Czy czeka Cię maraton czytelniczy w klasie 7 i 8? Masz wrażenie, że lista lektur jest nieskończona? Nie martw się! Z pomocą przychodzi streszczenie. Ale czym właściwie jest to streszczenie i jak się za nie zabrać?
Czym jest streszczenie lektury?
Streszczenie to nic innego jak krótka wersja jakiejś historii. Wyobraź sobie, że opowiadasz kumplowi film, który właśnie widziałeś. Nie zagłębiasz się w każdy szczegół, prawda? Mówisz o najważniejszych wydarzeniach, bohaterach i ogólnym przesłaniu filmu. Streszczenie lektury robi dokładnie to samo, tylko że dotyczy książki.
Streszczenie to skrócona prezentacja treści utworu. Zawiera najważniejsze informacje, takie jak: główny wątek, postacie, miejsce i czas akcji, a także kulminacyjne momenty. Dobre streszczenie oddaje ducha książki, ale jest znacznie krótsze od oryginału. To taki esencjonalny wyciąg z lektury.
Ważne jest, by odróżnić streszczenie od innych form prezentacji treści, np. planu wydarzeń. Plan wydarzeń to po prostu uporządkowana lista kluczowych momentów. Streszczenie zaś, to narracja, opowieść o tym, co się wydarzyło. To opowieść, ale w mocno skondensowanej formie.
Po co pisać streszczenia?
Streszczenia są przydatne z wielu powodów. Przede wszystkim pomagają lepiej zrozumieć i zapamiętać treść lektury. Kiedy sam/a piszesz streszczenie, musisz aktywnie myśleć o tym, co przeczytałeś/aś. To zdecydowanie skuteczniejsze niż bierne czytanie.
Streszczenia pozwalają szybko przypomnieć sobie treść książki przed sprawdzianem lub kartkówką. Zamiast wertować całą powieść, możesz sięgnąć po swoje własne, zwięzłe streszczenie. To oszczędza czas i nerwy!
Pisanie streszczeń rozwija umiejętność selekcjonowania informacji. Uczysz się oddzielać ziarno od plew, czyli to, co ważne od tego, co mniej istotne. To umiejętność przydatna nie tylko w szkole, ale i w życiu.
Jak napisać dobre streszczenie? Krok po kroku
Pisanie streszczenia to proces, który wymaga trochę wprawy. Ale nie martw się, z naszymi wskazówkami na pewno dasz radę! Najważniejsze to podejść do zadania systematycznie.
Krok 1: Przeczytaj uważnie lekturę
To podstawa! Nie da się napisać dobrego streszczenia bez przeczytania książki. Czytaj uważnie, zwracaj uwagę na szczegóły i notuj sobie ważne informacje. Możesz podkreślać fragmenty, które wydają Ci się kluczowe dla fabuły.
Możesz robić notatki na marginesach książki. Możesz też prowadzić oddzielny zeszyt, w którym zapiszesz najważniejsze wydarzenia, informacje o bohaterach i Twoje własne przemyślenia. To wszystko ułatwi Ci późniejsze pisanie streszczenia.
Jeśli masz problem ze zrozumieniem jakiegoś fragmentu, nie poddawaj się! Spróbuj przeczytać go jeszcze raz, poszukaj wyjaśnień w internecie lub zapytaj nauczyciela. Im lepiej zrozumiesz treść lektury, tym łatwiej będzie Ci napisać dobre streszczenie.
Krok 2: Określ główny wątek
O co tak naprawdę jest ta książka? Jaki jest główny problem, który rozwiązują bohaterowie? To jest właśnie główny wątek. Określenie głównego wątku pomoże Ci skupić się na najważniejszych elementach historii.
Na przykład, w "Małym Księciu" Antoine'a de Saint-Exupéry'ego głównym wątkiem jest poszukiwanie przyjaźni i sensu życia. W "Opowieści Wigilijnej" Charlesa Dickensa główny wątek to przemiana wewnętrzna Ebenezera Scrooge'a i odkrycie wartości współczucia.
Zastanów się, jaki jest morał, przesłanie lektury. Co autor chciał nam przekazać? Znajomość przesłania książki pomoże Ci wybrać najważniejsze wydarzenia do streszczenia.
Krok 3: Wypisz najważniejsze postacie
Kto jest kim w tej historii? Kim są główni bohaterowie, a kim postacie drugoplanowe? Jakie są ich relacje? Zastanów się, które postacie są kluczowe dla rozwoju akcji.
W streszczeniu powinny pojawić się informacje o głównych bohaterach, ich cechach charakteru i motywacjach. Możesz też wspomnieć o postaciach drugoplanowych, jeśli mają istotny wpływ na fabułę.
Przykład: w "Akademii Pana Kleksa" Jana Brzechwy ważni są nie tylko pan Kleks, ale i jego uczniowie, np. Adaś Niezgódka. Każdy z nich wnosi coś do historii.
Krok 4: Ustal plan wydarzeń
Co się działo po kolei? Spróbuj podzielić historię na etapy: początek, rozwinięcie akcji, punkt kulminacyjny i zakończenie. Wypisz najważniejsze wydarzenia w każdym z tych etapów.
Plan wydarzeń to szkielet Twojego streszczenia. Pomoże Ci utrzymać porządek i nie pominąć żadnego ważnego elementu historii. Możesz użyć punktów, numerów lub tabeli.
Przykład:
- Początek: Adaś Niezgódka trafia do Akademii Pana Kleksa.
- Rozwinięcie akcji: Adaś poznaje zasady panujące w akademii, uczy się magii i poznaje tajemnice pana Kleksa.
- Punkt kulminacyjny: Adaś odkrywa, że pan Kleks jest tylko postacią z bajki.
- Zakończenie: Adaś wraca do rzeczywistości i wspomina przygody w akademii.
Krok 5: Napisz streszczenie
Mając plan wydarzeń, możesz zacząć pisać streszczenie. Pisz krótko i zwięźle, używaj prostych zdań. Skup się na najważniejszych informacjach i pomiń zbędne szczegóły.
Używaj języka, który jest zrozumiały dla Twoich rówieśników. Unikaj skomplikowanych konstrukcji gramatycznych i trudnych słów. Pamiętaj, że celem streszczenia jest przybliżenie treści książki innym osobom.
Sprawdź, czy Twoje streszczenie oddaje główny wątek i przesłanie lektury. Czytelnik powinien zrozumieć, o czym była książka, nawet jeśli jej nie czytał.
Krok 6: Sprawdź i popraw
Po napisaniu streszczenia, przeczytaj je uważnie i sprawdź, czy nie ma błędów. Popraw interpunkcję, ortografię i gramatykę. Upewnij się, że tekst jest spójny i logiczny.
Możesz poprosić kogoś o przeczytanie Twojego streszczenia i wyrażenie opinii. Świeże spojrzenie może pomóc w wychwyceniu błędów, których sam/a nie zauważyłeś/aś.
Pamiętaj, że dobre streszczenie to efekt pracy i staranności. Nie spiesz się, poświęć mu odpowiednią ilość czasu i uwagi.
Kilka dodatkowych wskazówek
Nie kopiuj streszczeń z internetu! To niczego Cię nie nauczy, a nauczyciel szybko się zorientuje. Lepiej napisać własne, nawet jeśli nie będzie idealne.
Staraj się pisać streszczenia własnymi słowami. Nie przepisuj fragmentów książki. To pokaże, że naprawdę zrozumiałeś/aś treść lektury.
Ćwicz pisanie streszczeń regularnie. Im więcej będziesz pisać, tym lepiej Ci to będzie wychodzić.
Pamiętaj, że streszczenie to Twoja interpretacja lektury. Nie ma jednego, idealnego streszczenia. Każdy może napisać je inaczej.
Mam nadzieję, że te wskazówki pomogą Ci napisać świetne streszczenia lektur. Powodzenia!
