Powietrze jest mieszaniną gazów. Jest niezbędne do życia.
Składniki Powietrza
Powietrze nie jest substancją czystą. Składa się z różnych składników.
Główne składniki
Najważniejsze składniki powietrza to azot i tlen.
Azot (N2) stanowi około 78% objętości powietrza. Jest gazem obojętnym chemicznie. Oznacza to, że nie reaguje łatwo z innymi substancjami.
Tlen (O2) stanowi około 21% objętości powietrza. Jest niezbędny do oddychania. Bierze również udział w procesach spalania.
Pozostałe składniki
Oprócz azotu i tlenu, powietrze zawiera inne gazy.
Argon (Ar) jest gazem szlachetnym. Stanowi około 0,9% objętości powietrza. Jest używany w żarówkach.
Dwutlenek węgla (CO2) stanowi niewielką część powietrza. Jego zawartość waha się. Jest produktem oddychania i spalania. Rośliny wykorzystują go w procesie fotosyntezy.
Gazy szlachetne, takie jak neon (Ne), hel (He), krypton (Kr) i ksenon (Xe) występują w bardzo małych ilościach.
Para wodna (H2O). Jej ilość w powietrzu jest zmienna. Zależy od wilgotności powietrza.
Powietrze zawiera także zanieczyszczenia. Należą do nich pyły i gazy, np. tlenki siarki i azotu. Powstają one w wyniku działalności człowieka.
Rodzaje Przemian
Substancje w powietrzu mogą ulegać różnym przemianom. Dzielimy je na fizyczne i chemiczne.
Przemiany fizyczne
Przemiany fizyczne to takie, w których zmienia się stan skupienia substancji. Nie zmienia się jej skład chemiczny.
Przykład: Para wodna skrapla się do postaci ciekłej wody (rosa). To przemiana fizyczna. Woda nadal pozostaje wodą (H2O).
Inny przykład: Zmiana temperatury powietrza. Nie powoduje zmiany składu powietrza. Jest to przemiana fizyczna.
Przemiany chemiczne
Przemiany chemiczne to takie, w których powstają nowe substancje. Następuje zmiana składu chemicznego.
Spalanie jest przykładem przemiany chemicznej. Tlen reaguje z innymi substancjami. Wydziela się ciepło i światło.
Przykład: Spalanie drewna. Tlen z powietrza reaguje z drewnem. Powstaje dwutlenek węgla, para wodna i popiół. Drewno przestaje istnieć w pierwotnej formie.
Inny przykład to rdzewienie żelaza. Żelazo reaguje z tlenem i wodą. Powstaje rdza (tlenek żelaza). Żelazo zmienia swoje właściwości.
Fotosynteza
Fotosynteza to ważna przemiana chemiczna. Zachodzi w roślinach. Rośliny pobierają dwutlenek węgla z powietrza i wodę. W obecności światła słonecznego produkują glukozę i tlen.
Fotosynteza jest niezbędna do życia na Ziemi. Dostarcza tlen. Stanowi podstawę łańcucha pokarmowego.
Znaczenie Przemian Powietrza
Przemiany, jakim ulegają składniki powietrza, mają duże znaczenie.
Procesy spalania dostarczają energię. Są wykorzystywane w przemyśle i transporcie.
Oddychanie jest niezbędne do życia. Pozyskiwana jest energia. Zapewnia funkcjonowanie organizmów.
Fotosynteza utrzymuje równowagę w atmosferze. Reguluje poziom dwutlenku węgla i tlenu.
Zrozumienie składu powietrza i zachodzących w nim przemian jest kluczowe. Pozwala na ochronę środowiska. Pozwala na racjonalne wykorzystanie zasobów.
