Czy słyszałeś kiedyś o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata? To bardzo ważny tytuł. Przyznawany jest on przez Instytut Yad Vashem w Izraelu. Chodzi o uhonorowanie osób, które w czasie Holokaustu z narażeniem życia ratowały Żydów.
Zacznijmy od początku. Czym w ogóle był Holokaust? To zaplanowana i systematyczna zagłada Żydów przez III Rzeszę i jej sojuszników podczas II Wojny Światowej. Miliony ludzi zostało zamordowanych tylko dlatego, że byli Żydami.
W tym okrutnym czasie znalazły się jednak osoby, które postanowiły pomóc. Pomimo ogromnego zagrożenia. Nazywamy ich Sprawiedliwymi Wśród Narodów Świata. To ludzie, którzy pokazali, że nawet w najciemniejszych czasach można zachować człowieczeństwo.
Kto to jest Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata?
To osoba, która nie była pochodzenia żydowskiego. Narażała swoje życie i bezpieczeństwo swojej rodziny, aby uratować Żydów przed Holokaustem. Działała bezinteresownie. Nie oczekiwała żadnej zapłaty. Motywacją była po prostu chęć pomocy drugiej osobie.
Pomyśl o tym jak o sytuacji, gdy widzisz, że ktoś jest prześladowany w szkole. Możesz udawać, że nic się nie dzieje. Możesz też stanąć w obronie ofiary. Sprawiedliwi z czasów Holokaustu stanęli w obronie prześladowanych, ryzykując wszystko.
Instytut Yad Vashem bardzo dokładnie bada każdą kandydaturę. Proces weryfikacji jest bardzo rygorystyczny. Sprawdzane są dokumenty, świadectwa ocalałych oraz wszelkie inne dowody. Chodzi o to, aby mieć pewność, że dana osoba rzeczywiście zasługuje na ten zaszczytny tytuł.
Jak wygląda proces uznania za Sprawiedliwego?
Zazwyczaj wniosek o uznanie za Sprawiedliwego składa osoba ocalona lub jej rodzina. Do wniosku dołączane są wszelkie dokumenty i relacje świadków. Następnie Yad Vashem prowadzi dokładne śledztwo. Sprawdzane są archiwa, przesłuchiwani świadkowie. Wszystko po to, aby jak najdokładniej zbadać okoliczności.
Jeśli Yad Vashem uzna, że dana osoba rzeczywiście zasłużyła się ratowaniem Żydów, przyznawany jest jej tytuł Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata. Osoba ta otrzymuje specjalny medal i dyplom. Jej nazwisko zostaje wyryte na Murze Pamięci w Yad Vashem w Jerozolimie. To miejsce, gdzie pamięć o tych bohaterach jest czczona.
Co więcej, Yad Vashem sadzi drzewo upamiętniające każdego Sprawiedliwego w Ogrodzie Sprawiedliwych. To symbol życia i nadziei, które ci ludzie dali innym.
Przykłady Sprawiedliwych
Wśród Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata jest bardzo wielu Polaków. Polska ma najwięcej osób uhonorowanych tym tytułem. Wynika to z faktu, że na terenie Polski podczas II Wojny Światowej mieszkało najwięcej Żydów.
Jednym z najbardziej znanych przykładów jest Irena Sendlerowa. Była polską pielęgniarką, która wraz z grupą współpracowników uratowała około 2500 żydowskich dzieci z warszawskiego getta. Dzieci były wyprowadzane z getta różnymi sposobami. Ukrywane w karetkach, workach, a nawet w trumnach. Irena Sendlerowa ryzykowała każdego dnia. Wiedziała, że w razie wykrycia grozi jej śmierć.
Innym przykładem są Rodzina Ulmów z Markowej. Józef i Wiktoria Ulmowie wraz z sześciorgiem dzieci ukrywali w swoim domu ośmiu Żydów. Niestety, zostali zdradzeni. Niemcy odkryli kryjówkę i zamordowali wszystkich: Ulmów, ukrywanych Żydów i dzieci.
Oskar Schindler to niemiecki przedsiębiorca, który podczas II Wojny Światowej uratował ponad 1200 Żydów. Zatrudniał ich w swojej fabryce w Krakowie. Dzięki temu uchronił ich przed wywózką do obozów koncentracyjnych. Jego historia została przedstawiona w słynnym filmie "Lista Schindlera".
Te historie pokazują, że odwaga i współczucie mogą pokonać nawet największe zło. Sprawiedliwi są dowodem na to, że każdy z nas może dokonać wyboru. Wyboru pomiędzy obojętnością a pomocą.
Dlaczego to jest ważne?
Pamięć o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata jest bardzo ważna. Przypomina nam o Holokauście i o tym, do czego może doprowadzić nienawiść i nietolerancja. Uczy nas, że zawsze powinniśmy stawać w obronie słabszych i prześladowanych.
Dzisiaj, kiedy widzimy wzrost nacjonalizmu i ksenofobii na świecie, przesłanie Sprawiedliwych jest szczególnie aktualne. Musimy pamiętać o tym, że każdy z nas ma obowiązek reagować na niesprawiedliwość i dyskryminację. Nie możemy być obojętni na cierpienie innych.
Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata to bohaterowie. Ich postawa jest przykładem dla nas wszystkich. Pokazują, że nawet w najtrudniejszych sytuacjach można zachować człowieczeństwo i walczyć o lepszy świat. Ich historie powinny być przekazywane z pokolenia na pokolenie. Abyśmy nigdy nie zapomnieli o tym, co się wydarzyło i abyśmy nigdy nie dopuścili do tego, aby historia się powtórzyła.
Co możemy zrobić?
Możesz dowiedzieć się więcej o Holokauście i o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Możesz czytać książki, oglądać filmy, odwiedzać muzea. Możesz rozmawiać z ludźmi, którzy przeżyli Holokaust lub z rodzinami Sprawiedliwych. Dziel się tą wiedzą z innymi. Ucz innych o tolerancji i szacunku.
Pamiętaj, że każdy z nas ma wpływ na otaczający nas świat. Nawet małe gesty mogą mieć duże znaczenie. Bądźmy odważni i nie bójmy się stawać w obronie tych, którzy tego potrzebują. Bądźmy Sprawiedliwymi w naszym własnym życiu.
