Rozpoczynamy naszą podróż przez Dział 4 z historii dla klasy 5. Będziemy odkrywać fascynujące czasy. Zaczniemy od starożytnej Grecji. To epoka pełna mitów i bohaterów.
Starożytna Grecja - wprowadzenie
Grecja starożytna to kolebka europejskiej cywilizacji. Rozwijała się na Półwyspie Bałkańskim. Otaczały ją liczne wyspy na Morzu Egejskim i Jońskim. To właśnie tam narodziły się ważne idee.
Grecja nie była jednym państwem. Składała się z wielu niezależnych miast-państw, zwanych polis. Każde polis miało własny rząd, armię i prawa. Najważniejsze polis to Ateny i Sparta.
Ateny - demokracja i kultura
Ateny słynęły z demokracji. Demokracja to rządy ludu. Obywatele mieli prawo uczestniczyć w podejmowaniu decyzji. Głosowali na zgromadzeniach ludowych. To była rewolucyjna idea.
Ateny były centrum kultury i nauki. Powstawały tam wspaniałe budowle, jak Akropol. Żyli i tworzyli wybitni filozofowie, jak Sokrates, Platon i Arystoteles. Ich myśli kształtowały świat.
Teatr grecki narodził się w Atenach. Powstawały tam tragedie i komedie. Aktorzy występowali w maskach. Przedstawienia były ważną częścią życia społecznego.
Sparta - siła i dyscyplina
Sparta to polis o zupełnie innym charakterze. Położona była na Półwyspie Peloponeskim. Stawiano tam na wojsko i dyscyplinę. Od najmłodszych lat chłopców szkolono na żołnierzy.
Spartanie byli znani ze swojej odwagi i siły. Byli świetnie wyszkoleni w walce. Żyli skromnie i oddani byli swojemu państwu. Ich celem było bycie najlepszymi żołnierzami.
Życie w Sparcie było surowe. Chłopcy w wieku siedmiu lat opuszczali domy. Rozpoczynali szkolenie wojskowe. Uczono ich posłuszeństwa i wytrwałości.
Życie w starożytnej Grecji
Życie codzienne w starożytnej Grecji było zróżnicowane. Zależało od miejsca zamieszkania i statusu społecznego. Zajmowano się rolnictwem, rzemiosłem i handlem. Ważną rolę odgrywały igrzyska.
Gospodarstwo domowe prowadziła kobieta. Zajmowała się wychowaniem dzieci i zarządzaniem domem. Kobiety nie miały praw politycznych. Ich rola była ograniczona do domu.
Niewolnicy odgrywali dużą rolę w gospodarce. Pracowali w rolnictwie, rzemiośle i domach. Nie mieli żadnych praw. Byli własnością swoich panów.
Religia starożytnych Greków
Grecy byli politeistami. Wierzyli w wielu bogów. Bogowie mieszkali na Olimpie. Każdy bóg odpowiadał za inną dziedzinę życia.
Najważniejsi bogowie to Zeus, władca bogów i ludzi; Hera, jego żona i opiekunka małżeństw; Posejdon, bóg mórz; Hades, bóg podziemi; Atena, bogini mądrości i wojny; Apollo, bóg sztuki i muzyki; Artemida, bogini łowów.
Grecy budowali świątynie ku czci bogów. Składali im ofiary. Organizowali uroczystości i igrzyska. Wierzyli, że bogowie mogą wpływać na ich życie.
Igrzyska olimpijskie
Igrzyska olimpijskie były najważniejszym wydarzeniem w starożytnej Grecji. Odbywały się co cztery lata w Olimpii. Były poświęcone Zeusowi.
W igrzyskach brali udział sportowcy z całej Grecji. Rywalizowali w różnych dyscyplinach, takich jak biegi, skoki, rzut dyskiem i oszczepem, zapasy i boks. Zwycięzcy byli otaczani wielką czcią.
Na czas igrzysk zawieszano wszelkie konflikty zbrojne. Panował pokój olimpijski. Igrzyska były symbolem jedności Greków.
Wojny grecko-perskie
W V wieku p.n.e. Grecja musiała zmierzyć się z potężnym imperium perskim. Wojny grecko-perskie to seria konfliktów między Grekami a Persami.
Najważniejsze bitwy to bitwa pod Maratonem (490 p.n.e.) i bitwa pod Termopilami (480 p.n.e.). Grecy, mimo przewagi liczebnej Persów, odnieśli zwycięstwo. Pokazali swoją odwagę i determinację.
Zwycięstwo Greków w wojnach perskich miało ogromne znaczenie. Uchroniło Grecję przed podbojem. Umożliwiło dalszy rozwój kultury i demokracji.
Podsumowanie
Starożytna Grecja to fascynująca epoka w historii. Dała początek wielu ważnym ideom i instytucjom. Demokracja, filozofia, teatr i igrzyska olimpijskie to tylko niektóre z jej osiągnięć. Warto pamiętać o tym dziedzictwie.
Zapamiętaj najważniejsze pojęcia: polis, demokracja, Akropol, Sparta, igrzyska olimpijskie, Zeus. Poznaj najważniejszych filozofów: Sokrates, Platon, Arystoteles. Przygotuj się do sprawdzianu z działu 4! Powodzenia!
