Witajcie drodzy uczniowie! Przygotowujemy się do sprawdzianu z odporności z podręcznika "Świat Biologii 2", wersja A. Nie martwcie się, damy radę! Skupmy się na najważniejszych zagadnieniach i przećwiczmy je razem.
Odporność – wprowadzenie
Odporność to zdolność organizmu do obrony przed patogenami. Patogeny to wirusy, bakterie, grzyby i pasożyty. Mogą one powodować choroby, dlatego nasz organizm ma różne mechanizmy obronne.
Mamy dwa główne typy odporności: odporność wrodzoną i odporność nabytą. Odporność wrodzona to pierwsza linia obrony. Działa szybko i niespecyficznie, czyli reaguje na wszystkie patogeny w ten sam sposób. Odporność nabyta rozwija się z czasem i jest bardzo specyficzna.
Odporność wrodzona
Odporność wrodzona obejmuje bariery fizyczne i chemiczne. Skóra stanowi barierę fizyczną. Śluz w drogach oddechowych zatrzymuje patogeny. Kwas żołądkowy niszczy bakterie.
Do odporności wrodzonej zaliczamy również komórki. Fagocyty, takie jak makrofagi i neutrofile, pochłaniają i niszczą patogeny. Komórki NK (Natural Killers) niszczą komórki zakażone wirusami lub nowotworowe.
Odporność nabyta
Odporność nabyta dzieli się na odporność humoralną i komórkową. Odporność humoralna związana jest z przeciwciałami, które produkowane są przez limfocyty B. Przeciwciała rozpoznają i neutralizują patogeny.
Odporność komórkowa związana jest z limfocytami T. Limfocyty T pomocnicze (Th) aktywują inne komórki układu odpornościowego. Limfocyty T cytotoksyczne (Tc) niszczą komórki zakażone patogenami.
Odporność nabytą można uzyskać na dwa sposoby: aktywnie i pasywnie. Odporność aktywna rozwija się po kontakcie z patogenem lub po szczepieniu. Odporność pasywna polega na otrzymaniu gotowych przeciwciał, np. od matki przez łożysko.
Szczepienia
Szczepienia to metoda profilaktyki chorób zakaźnych. Polegają na wprowadzeniu do organizmu osłabionych lub zabitych patogenów. Organizm reaguje na to wytworzeniem przeciwciał i komórek pamięci. Dzięki temu, w przypadku prawdziwego zakażenia, organizm szybko i skutecznie zwalczy patogen.
Szczepienia są bardzo ważne dla zdrowia publicznego. Pomagają w eliminacji wielu groźnych chorób. Pamiętajcie, że są one bezpieczne i skuteczne.
Choroby autoimmunologiczne
Choroby autoimmunologiczne to choroby, w których układ odpornościowy atakuje własne komórki i tkanki organizmu. Przykładami takich chorób są: reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy i stwardnienie rozsiane.
Przyczyny chorób autoimmunologicznych nie są do końca poznane. Uważa się, że mają podłoże genetyczne i środowiskowe. Leczenie polega na łagodzeniu objawów i hamowaniu aktywności układu odpornościowego.
Podsumowanie
Pamiętajcie, że kluczem do sukcesu jest regularna nauka i powtarzanie materiału. Skupcie się na różnicach między odpornością wrodzoną i nabytą. Zrozumcie rolę poszczególnych komórek układu odpornościowego. Powodzenia na sprawdzianie!
