Problem alkoholowy w rodzinie to złożona kwestia. Dotyka ona każdego członka rodziny, nie tylko osoby pijącej. Może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, zarówno emocjonalnych, jak i finansowych.
Czym jest rodzina z problemem alkoholowym?
Rodzina z problemem alkoholowym to system, w którym nadużywanie alkoholu przez jednego lub więcej członków rodziny ma negatywny wpływ na jej funkcjonowanie. To zaburzenie relacji, naruszenie granic i utrata poczucia bezpieczeństwa. Członkowie takiej rodziny często adaptują się do sytuacji, przyjmując różne role i strategie przetrwania. Te strategie, choć pomagają przetrwać w danym momencie, mogą być szkodliwe na dłuższą metę.
Nadużywanie alkoholu nie oznacza jedynie bycia alkoholikiem w klasycznym sensie. Może to być także regularne picie w nadmiernych ilościach, które prowadzi do problemów w pracy, relacjach lub zdrowiu. Ważne jest zauważenie, że problemem jest wpływ picia na rodzinę, niezależnie od diagnozy osoby pijącej.
Role w rodzinie alkoholowej.
W rodzinach z problemem alkoholowym często wykształcają się specyficzne role. Role te są sposobem radzenia sobie z chaosem i napięciem. Najczęściej spotykane role to bohater rodziny, kozioł ofiarny, maskotka i dziecko we mgle.
Bohater rodziny (ang. Family Hero) to osoba, która stara się za wszelką cenę utrzymać rodzinę w całości. Często jest to najstarsze dziecko, które przejmuje obowiązki rodziców. Bohater rodziny jest perfekcjonistą i stara się osiągać sukcesy, by poprawić wizerunek rodziny. W głębi duszy bohater czuje się jednak samotny i przeciążony odpowiedzialnością. Przykładowo, nastolatka, która opiekuje się młodszym rodzeństwem, gotuje obiady i dba o dom, gdy rodzice są pijani.
Kozioł ofiarny (ang. Scapegoat) to osoba, na którą zrzuca się winę za wszystkie problemy rodziny. Często jest to dziecko, które sprawia problemy w szkole lub w domu. Kozioł ofiarny odwraca uwagę od problemu alkoholowego. W rzeczywistości kozioł ofiarny często potrzebuje pomocy i uwagi, ale otrzymuje jedynie krytykę i odrzucenie. Może to być nastolatek, który wagaruje i wdaje się w bójki, żeby odwrócić uwagę od pijącego rodzica.
Maskotka (ang. Mascot) to osoba, która stara się rozładować napięcie w rodzinie poprzez żarty i zabawne zachowania. Często jest to najmłodsze dziecko, które próbuje rozweselić rodziców. Maskotka ukrywa swoje prawdziwe uczucia i potrzeby. W głębi duszy maskotka czuje się jednak smutna i samotna. Dziecko, które zawsze robi dowcipy i próbuje rozśmieszyć rodziców, nawet gdy sytuacja jest poważna.
Dziecko we mgle (ang. Lost Child) to osoba, która wycofuje się z życia rodzinnego. Staje się niewidoczna i unika konfliktów. Dziecko we mgle nie sprawia problemów i nie wymaga uwagi. W rzeczywistości dziecko we mgle czuje się samotne i zaniedbane. Dziecko, które spędza większość czasu w swoim pokoju, unikając interakcji z rodziną.
Skutki problemu alkoholowego w rodzinie.
Skutki problemu alkoholowego w rodzinie są liczne i długotrwałe. Dotyczą one zarówno zdrowia psychicznego, jak i fizycznego. Członkowie rodziny alkoholowej mogą doświadczać depresji, lęków, zaburzeń odżywiania i problemów z relacjami. Dzieci z rodzin alkoholowych są bardziej narażone na problemy w szkole, konflikty z prawem i uzależnienia w dorosłym życiu.
Przemoc jest niestety częstym zjawiskiem w rodzinach alkoholowych. Może to być przemoc fizyczna, psychiczna lub ekonomiczna. Dzieci, które dorastają w takich rodzinach, są narażone na traumę i długotrwałe problemy emocjonalne.
Zaniedbanie to kolejna poważna konsekwencja. Pijący rodzic może nie dbać o potrzeby swoich dzieci, zarówno fizyczne, jak i emocjonalne. Dzieci mogą być niedożywione, brudne i pozostawione same sobie. Brak opieki i wsparcia emocjonalnego prowadzi do problemów z poczuciem własnej wartości i trudności w nawiązywaniu relacji.
Jak szukać pomocy?
Szukanie pomocy jest kluczowe dla zdrowia i bezpieczeństwa rodziny. Istnieją różne organizacje i instytucje, które oferują wsparcie dla osób dotkniętych problemem alkoholowym. Grupy wsparcia, takie jak Al-Anon i Alateen, są przeznaczone dla rodzin i przyjaciół alkoholików. Terapeuci i psychologowie specjalizujący się w leczeniu uzależnień mogą pomóc osobom pijącym w procesie trzeźwienia.
Interwencja kryzysowa jest konieczna w sytuacjach, gdy istnieje zagrożenie dla życia lub zdrowia. W przypadku przemocy domowej należy skontaktować się z policją lub specjalistycznymi ośrodkami wsparcia. Nie bój się prosić o pomoc!
Pamiętaj, że nie jesteś sam! Wiele osób doświadcza podobnych problemów. Szukanie pomocy jest pierwszym krokiem do poprawy sytuacji. Terapia rodzinna może pomóc w rozwiązaniu problemów komunikacyjnych i poprawie relacji. Im szybciej poszukasz pomocy, tym szybciej rozpoczniesz proces uzdrawiania.
