Rozpocznijmy naszą podróż przez historię klasy 8, dział 1. Skupimy się na najważniejszych wydarzeniach i postaciach.
Europa w przededniu Wielkiej Rewolucji Francuskiej
Zanim wybuchła Rewolucja Francuska, Europa była podzielona. Rządziły nią monarchie absolutne. Królowie mieli niemal nieograniczoną władzę. Przykładem jest Ludwik XIV we Francji. Jego słynne zdanie: "Państwo to ja".
Społeczeństwo było podzielone na stany. Stan pierwszy to duchowieństwo. Stan drugi to szlachta. Oba stany miały liczne przywileje. Nie płaciły podatków, a zajmowały wysokie stanowiska. Stan trzeci to reszta społeczeństwa: chłopi, mieszczanie, inteligencja. To oni ponosili ciężar utrzymania państwa.
W Europie rozwijał się absolutyzm oświecony. Niektórzy władcy, jak Fryderyk II Wielki w Prusach, starali się wprowadzać reformy. Dbali o rozwój gospodarki, oświaty i armii. Robili to jednak bez pytania poddanych o zdanie. Wciąż uważali się za władców z nadania boskiego.
Sytuacja we Francji
Francja była w kryzysie. Ludwik XVI rządził nieudolnie. Prowadził wystawny tryb życia. Długi państwa rosły. Dodatkowo, społeczeństwo było niezadowolone z przywilejów szlachty i duchowieństwa. Rosły ceny żywności. Zaczęły się bunty.
Maria Antonina, żona Ludwika XVI, była bardzo niepopularna. Oskarżano ją o rozrzutność i lekkomyślność. Mówiło się, że nie dba o los poddanych. Jej pochodzenie (Austria) dodatkowo ją obciążało w oczach Francuzów.
Król zwołał Stany Generalne. Było to zgromadzenie przedstawicieli wszystkich trzech stanów. Miało ono pomóc w rozwiązaniu problemów państwa. Jednakże, sposób głosowania był niesprawiedliwy. Stan trzeci zawsze był przegłosowywany przez stany uprzywilejowane. To doprowadziło do wybuchu rewolucji.
Wybuch Rewolucji Francuskiej
Przedstawiciele stanu trzeciego ogłosili się Zgromadzeniem Narodowym. Postanowili uchwalić konstytucję. Król próbował im przeszkodzić. To doprowadziło do ataku na Bastylię, 14 lipca 1789 roku. Ten dzień uznaje się za początek rewolucji.
Bastylia była symbolem ucisku. Była to więzienie, w którym przetrzymywano więźniów politycznych. Zdobycie Bastylii pokazało, że lud jest gotów walczyć o swoje prawa. Był to ważny symboliczny gest.
Po zdobyciu Bastylii, rewolucja rozszerzyła się na całą Francję. Chłopi zaczęli atakować dwory szlacheckie. Palili dokumenty, które potwierdzały ich poddaństwo. Był to okres tzw. Wielkiej Trwogi.
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela
Zgromadzenie Narodowe uchwaliło Deklarację Praw Człowieka i Obywatela. Dokument ten głosił, że wszyscy ludzie są równi wobec prawa. Mieli prawo do wolności, własności i bezpieczeństwa. Był to przełomowy moment w historii. Deklaracja stała się inspiracją dla wielu ruchów wolnościowych na świecie.
Deklaracja wprowadzała także zasadę suwerenności narodu. Oznaczało to, że władza należy do narodu, a nie do króla. Wprowadzono również zasadę trójpodziału władzy. Władza miała być podzielona na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Król Ludwik XVI nie chciał zaakceptować zmian. Próbował potajemnie uciec z Francji. Został jednak rozpoznany i zatrzymany. To jeszcze bardziej pogorszyło jego sytuację. Stracił zaufanie społeczeństwa.
Okres Terroru i Dyrektoriat
W 1792 roku Francja stała się republiką. Król Ludwik XVI został oskarżony o zdradę i stracony. Podobnie stało się z Marią Antoniną. Był to okres radykalizacji rewolucji.
Władzę przejęli Jakubini, pod przywództwem Maksymiliana Robespierre’a. Wprowadzili dyktaturę. Rozpoczął się okres Wielkiego Terroru. Tysiące ludzi zostało aresztowanych i straconych. Podejrzewano ich o bycie wrogami rewolucji.
Terror jakobiński zakończył się w 1794 roku. Sam Robespierre został aresztowany i stracony. Władzę przejął Dyrektoriat. Był to pięcioosobowy rząd. Rządy Dyrektoriatu były jednak słabe i skorumpowane. Nie udało się ustabilizować sytuacji we Francji.
Znaczenie Rewolucji Francuskiej
Rewolucja Francuska miała ogromny wpływ na Europę i świat. Upowszechniła idee wolności, równości i braterstwa. Zmieniła system polityczny we Francji. Monarchia absolutna została obalona. Wprowadzono republikę.
Rewolucja przyczyniła się do rozwoju nacjonalizmu. Ludzie zaczęli identyfikować się z narodem, a nie tylko z władcą. Idee rewolucji rozprzestrzeniły się po całej Europie. Inspirowały inne narody do walki o wolność i niepodległość.
Mimo brutalności i chaosu, Rewolucja Francuska była ważnym krokiem w kierunku nowoczesnego społeczeństwa. Wprowadziła wiele zmian, które obowiązują do dziś. Ideały rewolucji wciąż są aktualne.
