Witajcie, młodzi geografowie! Przygotujmy się razem do testu z geografii, klasa 6, dział 2. Pomożemy Wam zrozumieć zagadnienia w łatwy i przyjemny sposób. Użyjemy przykładów i obrazków, żeby wszystko było jasne.
Klimat na Ziemi
Klimat to nic innego jak pogoda, ale obserwowana przez długi czas. Wyobraź sobie, że pogoda to to, co jesz na śniadanie. Klimat to to, co jesz na śniadanie przez cały rok. Często jesz płatki? To tak jakbyś mieszkał w klimacie, gdzie często pada deszcz. Zrozumiałe?
Czynniki wpływające na klimat
Klimat nie jest wszędzie taki sam. Dlaczego? Bo wpływa na niego kilka rzeczy. Pomyśl o nich jak o składnikach, które wrzucamy do garnka, żeby ugotować zupę. Każdy składnik zmienia smak zupy, prawda?
Szerokość geograficzna to jeden z ważniejszych "składników". Im bliżej równika, tym cieplej. Wyobraź sobie Słońce jako lampę. Jeśli stoisz prosto pod lampą, czujesz mocne ciepło. To tak jak na równiku. Jeśli stoisz z boku, ciepło jest słabsze. To tak jak na biegunach.
Wysokość nad poziomem morza też ma znaczenie. Im wyżej, tym zimniej. To tak jak z wspinaczką na górę. Na dole jest ciepło, ale im wyżej wchodzisz, tym bardziej musisz założyć kurtkę. Mount Everest jest lodowaty!
Odległość od morza to kolejny czynnik. Morze działa jak wielki kaloryfer. Latem oddaje chłód, a zimą ciepło. Dlatego nad morzem nie ma tak dużych różnic temperatur jak w środku kontynentu. Pamiętasz wakacje nad morzem? W nocy było przyjemnie, a nie lodowato, prawda?
Prądy morskie to jak rzeki w oceanie. Mogą przenosić ciepłą lub zimną wodę. Prąd Zatokowy ogrzewa Europę, dzięki czemu w Polsce nie mamy takich mrozów jak w Kanadzie, choć leżymy na podobnej szerokości geograficznej.
Ukształtowanie terenu, czyli góry, doliny i równiny, też wpływa na klimat. Góry zatrzymują wilgotne powietrze, dlatego po jednej stronie gór pada deszcz, a po drugiej jest sucho. To się nazywa cień opadowy.
Strefy klimatyczne
Ziemia jest podzielona na różne strefy klimatyczne. Pomyśl o tym jak o różnych pokojach w domu. Każdy pokój ma inną temperaturę i wilgotność.
Strefa równikowa jest gorąca i wilgotna. To jak tropikalna dżungla, pełna bujnej roślinności i egzotycznych zwierząt. Dużo słońca i deszczu każdego dnia!
Strefa zwrotnikowa jest sucha i gorąca. To jak pustynia, gdzie rosną tylko kaktusy i żyją wielbłądy. Bardzo mało deszczu i bardzo wysokie temperatury w dzień.
Strefa umiarkowana jest bardziej zmienna. To jak wiosna i jesień – raz ciepło, raz zimno. Mamy cztery pory roku: wiosnę, lato, jesień i zimę. W Polsce właśnie żyjemy w strefie umiarkowanej!
Strefa okołobiegunowa jest zimna i sucha. To jak lodowiec, gdzie rosną tylko mchy i porosty. Bardzo mało słońca i bardzo niskie temperatury przez cały rok.
Roślinność i zwierzęta
Klimat wpływa na to, jakie rośliny i zwierzęta żyją w danym miejscu. Pomyśl o tym jak o menu w restauracji. W każdym klimacie jest inne "menu".
W strefie równikowej rosną lasy równikowe, pełne wysokich drzew, lian i storczyków. Żyją tam małpy, papugi i jaguary.
W strefie zwrotnikowej rosną pustynie, gdzie znajdziemy kaktusy i sukulenty. Żyją tam wielbłądy, skorpiony i węże.
W strefie umiarkowanej rosną lasy liściaste i iglaste, łąki i pola. Żyją tam sarny, jelenie, wilki i lisy.
W strefie okołobiegunowej rosną tundry i tajgi, gdzie znajdziemy mchy, porosty i karłowate drzewa. Żyją tam niedźwiedzie polarne, renifery i foki.
Działalność człowieka a klimat
Niestety, człowiek wpływa na klimat. Pomyśl o tym jak o bałaganie w pokoju. Im więcej bałaganu, tym gorzej się w nim czujesz.
Spalamy węgiel i ropę, co powoduje, że do atmosfery dostaje się więcej dwutlenku węgla. To tak jakbyśmy dodawali więcej koca do naszego łóżka. Jest nam coraz cieplej, a Ziemia się ociepla. To się nazywa efekt cieplarniany.
Wycinka lasów też ma zły wpływ na klimat. Lasy pochłaniają dwutlenek węgla, więc im mniej lasów, tym więcej dwutlenku węgla w atmosferze.
Musimy dbać o naszą planetę i zmniejszać wpływ na klimat. Pamiętaj, małe zmiany w naszym życiu mogą zrobić wielką różnicę!
Pamiętaj, aby powtórzyć materiał i zrobić kilka zadań. Powodzenia na teście!
