Egzamin Edb Pierwsza Pomoc sprawdza Twoją wiedzę i umiejętności z zakresu udzielania pierwszej pomocy.
Przygotowanie do niego wymaga zrozumienia kluczowych zagadnień i praktycznego przećwiczenia technik.
Podstawowe Zagadnienia Pierwszej Pomocy
Pierwsza pomoc to natychmiastowa pomoc udzielana osobie poszkodowanej w nagłym wypadku lub chorobie. Jej celem jest ochrona życia, zapobieganie pogorszeniu stanu zdrowia i złagodzenie cierpienia. Często ta pomoc świadczona jest do czasu przybycia wykwalifikowanej pomocy medycznej. Pamiętaj o własnym bezpieczeństwie podczas udzielania pomocy.
Ocena Sytuacji
Pierwszym krokiem jest ocena sytuacji. Sprawdź, czy miejsce zdarzenia jest bezpieczne dla Ciebie i poszkodowanego. Zidentyfikuj potencjalne zagrożenia, takie jak ruch uliczny, ogień, substancje chemiczne. Nie ryzykuj własnego zdrowia, próbując pomóc w niebezpiecznych warunkach.
Sprawdź stan świadomości poszkodowanego. Zapytaj: "Czy wszystko w porządku?". Delikatnie potrząśnij za ramię i głośno zadaj pytanie. Jeśli nie reaguje, przejdź do kolejnego kroku.
Ustal przyczynę wypadku lub nagłego zachorowania. Zebranie informacji o tym, co się stało, pomoże w dalszym postępowaniu. Może to być ważne dla ratowników medycznych, którzy przyjadą na miejsce zdarzenia.
Wezwanie Pomocy
Następnym krokiem jest wezwanie pomocy. W Polsce dzwonimy pod numer alarmowy 112 lub bezpośrednio na pogotowie ratunkowe 999. Podaj dyspozytorowi dokładną lokalizację zdarzenia, rodzaj urazu lub problemu, liczbę poszkodowanych i swój numer telefonu.
Staraj się mówić spokojnie i wyraźnie. Odpowiadaj na pytania dyspozytora i nie rozłączaj się, dopóki nie zostaniesz o to poproszony. Dyspozytor może udzielić Ci instrukcji, jak postępować do czasu przybycia zespołu ratownictwa medycznego.
Udrożnienie Dróg Oddechowych
Utrzymanie drożności dróg oddechowych jest kluczowe. U nieprzytomnej osoby język może zablokować dostęp powietrza do płuc. Otwórz drogi oddechowe, odginając głowę do tyłu i unosząc brodę do góry. Sprawdź, czy w jamie ustnej nie ma ciał obcych, np. wymiocin, krwi.
Jeśli zauważysz ciało obce, usuń je palcem. U dzieci poniżej roku postępuj ostrożnie, unikając głębokiego wkładania palca do jamy ustnej. Pamiętaj, aby po usunięciu ciała obcego ponownie sprawdzić drożność dróg oddechowych.
Sprawdzenie Oddechu
Sprawdź, czy poszkodowany oddycha. Obserwuj ruchy klatki piersiowej, nasłuchuj oddechu przy ustach i policzkach oraz spróbuj wyczuć oddech na swoim policzku. Rób to przez 10 sekund. Jeśli poszkodowany nie oddycha lub oddycha nieprawidłowo (np. łapie powietrze), rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową.
Resuscytacja Krążeniowo-Oddechowa (RKO)
Jeśli poszkodowany nie oddycha, rozpocznij RKO. U dorosłych wykonuj 30 uciśnięć klatki piersiowej na głębokość 5-6 cm, z częstotliwością 100-120 uciśnięć na minutę. Następnie wykonaj 2 wdechy ratownicze, szczelnie obejmując usta poszkodowanego swoimi ustami i zaciskając nos. Kontynuuj uciski i wdechy w stosunku 30:2, aż do przybycia pomocy lub odzyskania przez poszkodowanego oddechu.
U dzieci postępuj podobnie, ale uciskaj klatkę piersiową na głębokość około 1/3 jej wymiaru. U niemowląt uciskaj klatkę piersiową dwoma palcami, poniżej linii sutków. Wdechy ratownicze powinny być delikatniejsze, aby nie uszkodzić płuc dziecka.
Postępowanie w Przypadku Zadławienia
Zadławienie to sytuacja, w której ciało obce blokuje drogi oddechowe. Jeśli poszkodowany kaszle i może mówić, zachęcaj go do dalszego kaszlu. Jeśli kaszel jest nieskuteczny, a poszkodowany sinieje i nie może mówić, rozpocznij działanie.
U dorosłych wykonuj uciśnięcia nadbrzusza (manewr Heimlicha). Stań za poszkodowanym, obejmij go rękami pod żebrami i mocnym ruchem do góry i do wewnątrz uciskaj nadbrzusze. Powtarzaj, aż ciało obce zostanie usunięte. U kobiet w ciąży i osób otyłych wykonuj uciśnięcia klatki piersiowej, a nie nadbrzusza.
U niemowląt wykonuj 5 uderzeń między łopatki i 5 uciśnięć klatki piersiowej. Uderzenia wykonuj otwartą dłonią. Uciśnięcia klatki piersiowej wykonuj dwoma palcami, poniżej linii sutków. Powtarzaj, aż ciało obce zostanie usunięte.
Opatrywanie Ran
Opatrywanie ran ma na celu zatrzymanie krwawienia i zapobieganie zakażeniu. Umyj ręce wodą z mydłem przed przystąpieniem do opatrywania rany. Przemyj ranę wodą z mydłem lub solą fizjologiczną. Nałóż na ranę jałowy opatrunek. Zastosuj ucisk na ranę, aby zatrzymać krwawienie. Jeśli krwawienie jest obfite, załóż opatrunek uciskowy i wezwij pomoc.
W przypadku ran kłutych nie wyciągaj ciała obcego z rany. Unieruchom go i zabezpiecz, a następnie wezwij pomoc. Wyciągnięcie ciała obcego może spowodować nasilenie krwawienia.
Postępowanie w Przypadku Złamań
Złamanie to przerwanie ciągłości kości. Unieruchom złamaną kończynę, używając szyny lub improwizowanych materiałów, takich jak deska, kij, zwinięta gazeta. Zabezpiecz kończynę bandażem lub chustą trójkątną. Wezwij pomoc.
Oparzenia
Oparzenia dzielimy na oparzenia I, II i III stopnia. Oparzenia I stopnia powodują zaczerwienienie skóry. Oparzenia II stopnia powodują pęcherze. Oparzenia III stopnia uszkadzają głębsze warstwy skóry.
Schładzaj oparzone miejsce zimną wodą przez co najmniej 10-20 minut. Nie nakładaj na oparzenie maści, kremów ani olejków. Nałóż jałowy opatrunek na oparzone miejsce. Wezwij pomoc, jeśli oparzenie jest rozległe lub głębokie.
Udar Mózgu
Udar mózgu to nagłe zaburzenie krążenia krwi w mózgu. Objawy udaru to m.in. osłabienie lub niedowład jednej strony ciała, zaburzenia mowy, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, utrata równowagi. Jeśli podejrzewasz udar, natychmiast wezwij pomoc.
Zapamiętaj test FAST: Face (opadający kącik ust), Arm (osłabienie ręki), Speech (zaburzenia mowy), Time (czas - natychmiastowe wezwanie pomocy). Czas ma kluczowe znaczenie w przypadku udaru.
Zawał Serca
Zawał serca to nagłe zamknięcie tętnicy wieńcowej, doprowadzającej krew do serca. Objawy zawału serca to m.in. ból w klatce piersiowej, promieniujący do lewej ręki, żuchwy, pleców, duszność, poty, nudności, wymioty. Jeśli podejrzewasz zawał serca, natychmiast wezwij pomoc.
Pomóż poszkodowanemu usiąść w wygodnej pozycji, poluzuj ubranie. Jeśli poszkodowany ma przy sobie nitroglicerynę, pomóż mu ją zażyć. Czekaj na przyjazd pomocy.
Podsumowanie
Udzielanie pierwszej pomocy to obowiązek każdego z nas. Znajomość podstawowych zasad i technik może uratować komuś życie. Regularnie odświeżaj swoją wiedzę i ćwicz umiejętności, aby być przygotowanym na różne sytuacje. Pamiętaj, że szybka i skuteczna reakcja może mieć ogromne znaczenie. Powodzenia na egzaminie!
