Hej uczniowie klasy 6! Przygotowujemy się do sprawdzianu z działu 2 z biologii. Razem damy radę!
Temat 1: Komórka – podstawowa jednostka życia
Zacznijmy od podstaw. Czym jest komórka?
Komórka to najmniejsza jednostka życia. To tak, jakby klocek LEGO, z którego zbudowane jest wszystko, co żywe.
Rodzaje komórek
Są dwa główne rodzaje komórek: prokariotyczne i eukariotyczne.
Komórki prokariotyczne są prostsze i mniejsze. Nie mają jądra komórkowego. Bakterie to przykład organizmów zbudowanych z komórek prokariotycznych.
Komórki eukariotyczne są bardziej skomplikowane. Mają jądro komórkowe, które zawiera materiał genetyczny (DNA). Rośliny, zwierzęta i grzyby są zbudowane z komórek eukariotycznych.
Budowa komórki eukariotycznej
Jak zbudowana jest komórka eukariotyczna?
Błona komórkowa: To zewnętrzna warstwa, która otacza komórkę i kontroluje, co wchodzi i wychodzi.
Cytoplazma: To galaretowata substancja wypełniająca komórkę. W niej znajdują się organelle.
Jądro komórkowe: To "centrum dowodzenia" komórki. Zawiera DNA, czyli materiał genetyczny.
Mitochondria: To "elektrownie" komórki. W nich zachodzi proces oddychania komórkowego, który dostarcza energię.
Ryboosomy: To "fabryki białek". W nich powstają białka, które są niezbędne do funkcjonowania komórki.
Siateczka śródplazmatyczna (ER): To system kanałów i pęcherzyków, który transportuje substancje w komórce. Może być szorstka (z rybosomami) lub gładka.
Aparat Golgiego: To "poczta" komórki. Modifikuje, sortuje i pakuje białka i inne substancje.
Roślinne komórki mają dodatkowo:
Ścianę komórkową: Sztywna warstwa otaczająca błonę komórkową. Zapewnia ochronę i wsparcie.
Chloroplasty: To "kuchnie" komórki roślinnej. W nich zachodzi fotosynteza, czyli proces wytwarzania pokarmu z energii słonecznej.
Wakuole: To "magazyny" komórki. Przechowują wodę, substancje odżywcze i odpady.
Temat 2: Tkanki – zespoły komórek
Komórki, które wykonują podobne zadania, tworzą tkanki.
Rodzaje tkanek zwierzęcych
Tkanka nabłonkowa: Pokrywa powierzchnie ciała i wyściela narządy wewnętrzne. Chroni i wchłania substancje.
Tkanka łączna: Łączy i wspiera inne tkanki. Należą do niej m.in. tkanka kostna, chrzęstna, tłuszczowa i krew.
Tkanka mięśniowa: Umożliwia ruch. Wyróżniamy tkankę mięśniową szkieletową, gładką i sercową.
Tkanka nerwowa: Przewodzi impulsy nerwowe. Buduje mózg, rdzeń kręgowy i nerwy.
Rodzaje tkanek roślinnych
Tkanka okrywająca: Pokrywa powierzchnię rośliny. Chroni przed utratą wody i uszkodzeniami.
Tkanka miękiszowa: Wypełnia wnętrze rośliny. Magazynuje substancje odżywcze i przeprowadza fotosyntezę.
Tkanka wzmacniająca: Zapewnia roślinie wytrzymałość i elastyczność.
Tkanka przewodząca: Transportuje wodę i substancje odżywcze. Składa się z drewna i łyka.
Tkanka twórcza: Umożliwia wzrost rośliny. Znajduje się w stożkach wzrostu korzeni i pędów.
Temat 3: Organ – część organizmu
Organ to część organizmu zbudowana z różnych tkanek, które współpracują ze sobą, aby pełnić określoną funkcję.
Przykłady organów u zwierząt
Serce, płuca, żołądek, nerki, mózg.
Przykłady organów u roślin
Korzeń, łodyga, liść, kwiat, owoc.
Temat 4: Układ narządów – zespół organów
Układ narządów to zespół organów, które współpracują ze sobą, aby pełnić złożoną funkcję.
Przykłady układów narządów u zwierząt
Układ pokarmowy, układ oddechowy, układ krążenia, układ nerwowy, układ szkieletowy.
Przykłady układów narządów u roślin
System korzeniowy, system pędowy.
Podsumowanie
Pamiętaj! Komórka to podstawowa jednostka życia. Istnieją komórki prokariotyczne i eukariotyczne. Komórki eukariotyczne mają jądro komórkowe i różne organelle. Tkanki to zespoły komórek, które wykonują podobne zadania. Organ to część organizmu zbudowana z różnych tkanek. Układ narządów to zespół organów, które współpracują ze sobą.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Was!
