Polska to kraj o bogatym i zróżnicowanym środowisku przyrodniczym. Jego poznawanie to fascynująca podróż. Pozwala zrozumieć, jak funkcjonuje nasza planeta i jak my, ludzie, wpływamy na nią.
Ukształtowanie powierzchni Polski
Powierzchnia Polski nie jest jednolita. Wyróżniamy na niej kilka głównych form terenu. Są to: pobrzeża, pojezierza, niziny, wyżyny i góry. Każda z nich charakteryzuje się odmienną rzeźbą i wysokością nad poziomem morza.
Pobrzeża to wąski pas lądu nad Morzem Bałtyckim. Charakteryzują się piaszczystymi plażami, wydmami i jeziorami przybrzeżnymi. Przykładem jest Mierzeja Helska.
Pojezierza to obszary obfitujące w jeziora. Powstały one w wyniku działalności lodowca. Największe pojezierze to Pojezierze Mazurskie, znane z pięknych jezior i lasów.
Niziny zajmują znaczną część terytorium Polski. Są to obszary płaskie lub lekko faliste. Niziną jest na przykład Nizina Mazowiecka.
Wyżyny są obszarami położonymi wyżej niż niziny, ale niżej niż góry. Charakteryzują się urozmaiconą rzeźbą terenu. Przykładem jest Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, znana z wapiennych skał i jaskiń.
Góry to najwyższe formy terenu w Polsce. Dzielą się na góry fałdowe (Karpaty) i góry zrębowe (Sudety). Najwyższy szczyt to Rysy w Tatrach.
Klimat Polski
Polska leży w strefie klimatu umiarkowanego przejściowego. Oznacza to, że występują u nas zarówno wpływy klimatu morskiego, jak i kontynentalnego. W rezultacie mamy wyraźne pory roku: wiosnę, lato, jesień i zimę.
Temperatura powietrza zmienia się w ciągu roku. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, a najzimniejszym styczeń. Średnia roczna temperatura wynosi około 8°C.
Opady atmosferyczne są rozłożone nierównomiernie. Najwięcej opadów występuje w górach, a najmniej na nizinach. Dominują opady deszczu, ale zimą pada również śnieg.
Wiatr również wpływa na klimat Polski. Najczęściej wieją wiatry zachodnie. Czasami występują silne wiatry halne w górach.
Wody powierzchniowe i podziemne
Polska posiada bogate zasoby wodne. Znajdują się tu rzeki, jeziora, stawy i zbiorniki retencyjne. Ważne są również wody podziemne, które stanowią źródło wody pitnej.
Rzeki to naturalne cieki wodne. Najdłuższe rzeki w Polsce to Wisła i Odra. Rzeki odgrywają ważną rolę w gospodarce, transporcie i rekreacji.
Jeziora to naturalne zbiorniki wodne. W Polsce występuje wiele jezior polodowcowych. Są one ważnym elementem krajobrazu i stanowią atrakcję turystyczną.
Wody podziemne to wody znajdujące się pod powierzchnią ziemi. Są one filtrowane przez warstwy gruntu i skał. Dzięki temu są czyste i nadają się do picia. Wody podziemne są wykorzystywane do zaopatrzenia w wodę miast i wsi.
Gleby Polski
Gleba to zewnętrzna warstwa skorupy ziemskiej. Powstała w wyniku wietrzenia skał i działalności organizmów żywych. Rodzaj gleby wpływa na roślinność i rolnictwo.
W Polsce występuje wiele rodzajów gleb. Do najważniejszych należą brunatne, płowe, bielicowe, czarnoziemy i mady. Każda z nich ma inne właściwości i nadaje się do uprawy różnych roślin.
Brunatne są żyzne i występują na nizinach. Płowe są mniej żyzne i występują na wyżynach. Bielicowe są ubogie w składniki odżywcze i występują w lasach iglastych. Czarnoziemy są bardzo żyzne i występują na południu Polski. Mady są żyzne i występują w dolinach rzek.
Świat roślin i zwierząt
Polska ma bogatą i zróżnicowaną florę i faunę. Występują tu różne typy ekosystemów, takie jak lasy, łąki, jeziora i góry. Każdy z nich ma charakterystyczne gatunki roślin i zwierząt.
Lasy zajmują około 30% powierzchni Polski. Dominują lasy iglaste, ale występują również lasy liściaste i mieszane. W lasach żyją m.in. jelenie, dziki, wilki, lisy, sowy i dzięcioły.
Łąki to obszary porośnięte trawami i ziołami. Występują na nizinach i wyżynach. Na łąkach żyją m.in. zające, sarny, bociany, żaby i motyle.
Jeziora są domem dla wielu gatunków ryb, ptaków i ssaków. W jeziorach żyją m.in. szczupaki, okonie, łabędzie, kaczki i bobry.
Góry charakteryzują się specyficzną roślinnością i fauną. W górach żyją m.in. kozice, świstaki, orły przednie i limby.
Ochrona przyrody jest bardzo ważna. Dzięki niej możemy zachować bogactwo naszej flory i fauny dla przyszłych pokoleń. W Polsce istnieją parki narodowe i rezerwaty przyrody, które chronią najcenniejsze obszary.
