Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z historii, dział 3? Świetnie! Razem przejdziemy przez najważniejsze zagadnienia, żeby nic Cię nie zaskoczyło. Dasz radę!
Rzeczpospolita w XVII wieku
Zaczynamy od Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII wieku. To był trudny czas, ale pamiętaj, że i Polska miała swoje momenty chwały!
Kryzys Rzeczypospolitej
Kryzys to słowo klucz. Rzeczpospolita miała sporo problemów.
Osłabienie władzy królewskiej było jednym z nich. Liberum veto, czyli "wolne nie pozwalam", to był fatalny pomysł. Jeden poseł mógł zerwać cały sejm!
Do tego dochodziły konflikty wewnętrzne. Szlachta często dbała tylko o swoje interesy.
Nie zapomnij o problemach gospodarczych. Wojny, złe zarządzanie... To wszystko osłabiało kraj.
Wojny XVII wieku
XVII wiek to seria wojen. Jedna za drugą!
Powstanie Chmielnickiego (1648-1657) to bardzo ważny moment. Kozacy pod wodzą Bohdana Chmielnickiego zbuntowali się przeciwko Rzeczypospolitej.
Pamiętaj, jakie były przyczyny powstania: ucisk kozaków, konflikty religijne.
Potop szwedzki (1655-1660) to kolejna katastrofa. Szwedzi zalali Polskę!
Karol X Gustaw, król Szwecji, chciał podbić nasz kraj.
Obrona Jasnej Góry to symbol oporu Polaków.
Traktat w Oliwie (1660) zakończył potop szwedzki. Utraciliśmy Inflanty.
Wojny z Turcją to kolejny ważny temat.
Bitwa pod Wiedniem (1683) to wielkie zwycięstwo Jana III Sobieskiego. Pamiętaj o roli husarii!
Ta bitwa powstrzymała ekspansję Turcji w Europie.
Kultura i Sztuka Baroku
W XVII wieku w Europie królował barok. To epoka przepychu i emocji.
W Polsce barok również był obecny. Zwróć uwagę na architekturę, malarstwo i literaturę.
Kościoły barokowe były bardzo bogato zdobione.
Sarmatyzm to specyficzny styl życia szlachty polskiej. Łączył elementy kultury wschodniej i zachodniej.
Strój sarmacki, portrety trumienne – to wszystko elementy sarmatyzmu.
Rzeczpospolita w XVIII wieku
Przechodzimy do XVIII wieku. To czas osłabienia Rzeczypospolitej i reform.
Czasy Saskie
Po Janie III Sobieskim nastąpiły czasy saskie. August II Mocny i August III Sas rządzili Polską.
To był czas stagnacji i kryzysu. Władza królewska była słaba, a szlachta dbała tylko o swoje interesy.
Pamiętaj o pojęciu oligarchii magnackiej. Najbogatsi magnaci mieli ogromny wpływ na państwo.
Próby Reform
Na szczęście, nie wszyscy godzili się na taki stan rzeczy. Pojawiły się próby reform.
Stanisław Leszczyński, król Polski, chciał naprawić państwo.
Konarski założył Collegium Nobilium – szkołę dla szlachty, która miała kształcić przyszłych reformatorów.
Oświecenie w Polsce
W XVIII wieku w Europie rozwijało się oświecenie. To epoka rozumu i nauki.
Oświecenie dotarło również do Polski.
Zaczęto krytykować sarmatyzm i wzywać do reform.
Rozwijała się nauka i kultura. Powstawały teatry i biblioteki.
Sejm Czteroletni i Konstytucja 3 Maja
Sejm Czteroletni (1788-1792) to bardzo ważny moment w historii Polski.
Posłowie obradowali, żeby naprawić państwo.
Konstytucja 3 Maja (1791) to pierwsze w Europie i drugie na świecie nowoczesne prawo!
Wprowadzała trójpodział władzy: władzę ustawodawczą (Sejm), wykonawczą (król i Straż Praw) i sądowniczą (niezależne sądy).
Likwidowała liberum veto i wolną elekcję.
Konstytucja 3 Maja to symbol nadziei na odrodzenie Polski.
Konfederacja Targowicka i II Rozbiór Polski
Niestety, nie wszyscy popierali reformy.
Konfederacja Targowicka (1792) to spisek magnatów, którzy chcieli obalić Konstytucję 3 Maja.
Zwrócili się o pomoc do Rosji.
II Rozbiór Polski (1793) to kolejna tragedia. Rosja i Prusy zagarnęły kolejne ziemie polskie.
Powstanie Kościuszkowskie i III Rozbiór Polski
Powstanie Kościuszkowskie (1794) to próba odzyskania niepodległości pod wodzą Tadeusza Kościuszki.
Niestety, powstanie zakończyło się klęską.
III Rozbiór Polski (1795) to ostateczny upadek Rzeczypospolitej. Polska zniknęła z mapy Europy.
Podsumowanie
Pamiętaj o:
- Kryzysie Rzeczypospolitej w XVII wieku (liberum veto, konflikty wewnętrzne, wojny)
- Powstaniu Chmielnickiego i potopie szwedzkim
- Bitwie pod Wiedniem
- Sarmatyzmie
- Czasach saskich
- Próbach reform w XVIII wieku
- Oświeceniu w Polsce
- Sejmie Czteroletnim i Konstytucji 3 Maja
- Konfederacji Targowickiej i rozbiorach Polski
- Powstaniu Kościuszkowskim
Teraz już wiesz, co najważniejsze! Powtórz sobie materiał, a na sprawdzianie pójdzie Ci świetnie. Trzymam kciuki!
