Witajcie w świecie biologii! Dzisiaj skupimy się na dziale 4 dla klasy 7. Omówimy kluczowe zagadnienia w prosty i przystępny sposób. Przygotujcie się na fascynującą podróż! Zaczynamy!
Królestwo Grzybów
Grzyby to bardzo różnorodna grupa organizmów. Nie są ani roślinami, ani zwierzętami. Tworzą odrębne królestwo. Posiadają unikalne cechy.
Czym charakteryzują się grzyby? Przede wszystkim posiadają ściany komórkowe zbudowane z chityny. To substancja podobna do tej, z której zbudowane są pancerze owadów. Grzyby odżywiają się heterotroficznie, czyli pobierają gotowe substancje organiczne z otoczenia. Nie potrafią wytwarzać pokarmu samodzielnie jak rośliny.
Budowa grzybów
Typowy grzyb składa się z dwóch głównych części. Jest to grzybnia i owocnik. Grzybnia to sieć cienkich nitek, znajdująca się zazwyczaj w podłożu. Owocnik to część widoczna nad powierzchnią, np. kapelusz i trzon. To właśnie w owocniku powstają zarodniki.
Zarodniki to komórki służące do rozmnażania. Są bardzo lekkie i łatwo przenoszone przez wiatr, wodę lub zwierzęta. Kiedy zarodnik trafi na odpowiednie podłoże, może wykiełkować i dać początek nowej grzybni.
Odżywianie się grzybów
Grzyby mogą odżywiać się na różne sposoby. Wyróżniamy grzyby saprofityczne, pasożytnicze i symbiotyczne. Saprofity rozkładają martwą materię organiczną. Pełnią ważną rolę w obiegu materii w przyrodzie. Pasożyty pobierają pokarm z żywych organizmów, często powodując choroby. Symbionty żyją w bliskim związku z innymi organizmami, czerpiąc korzyści obie strony.
Przykładem grzyba saprofitycznego jest pieczarka. Przykładem grzyba pasożytniczego jest huba, rosnąca na drzewach. Przykładem symbiozy jest mikoryza, czyli związek grzybów z korzeniami roślin.
Znaczenie grzybów
Grzyby odgrywają niezwykle ważną rolę w przyrodzie i w życiu człowieka. Są ważnymi destruentami, rozkładającymi martwą materię organiczną. Wiele gatunków grzybów jest jadalnych i stanowi cenny składnik diety człowieka. Grzyby wykorzystywane są również w przemyśle farmaceutycznym, np. do produkcji antybiotyków.
Należy jednak pamiętać, że niektóre grzyby są trujące. Dlatego zbieranie grzybów wymaga dużej wiedzy i ostrożności. Nigdy nie zbieraj grzybów, których nie jesteś pewien!
Królestwo Roślin
Rośliny to autotrofy. Oznacza to, że same wytwarzają pokarm w procesie fotosyntezy. Rośliny są podstawą większości łańcuchów pokarmowych. Bez roślin życie na Ziemi byłoby niemożliwe.
Budowa roślin
Typowa roślina składa się z korzeni, łodygi i liści. Korzenie odpowiadają za pobieranie wody i soli mineralnych z gleby. Łodyga pełni funkcję podporową i transportową. Liście są miejscem, gdzie zachodzi fotosynteza.
Rośliny rozmnażają się płciowo i bezpłciowo. Rozmnażanie płciowe zachodzi przy udziale gamet, czyli komórek rozrodczych. Rozmnażanie bezpłciowe zachodzi bez udziału gamet, np. przez podział, fragmentację lub za pomocą rozłogów.
Fotosynteza
Fotosynteza to proces, w którym rośliny wykorzystują energię słoneczną do wytwarzania pokarmu. Do fotosyntezy potrzebne są: dwutlenek węgla, woda i światło słoneczne. Produktami fotosyntezy są: glukoza (cukier) i tlen.
Fotosynteza jest niezwykle ważna dla życia na Ziemi. Dzięki niej rośliny wytwarzają tlen, którym oddychamy. Oczyszczają również atmosferę z dwutlenku węgla, który jest gazem cieplarnianym.
Różnorodność roślin
Świat roślin jest niezwykle różnorodny. Wyróżniamy wiele grup roślin, takich jak: glony, mchy, paprotniki, rośliny nagonasienne i rośliny okrytonasienne. Każda z tych grup charakteryzuje się odmienną budową i sposobem rozmnażania.
Glony to proste rośliny wodne. Mchy to małe rośliny lądowe, żyjące w wilgotnych miejscach. Paprotniki to rośliny posiadające liście i korzenie, ale nie wytwarzają nasion. Rośliny nagonasienne to rośliny posiadające nasiona, ale nie wytwarzają owoców. Rośliny okrytonasienne to rośliny posiadające nasiona i owoce.
Znaczenie roślin
Rośliny odgrywają niezwykle ważną rolę w przyrodzie i w życiu człowieka. Są podstawą łańcuchów pokarmowych. Dostarczają nam pokarmu, tlenu i surowców. Rośliny wykorzystywane są również w medycynie, przemyśle i budownictwie.
Rośliny mają również znaczenie estetyczne. Upiększają nasze otoczenie i poprawiają nasze samopoczucie. Dlatego warto dbać o rośliny i chronić je przed zniszczeniem.
Ekosystem
Ekosystem to zespół organizmów żywych i ich środowiska nieożywionego, powiązanych wzajemnymi zależnościami. W ekosystemie zachodzi przepływ energii i obieg materii.
Ekosystemy mogą być różne. Od małej kałuży po ogromny las. Ważne jest, żeby wszystkie elementy w nim współgrały. Zakłócenie jednego elementu może wpłynąć na cały ekosystem.
Składniki ekosystemu
Ekosystem składa się z dwóch głównych składników. Są to: biotop i biocenoza. Biotop to środowisko nieożywione, czyli gleba, woda, powietrze, temperatura, światło. Biocenoza to zespół organizmów żywych, czyli rośliny, zwierzęta, grzyby, bakterie.
Zależności w ekosystemie
W ekosystemie zachodzą różne zależności między organizmami. Są to: konkurencja, drapieżnictwo, pasożytnictwo, symbioza. Konkurencja to rywalizacja o zasoby. Drapieżnictwo to polowanie i zjadanie innych organizmów. Pasożytnictwo to życie kosztem innego organizmu. Symbioza to współżycie dwóch organizmów, przynoszące korzyści obu stronom.
Łańcuchy pokarmowe opisują przepływ energii w ekosystemie. Zaczynają się od producentów, czyli roślin, które wytwarzają pokarm. Następnie energia przepływa przez konsumentów, czyli zwierzęta, które zjadają inne organizmy. Na końcu łańcucha pokarmowego znajdują się destruenci, czyli organizmy rozkładające martwą materię organiczną.
Mam nadzieję, że ta lekcja była pomocna. Pamiętajcie o powtarzaniu materiału i rozwiązywaniu zadań. Powodzenia na teście!
