Sprawdziany Z Fizyki Klasa 7 Dział 1

Written by Margaret Weigel
Updated at: 14 June 2025

Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z fizyki w klasie 7, dział 1? Super! Ten przewodnik pomoże Ci wszystko powtórzyć i usystematyzować wiedzę. Bez obaw, damy radę!

1. Podstawowe pojęcia i wielkości fizyczne

Zacznijmy od podstaw. Musisz znać definicje najważniejszych pojęć.

1.1. Fizyka jako nauka

Fizyka to nauka przyrodnicza. Bada zjawiska i właściwości materii i energii. Stara się opisać świat wokół nas za pomocą praw i teorii. Pamiętaj o tym!

1.2. Wielkości fizyczne

Wielkości fizyczne to cechy, które można zmierzyć. Przykłady to długość, masa, czas, temperatura.

Każda wielkość ma wartość (liczba) i jednostkę. Na przykład: 5 metrów (5 to wartość, metr to jednostka). To bardzo ważne!

1.3. Jednostki miar

Musisz znać podstawowe jednostki miar w układzie SI (Międzynarodowy Układ Jednostek). To podstawa!

Długość: metr (m)
Masa: kilogram (kg)
Czas: sekunda (s)
Temperatura: kelwin (K), ale często używamy stopni Celsjusza (°C)

Zwróć uwagę na przedrostki, np. kilo (k), centy (c), mili (m). Pamiętaj, że 1 km = 1000 m, 1 cm = 0,01 m, 1 mm = 0,001 m.

2. Pomiary i niepewności pomiarowe

Pomiary są kluczowe w fizyce. Ale żaden pomiar nie jest idealny. Zawsze występuje pewna niepewność.

2.1. Rodzaje pomiarów

Mamy dwa główne rodzaje pomiarów:

Pomiary bezpośrednie: odczytujemy wartość bezpośrednio z przyrządu (np. mierzenie długości linijką).
Pomiary pośrednie: obliczamy wartość na podstawie innych pomiarów (np. obliczanie pola powierzchni prostokąta).

2.2. Niepewność pomiarowa

Niepewność pomiarowa to zakres, w którym może znajdować się rzeczywista wartość mierzonej wielkości. Może wynikać z niedokładności przyrządu lub błędów obserwatora.

Ważne jest, aby szacować niepewność pomiarową. Najczęściej przyjmuje się, że jest to połowa najmniejszej działki na skali przyrządu.

2.3. Błędy pomiarowe

Błędy pomiarowe dzielimy na:

Błędy systematyczne: wynikają z wad przyrządu lub metody pomiaru. Są trudne do wykrycia, ale dają się wyeliminować poprzez kalibrację.
Błędy przypadkowe: wynikają z losowych czynników. Można je zmniejszyć, wykonując kilka pomiarów i obliczając średnią.

3. Substancje i ich właściwości

Świat składa się z różnych substancji. Mają one różne właściwości, które możemy badać.

3.1. Substancje i ciała

Substancja to materiał, z którego zbudowane są ciała. Na przykład: woda, żelazo, drewno.

Ciało to obiekt zbudowany z substancji. Na przykład: szklanka, gwóźdź, stół.

3.2. Stany skupienia

Substancje mogą występować w trzech stanach skupienia:

Stały: ma określony kształt i objętość (np. lód).
Ciekły: ma określoną objętość, ale przyjmuje kształt naczynia (np. woda).
Gazowy: nie ma określonego kształtu ani objętości (np. para wodna).

Substancje mogą zmieniać stan skupienia pod wpływem temperatury. Pamiętaj o procesach takich jak:

Topnienie: ze stanu stałego w ciekły.
Krzepnięcie: ze stanu ciekłego w stały.
Parowanie: ze stanu ciekłego w gazowy.
Skraplanie: ze stanu gazowego w ciekły.
Sublimacja: ze stanu stałego bezpośrednio w gazowy.
Resublimacja: ze stanu gazowego bezpośrednio w stały.

3.3. Właściwości substancji

Substancje mają różne właściwości. Możemy wyróżnić właściwości:

Fizyczne: można je zaobserwować lub zmierzyć, nie zmieniając substancji (np. barwa, zapach, gęstość, temperatura wrzenia).
Chemiczne: opisują zdolność substancji do reagowania z innymi substancjami (np. palność, korozyjność).

4. Gęstość

Gęstość to bardzo ważna właściwość substancji. Mówi nam, ile masy mieści się w danej objętości.

4.1. Definicja gęstości

Gęstość (ρ) definiujemy jako stosunek masy (m) do objętości (V):

ρ = m / V

4.2. Jednostki gęstości

Najczęściej używane jednostki gęstości to:

kilogram na metr sześcienny (kg/m³)
gram na centymetr sześcienny (g/cm³)

Pamiętaj, że 1 g/cm³ = 1000 kg/m³.

4.3. Zastosowanie gęstości

Gęstość pozwala nam identyfikować substancje. Możemy też dzięki niej przewidywać, czy dany obiekt będzie pływał w cieczy. Obiekt o mniejszej gęstości będzie pływał, a o większej – zatonie.