Hej piątoklasiści! Przygotowujecie się do testu ze Starożytnego Wschodu? Super! Jestem tu, żeby Wam pomóc. Przejdziemy razem przez najważniejsze zagadnienia. Będzie łatwo i przyjemnie! Zaczynamy!
Mezopotamia: Kraina Międzyrzecza
Co to właściwie Mezopotamia? To obszar między dwiema rzekami: Tygrysem i Eufratem. Dosłownie znaczy "międzyrzecze". To bardzo żyzna kraina. Dzięki rzekom uprawa roli była łatwa.
Sumerowie
Kto tam mieszkał? Jedną z pierwszych cywilizacji byli Sumerowie. Byli bardzo inteligentni. Wynaleźli pismo!
Jakie pismo? Pismo klinowe. Wyglądało jak małe kliny. Pisali na glinianych tabliczkach. Zachowało się ich mnóstwo!
Co jeszcze zawdzięczamy Sumerom? Budowali zigguraty. To wysokie świątynie schodkowe. Służyły do oddawania czci bogom.
Akad
Potem pojawili się Akadyjczycy. Podbili Sumer. Stworzyli pierwsze imperium pod wodzą Sargona Wielkiego.
Babilonia
Kolejna ważna cywilizacja to Babilonia. Słynęła z kodeksu Hammurabiego. To zbiór praw. Surowy, ale sprawiedliwy. Znane prawo "oko za oko, ząb za ząb".
Co jeszcze? Wiszące ogrody Semiramidy. Jeden z siedmiu cudów świata starożytnego. Podobno król Nabuchodonozor II zbudował je dla swojej żony.
Egipt: Dar Nilu
Teraz przenosimy się do Egiptu. To kraina nad rzeką Nil. Nil dawał życie. Umożliwiał rolnictwo.
Faraonowie
Kto rządził Egiptem? Faraonowie. Uważano ich za bogów. Mieli ogromną władzę.
Jak żyli Egipcjanie? Byli świetnymi rolnikami. Znali się na matematyce i astronomii. Budowali wspaniałe budowle.
Piramidy
Co budowali? Przede wszystkim piramidy. Grobowce faraonów. Największe to piramidy w Gizie. Budowa trwała latami! Pracowało przy nich wielu ludzi.
Hieroglify
Jak pisali Egipcjanie? Używali hieroglifów. To pismo obrazkowe. Bardzo skomplikowane. Odczytano je dopiero dzięki Kamieniowi z Rosetty.
Religia
W co wierzyli Egipcjanie? W wielu bogów. Re – bóg słońca. Ozyrys – bóg życia pozagrobowego. Wierzyli w życie po śmierci. Mumifikowali zwłoki.
Starożytny Izrael
Przejdźmy do Starożytnego Izraela. To kraina na Bliskim Wschodzie. Ważna dla chrześcijan, żydów i muzułmanów.
Abraham
Kto był ważny? Abraham. Uważany za praojca narodu izraelskiego. Zawarł przymierze z Bogiem.
Mojżesz
Kolejny ważny człowiek to Mojżesz. Wyprowadził Izraelitów z niewoli egipskiej. Otrzymał Dekalog – dziesięć przykazań.
Królestwo Izraela
Powstało Królestwo Izraela. Słynni królowie to Dawid i Salomon. Dawid pokonał Goliata. Salomon był mądry i sprawiedliwy. Zbudował Świątynię Jerozolimską.
Religia
Religia Izraelitów to monoteizm. Wierzą w jednego Boga. To judaizm. Świętą księgą jest Tora.
Fenicja
Zajrzyjmy do Fenicji. To kraina na wybrzeżu Morza Śródziemnego. Słynęła z żeglarzy i handlu.
Alfabet
Co zawdzięczamy Fenicjanom? Alfabet! Bardzo prosty. Składał się z 22 liter. Był podstawą dla wielu innych alfabetów.
Handel
Byli świetnymi żeglarzami. Pływali po całym Morzu Śródziemnym. Handlowali drewnem, purpurą i innymi towarami.
Kolonie
Zakładali kolonie. Najsłynniejsza to Kartagina. Potem rywalizowała z Rzymem.
Persja
Na koniec – Persja. Wielkie imperium na wschodzie. Podbiła wiele krajów.
Cyrus Wielki
Kto był ważny? Cyrus Wielki. Założyciel imperium. Był tolerancyjny wobec podbitych ludów.
Dariusz I
Kolejny ważny władca to Dariusz I. Podzielił imperium na prowincje. Wprowadził system podatkowy. Budował drogi.
Religia
Religia Persów to zoroastryzm. Wierzą w jednego boga – Ahura Mazdę. Dobro walczy ze złem.
Podsumowanie
Uff! To sporo informacji. Ale wierzę, że dasz radę! Przypomnijmy najważniejsze punkty:
- Mezopotamia: Sumerowie (pismo klinowe, zigguraty), Babilonia (kodeks Hammurabiego).
- Egipt: Faraonowie, piramidy, hieroglify, bogowie (Re, Ozyrys).
- Starożytny Izrael: Abraham, Mojżesz (Dekalog), królowie Dawid i Salomon, judaizm (Tora).
- Fenicja: Alfabet, handel, Kartagina.
- Persja: Cyrus Wielki, Dariusz I, zoroastryzm.
Pamiętaj! Ucz się regularnie. Powtarzaj materiał. Rób notatki. A przede wszystkim – nie stresuj się! Jesteś dobrze przygotowany/a! Powodzenia na teście!
Jeśli masz jakieś pytania, śmiało pytaj! Jestem tu, żeby Ci pomóc. Trzymam kciuki!
