Hej czwartoklasiści! Gotowi na sprawdzian z przyrody? Pomożemy wam!
Dział 3: Krajobrazy Polski
Ten dział to podróż po Polsce! Poznamy różne krajobrazy.
Co to jest krajobraz?
Krajobraz to wszystko, co widzimy dookoła. Góry, lasy, rzeki, pola... Budynki też!
Krajobraz to taka "pocztówka" z danego miejsca.
Rodzaje krajobrazów
Polska jest bardzo różnorodna! Mamy:
- Krajobraz nadmorski
- Krajobraz pojezierny
- Krajobraz nizinny
- Krajobraz wyżynny
- Krajobraz górski
Krajobraz nadmorski
Morze! Plaże! Wydmy!
Typowe elementy to Bałtyk, klify (strome brzegi) i porty.
Znane miasta: Gdańsk, Sopot, Gdynia.
Żyją tu foki i mewy.
Krajobraz pojezierny
Jeziora i lasy! Dużo jezior!
Powstał dzięki lodowcom.
Typowe dla Mazur i Pomorza.
Można tu żeglować i łowić ryby.
Krajobraz nizinny
Płasko i równo! Dużo pól uprawnych.
Przez niziny płyną duże rzeki, np. Wisła i Odra.
Znajduje się tu Warszawa – stolica Polski.
Krajobraz wyżynny
Pagórki i doliny. Nie tak wysokie jak góry!
Charakterystyczne skałki wapienne.
Jura Krakowsko-Częstochowska to przykład wyżyny.
Znajdują się tu jaskinie.
Krajobraz górski
Wysokie szczyty! Strome zbocza!
Tatry to najwyższe góry w Polsce. Jest tam Rysy.
Można tu chodzić po górach i jeździć na nartach.
Żyją tu kozice i świstaki.
Jak powstały krajobrazy?
Krajobrazy kształtowały się przez miliony lat!
Wpływały na to:
- Ruchy Ziemi
- Woda (rzeki, morza, lodowce)
- Wiatr
- Działalność człowieka
Lodowce ukształtowały krajobraz pojezierny.
Rzeki tworzą doliny i delty.
Wiatr usypuje wydmy.
Człowiek buduje miasta i drogi, zmienia krajobraz.
Rośliny i zwierzęta w różnych krajobrazach
W każdym krajobrazie żyją inne rośliny i zwierzęta. Są do niego przystosowane.
Krajobraz nadmorski
Rośliny: trawy wydmowe, rokitnik.
Zwierzęta: foki, mewy, rybitwy.
Krajobraz pojezierny
Rośliny: trzciny, grzybień biały (lilia wodna), lasy.
Zwierzęta: bobry, żaby, kaczki.
Krajobraz nizinny
Rośliny: zboża, łąki, drzewa liściaste.
Zwierzęta: sarny, zające, lisy.
Krajobraz wyżynny
Rośliny: roślinność stepowa, lasy mieszane.
Zwierzęta: jeże, borsuki, ptaki drapieżne.
Krajobraz górski
Rośliny: kosodrzewina, świerki, limba.
Zwierzęta: kozice, świstaki, niedźwiedzie (w Tatrach).
Ochrona krajobrazu
Musimy dbać o krajobraz! Jest piękny i cenny.
Ochrona polega na:
- Ograniczaniu zanieczyszczeń
- Zakładaniu parków narodowych i rezerwatów
- Dbaniu o czystość
- Rozsądnym budowaniu
Parki narodowe to obszary chronione, gdzie przyroda rozwija się swobodnie. Np. Tatrzański Park Narodowy.
Działalność człowieka a krajobraz
Człowiek zmienia krajobraz. Czasem na lepsze, czasem na gorsze.
Pozytywne zmiany: zakładanie parków, sadzenie drzew.
Negatywne zmiany: budowa fabryk, wycinka lasów, zanieczyszczenia.
Podsumowanie
Pamiętaj o najważniejszych rzeczach:
- Krajobraz to wszystko, co widzimy dookoła.
- Mamy 5 głównych rodzajów krajobrazów: nadmorski, pojezierny, nizinny, wyżynny, górski.
- Każdy krajobraz ma swoje charakterystyczne rośliny i zwierzęta.
- Musimy chronić krajobraz!
Ucz się pilnie, a na sprawdzianie na pewno pójdzie Ci świetnie! Powodzenia!
