Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z Tajemnic Przyrody Nowa Era Klasa 6? Super! Razem damy radę.
Dział 1: Różnorodność biologiczna
Co to jest bioróżnorodność?
Bioróżnorodność to bogactwo życia na Ziemi. Obejmuje różnorodność gatunków, ekosystemów i genów.
Pamiętaj: im większa bioróżnorodność, tym zdrowszy ekosystem.
Gatunek
Gatunek to grupa organizmów, które mogą się krzyżować i mieć płodne potomstwo.
Przykład: wilk szary i pies domowy należą do tego samego gatunku (Canis lupus).
Ekosystem
Ekosystem to zespół organizmów żywych (biocenoza) i środowiska nieożywionego (biotop), które wzajemnie na siebie oddziałują.
Przykłady: las, łąka, jezioro.
Ochrona przyrody
Ochrona przyrody to działania mające na celu zachowanie bioróżnorodności i naturalnych zasobów.
Formy ochrony przyrody w Polsce: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, pomniki przyrody.
Dział 2: Budowa i funkcjonowanie organizmów
Komórka
Komórka to podstawowa jednostka budulcowa i funkcjonalna organizmów żywych.
Składniki komórki: błona komórkowa, cytoplazma, jądro komórkowe (u eukariotów).
Tkanki
Tkanki to zespoły komórek o podobnej budowie i funkcji.
Rodzaje tkanek: nabłonkowa, łączna, mięśniowa, nerwowa.
Organy
Organy to zespoły tkanek, które pełnią określoną funkcję w organizmie.
Przykład: serce, żołądek, mózg.
Układy narządów
Układy narządów to zespoły narządów, które współpracują ze sobą, aby pełnić złożone funkcje.
Przykłady: układ krążenia, układ oddechowy, układ pokarmowy.
Dział 3: Człowiek – organizm
Układ kostny
Układ kostny stanowi szkielet organizmu. Chroni narządy wewnętrzne i umożliwia ruch.
Główne kości: czaszka, kręgosłup, żebra, kości kończyn.
Układ mięśniowy
Układ mięśniowy umożliwia ruch. Mięśnie szkieletowe, gładkie i sercowy.
Mięśnie pracują parami: zginacz i prostownik.
Układ oddechowy
Układ oddechowy umożliwia wymianę gazową: pobieranie tlenu i wydalanie dwutlenku węgla.
Elementy układu oddechowego: nos, tchawica, oskrzela, płuca.
Układ krążenia
Układ krążenia transportuje krew, która przenosi tlen, substancje odżywcze i hormony.
Elementy układu krążenia: serce, naczynia krwionośne (tętnice, żyły, naczynia włosowate), krew.
Układ pokarmowy
Układ pokarmowy trawi pokarm i wchłania substancje odżywcze.
Elementy układu pokarmowego: jama ustna, przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube.
Układ nerwowy
Układ nerwowy kontroluje i koordynuje pracę wszystkich narządów i układów. Umożliwia reagowanie na bodźce.
Elementy układu nerwowego: mózg, rdzeń kręgowy, nerwy.
Zmysły
Zmysły pozwalają nam odbierać informacje ze środowiska.
Zmysły: wzrok, słuch, węch, smak, dotyk.
Dział 4: Zdrowie i higiena
Higiena osobista
Higiena osobista to dbanie o czystość ciała i otoczenia. Zapobiega chorobom.
Regularne mycie rąk, zębów i całego ciała.
Zdrowe odżywianie
Zdrowe odżywianie to spożywanie pokarmów bogatych w składniki odżywcze, witaminy i minerały.
Piramida zdrowego żywienia.
Aktywność fizyczna
Aktywność fizyczna jest ważna dla zdrowia. Wzmacnia mięśnie i kości, poprawia kondycję.
Codzienna dawka ruchu: spacer, jazda na rowerze, sport.
Choroby zakaźne
Choroby zakaźne są wywoływane przez drobnoustroje chorobotwórcze.
Profilaktyka: szczepienia, higiena, unikanie kontaktu z osobami chorymi.
Podsumowanie
Brawo! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia. Pamiętaj o regularnych powtórkach i zadawaniu pytań, jeśli coś jest niejasne.
Bioróżnorodność, komórka, układy narządów, higiena i zdrowe odżywianie to kluczowe pojęcia.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
