Hej ósmoklasisto! Gotowi na sprawdzian z działu 5 - Upadek Komunizmu? Nie martwcie się, pomogę Wam! Przygotowałem ten mini-przewodnik, żebyście czuli się pewniej. Skupmy się na najważniejszych zagadnieniach.
I. Kryzys Systemu Komunistycznego
Komunizm, mimo początkowych obietnic, zaczął zawodzić.
A. Problemy Gospodarcze
Gospodarka planowa okazała się niewydolna. Centralne planowanie nie nadążało za potrzebami rynku.
Brak konkurencji hamował innowacje.
Pamiętajcie o kolejkach! To był symbol tamtych czasów.
Brakowało podstawowych towarów.
Zwróćcie uwagę na termin "szara strefa". Kwitła, bo ludzie próbowali sobie radzić.
B. Niezadowolenie Społeczne
Ludzie byli coraz bardziej niezadowoleni. Chcieli wolności i lepszego życia.
Cenzura denerwowała.
Brak możliwości wyrażania własnych opinii frustrował.
Pamiętajcie o prawach człowieka. Komunizm ich nie przestrzegał.
C. Rola Kościoła Katolickiego
W Polsce Kościół był bardzo ważny. Bronił praw ludzi.
Jan Paweł II był ogromnym autorytetem. Jego pielgrzymki dodawały ludziom odwagi.
Zapamiętajcie jego słowa: "Nie lękajcie się!".
II. Polska Droga do Wolności
Polska odegrała kluczową rolę w upadku komunizmu.
A. Powstanie Solidarności
Sierpień 1980 - strajki w Stoczni Gdańskiej.
Powstaje Solidarność. To był niezależny związek zawodowy.
Lech Wałęsa staje na czele.
Pamiętajcie o 21 postulatach. To były żądania strajkujących.
B. Stan Wojenny
13 grudnia 1981 - stan wojenny.
Reżim komunistyczny próbuje stłumić opozycję.
Internowania, aresztowania, cenzura.
Jednak Solidarność działała w podziemiu.
C. Obrady Okrągłego Stołu
1989 rok - przełom!
Władza komunistyczna siada do rozmów z opozycją.
Obrady Okrągłego Stołu.
Ustalono częściowo wolne wybory.
D. Wybory 4 czerwca 1989
4 czerwca 1989 - wybory.
Ogromne zwycięstwo Solidarności!
To był początek końca komunizmu w Polsce.
Zapamiętajcie: Tadeusz Mazowiecki - pierwszy niekomunistyczny premier.
III. Upadek Komunizmu w Europie
Polska dała przykład innym krajom.
A. Jesień Ludów
Jesień Ludów - to nazwa fali protestów w krajach bloku wschodniego.
Upadek Muru Berlińskiego (1989). Symbol podziału Europy znika.
Węgry, Czechosłowacja, Rumunia, Bułgaria - wszędzie zmiany.
B. Przyczyny Upadku
Połączenie czynników zewnętrznych i wewnętrznych.
Kryzys gospodarczy, niezadowolenie społeczne, działalność opozycji.
Polityka Michaiła Gorbaczowa (pierestrojka i głasnost') w ZSRR osłabiła system.
IV. Skutki Upadku Komunizmu
Ogromne zmiany w Europie i na świecie.
A. Przemiany Polityczne
Demokratyzacja, wolne wybory.
Powstanie nowych państw.
Integracja europejska.
B. Przemiany Gospodarcze
Gospodarka rynkowa.
Prywatyzacja.
Napływ inwestycji zagranicznych.
C. Przemiany Społeczne
Większa swoboda.
Możliwość podróżowania.
Rozwój kultury.
Podsumowanie
Zapamiętajcie najważniejsze daty: 1980, 1981, 1989.
Kluczowe postacie: Lech Wałęsa, Jan Paweł II, Tadeusz Mazowiecki, Michaił Gorbaczow.
Ważne terminy: Solidarność, stan wojenny, Okrągły Stół, Jesień Ludów.
Pamiętajcie o przyczynach i skutkach upadku komunizmu.
Jesteście świetni! Powodzenia na sprawdzianie!
