Witajcie, młodzi przyrodnicy! Przygotowujemy się do sprawdzianu z działu 2 z przyrody w klasie 4. Nie martwcie się, damy radę!
Środowisko życia organizmów
Zaczynamy od **środowiska życia**. To miejsce, gdzie żyją rośliny i zwierzęta. To ich dom!
Co to takiego środowisko?
Środowisko to wszystko, co otacza organizm. Czynniki **ożywione** i **nieożywione**.
Czynniki ożywione to inne organizmy. Rośliny, zwierzęta, grzyby, bakterie. Wszystko co żyje.
Czynniki nieożywione to np. temperatura, światło, woda, gleba, powietrze. Rzeczy bez życia.
Pomyślcie o lesie. Ożywione: drzewa, sarny, ptaki, grzyby. Nieożywione: słońce, deszcz, gleba.
Przystosowania do środowiska
Organizmy są **przystosowane** do życia w swoim środowisku. Oznacza to, że mają cechy, które im pomagają.
Na przykład, kaktus ma kolce, aby chronić się przed zwierzętami i magazynuje wodę. To przystosowanie.
Niedźwiedź polarny ma grubą sierść. To chroni go przed zimnem. Kolejne przystosowanie!
Rodzaje środowisk
Jest wiele różnych środowisk. Każde ma swoje specyficzne cechy.
Ląd
Ląd to np. las, łąka, pustynia, góry. Różnią się temperaturą, wilgotnością, dostępnością wody.
Las to miejsce z dużą ilością drzew. Daje cień i schronienie.
Łąka to trawy i kwiaty. Dużo słońca i owadów.
Pustynia to gorąco i sucho. Specjalne rośliny i zwierzęta.
Góry to trudne warunki. Zimno i wiatr.
Woda
Woda to rzeki, jeziora, morza, oceany. Inna temperatura, zasolenie, dostępność światła.
Rzeka to płynąca woda. Szybki prąd i różne zwierzęta.
Jezioro to stojąca woda. Głębsze niż rzeka.
Morze i ocean to słona woda. Duża różnorodność organizmów.
Relacje między organizmami
Organizmy żyją razem i wpływają na siebie. To są **relacje między organizmami**.
Rodzaje relacji
Drapieżnictwo. Jeden organizm (drapieżnik) poluje na drugiego (ofiarę). Lew i zebra!
Roślinożerność. Zwierzę zjada rośliny. Królik i marchewka!
Konkurencja. Organizmy walczą o zasoby. Dwa drzewa walczą o światło.
Symbioza. Współżycie dwóch organizmów, z korzyścią dla obu. Bakterie w jelitach człowieka.
Łańcuch pokarmowy
Łańcuch pokarmowy to kto kogo zjada. Producenci, konsumenci, destruenci.
Producenci to rośliny. Wytwarzają pokarm same.
Konsumenci to zwierzęta. Zjadają rośliny lub inne zwierzęta.
Destruenci to grzyby i bakterie. Rozkładają martwą materię.
Przykład łańcucha: trawa -> konik polny -> żaba -> bocian.
Ochrona przyrody
Musimy dbać o przyrodę! To nasza odpowiedzialność.
Zagrożenia dla środowiska
Zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby. Śmieci, spaliny, odpady.
Wycinanie lasów. Tracimy dom dla zwierząt i roślin.
Kłusownictwo. Nielegalne polowanie na zwierzęta.
Jak chronić przyrodę?
Segregacja śmieci. Recykling!
Oszczędzanie wody i energii.
Sadzenie drzew.
Ochrona zwierząt i roślin.
Podsumowanie
Pamiętajcie!
- Środowisko to miejsce życia organizmów.
- Czynniki ożywione i nieożywione tworzą środowisko.
- Organizmy są przystosowane do swojego środowiska.
- Istnieją różne rodzaje środowisk: ląd i woda.
- Organizmy żyją w różnych relacjach: drapieżnictwo, roślinożerność, konkurencja, symbioza.
- Łańcuch pokarmowy pokazuje kto kogo zjada.
- Musimy chronić przyrodę!
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Was!
