbać o czystość powietrza! Zanieczyszczenia powietrza (smog) są bardzo szkodliwe dla zdrowia.
Zanieczyszczenia Wody i Powietrza
Zanieczyszczenia wody mogą pochodzić z:
- Ścieków przemysłowych.
- Ścieków komunalnych.
- Nawozów sztucznych i pestycydów z pól.
- Śmieci.
Zanieczyszczenia powietrza mogą pochodzić z:
- Spalania paliw (węgla, ropy, gazu) w elektrowniach, fabrykach i domach.
- Spalin samochodowych.
- Procesów przemysłowych.
- Pożarów lasów.
Skutki zanieczyszczeń:
- Zanieczyszczona woda jest niezdatna do picia i zagraża życiu organizmów wodnych.
- Zanieczyszczone powietrze powoduje choroby układu oddechowego i inne problemy zdrowotne.
- Zanieczyszczenia przyczyniają się do zmian klimatycznych.
Jak Dbać o Wodę i Powietrze?
Każdy z nas może dbać o środowisko!
Sposoby na ochronę wody:
- Oszczędzaj wodę (zakręcaj kran, bierz krótsze prysznice).
- Nie wyrzucaj śmieci do rzek i jezior.
- Używaj ekologicznych środków czystości.
Sposoby na ochronę powietrza:
- Korzystaj z transportu publicznego, roweru lub chodź pieszo.
- Oszczędzaj energię elektryczną.
- Nie pal śmieci w piecu.
- Sadź drzewa.
Pamiętaj! Dbanie o środowisko to nasz obowiązek. Wszyscy musimy się do tego przyczynić.
Powodzenia na teście!
