Hej ósmoklasisto! Przygotowujesz się do sprawdzianu z powojennego świata? Świetnie! Razem to ogarniemy. Skupimy się na najważniejszych kwestiach. Będzie to taka powtórka w pigułce. Gotowy?
I. Powojenna Europa – Zniszczenia i Podziały
Po II Wojnie Światowej Europa była w ruinach. Zniszczone miasta. Ubożone społeczeństwa. Miliony ofiar. Ogromne straty materialne.
Zaczęła się odbudowa. Ale szybko pojawił się nowy problem: podział Europy.
Żelazna kurtyna podzieliła kontynent. Na blok wschodni (komunistyczny) i zachodni (demokratyczny).
Kraje Bloku Wschodniego
Były pod wpływem ZSRR (Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich). Rządziły partie komunistyczne. System totalitarny. Ograniczenie swobód obywatelskich.
Ważne: Polska, Czechosłowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria, NRD (Niemiecka Republika Demokratyczna).
Kraje Bloku Zachodniego
Wspierane przez USA (Stany Zjednoczone Ameryki). System demokratyczny. Swobody obywatelskie. Gospodarka rynkowa.
Ważne: Wielka Brytania, Francja, RFN (Republika Federalna Niemiec), Włochy.
II. Zimna Wojna
To konflikt między USA a ZSRR. Bezpośrednia walka zbrojna nie miała miejsca. Ale był wyścig zbrojeń. Groźba konfliktu nuklearnego.
Wyścig zbrojeń: Kto ma więcej broni, ten jest silniejszy.
Blokada Berlina (1948-1949): ZSRR zablokował dostęp do Berlina Zachodniego. USA i Wielka Brytania organizowały most powietrzny. Dostarczały żywność i inne potrzebne rzeczy.
Powstanie NATO (1949): Sojusz obronny państw zachodnich. Artykuł 5: atak na jednego członka traktowany jest jako atak na wszystkich.
Powstanie Układu Warszawskiego (1955): Sojusz państw bloku wschodniego. Odpowiedź na NATO.
III. Dekolonizacja
To proces wyzwalania się kolonii. Kraje w Azji i Afryce odzyskiwały niepodległość. Koniec imperiów kolonialnych.
Przyczyny dekolonizacji: Osłabienie państw kolonialnych po wojnie. Rozwój ruchów narodowowyzwoleńczych. Dążenie do samostanowienia.
Ważne kraje: Indie (niepodległość w 1947 roku), Algieria.
IV. Polska Ludowa
Polska pod kontrolą ZSRR. Rządy komunistyczne. Ograniczenie swobód obywatelskich. Gospodarka planowa.
Stalinizm (lata 50.): Okres terroru. Prześladowania opozycji. Procesy polityczne.
Październik 1956: Odwilż polityczna. Władysław Gomułka doszedł do władzy. Zakończenie najgorszych represji.
Marzec 1968: Protesty studenckie. Antysemicka nagonka.
Grudzień 1970: Strajki robotnicze na Wybrzeżu. Krwawe stłumienie protestów.
Powstanie Solidarności (1980): Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność". Lech Wałęsa na czele. Początek końca komunizmu w Polsce.
Stan wojenny (1981-1983): Wprowadzony przez Wojciecha Jaruzelskiego. Próba stłumienia Solidarności.
V. Upadek Komunizmu
Przyczyny upadku komunizmu: Kryzys gospodarczy. Brak swobód obywatelskich. Dążenie do demokracji. Działalność opozycji.
Okrągły Stół (1989): Rozmowy między władzą a opozycją. Ustalenia: wolne wybory.
Wybory 4 czerwca 1989: Zwycięstwo Solidarności. Początek transformacji ustrojowej.
Upadek Muru Berlińskiego (1989): Symboliczny koniec zimnej wojny.
Rozpad ZSRR (1991): Koniec bloku wschodniego. Powstanie niepodległych państw.
VI. Integracja Europejska
Powstanie Unii Europejskiej: Początkowo jako Europejska Wspólnota Gospodarcza. Cel: integracja gospodarcza i polityczna.
Rozszerzenie UE: Dołączenie nowych państw. W tym Polski (2004 rok).
Pamiętaj, że to tylko najważniejsze zagadnienia. Sprawdź notatki z lekcji. Przeczytaj podręcznik. Powodzenia na sprawdzianie! Dasz radę!
VII. Podsumowanie
Powojenna Europa: Podział na blok wschodni i zachodni.
Zimna Wojna: Konflikt między USA a ZSRR.
Dekolonizacja: Wyzwalanie się kolonii.
Polska Ludowa: Rządy komunistyczne. Powstanie Solidarności.
Upadek Komunizmu: Okrągły Stół. Wybory 4 czerwca 1989.
Integracja Europejska: Powstanie Unii Europejskiej.
Trzymam kciuki!
