Hej! Przygotowujemy się do testu z geografii. Będzie super!
I. Układ Słoneczny i Ziemia
Zaczynamy od Układu Słonecznego. Pamiętaj o Słońcu, to nasza gwiazda.
Planety krążą wokół Słońca. Jakie znasz?
Planety Układu Słonecznego
Zapamiętaj kolejność planet od Słońca:
- Merkury
- Wenus
- Ziemia
- Mars
- Jowisz
- Saturn
- Uran
- Neptun
Ziemia jest wyjątkowa! Dlaczego?
Mamy atmosferę i wodę. To umożliwia życie.
Ruchy Ziemi
Ziemia się obraca i krąży. To ważne!
Ruch obrotowy powoduje dzień i noc. Trwa około 24 godzin.
Ruch obiegowy powoduje pory roku. Trwa około 365 dni.
Pamiętaj o osi ziemskiej. Jest nachylona, co wpływa na pory roku.
II. Współrzędne geograficzne
Teraz współrzędne geograficzne. Ułatwiają określenie położenia.
Szerokość geograficzna
Szerokość geograficzna to odległość od równika.
Równik ma 0°. Bieguny mają 90° (północny i południowy).
Mamy półkulę północną i południową.
Długość geograficzna
Długość geograficzna to odległość od południka zerowego w Greenwich.
Południk zerowy ma 0°. Maksymalna długość to 180° (wschodnia i zachodnia).
Mamy półkulę wschodnią i zachodnią.
Jak zapisać współrzędne? Na przykład: 52°N, 21°E.
III. Mapy
Mapa to zmniejszony obraz Ziemi. Używamy skali.
Rodzaje map
Mamy różne rodzaje map. Na przykład:
- Mapy ogólnogeograficzne
- Mapy tematyczne (np. klimatyczne, geologiczne)
Skala mapy
Skala pokazuje, ile razy mapa jest mniejsza od rzeczywistości.
Skala 1:100 000 oznacza, że 1 cm na mapie to 100 000 cm (czyli 1 km) w terenie.
Używamy różnych form zapisu skali: liczbowa, mianowana, liniowa.
Elementy mapy
Każda mapa powinna mieć:
- Tytuł
- Skalę
- Legendę (objaśnienie symboli)
- Orientację (np. strzałka wskazująca północ)
IV. Atmosfera
Atmosfera to powłoka gazowa Ziemi. Chroni nas!
Skład atmosfery
Główne składniki atmosfery to azot (78%) i tlen (21%).
Warstwy atmosfery
Atmosfera ma warstwy. Pamiętaj o kilku:
- Troposfera (najniższa, zachodzą w niej zjawiska pogodowe)
- Stratosfera (znajduje się warstwa ozonowa)
Pogoda i klimat
Pogoda to stan atmosfery w danym miejscu i czasie.
Klimat to typowy przebieg pogody na danym obszarze, obserwowany przez wiele lat.
Składniki pogody
Mierzymy różne składniki pogody:
- Temperatura
- Opady atmosferyczne (deszcz, śnieg, grad)
- Wiatr
- Ciśnienie atmosferyczne
V. Hydrosfera
Hydrosfera to wody na Ziemi. Jest jej dużo!
Wody powierzchniowe
Mamy oceany, morza, rzeki, jeziora, lodowce.
Oceany zajmują większość powierzchni Ziemi.
Wody podziemne
Wody podziemne znajdują się pod powierzchnią Ziemi. Są ważnym źródłem wody pitnej.
Obieg wody w przyrodzie
Obieg wody to ciągły proces. Woda paruje, skrapla się i opada.
Podsumowanie
Gratulacje! Przeszliśmy przez ważne zagadnienia.
Pamiętaj o:
- Kolejności planet w Układzie Słonecznym
- Ruchach Ziemi i ich skutkach
- Współrzędnych geograficznych
- Elementach mapy i skali
- Składzie i warstwach atmosfery
- Składnikach pogody i klimacie
- Elementach hydrosfery i obiegu wody
Powodzenia na teście! Dasz radę!
