Hej! Przygotowujemy się do sprawdzianu z przyrody. Dział 5 – brzmi groźnie, ale damy radę! Skupimy się na tym, żeby to zrozumieć, a nie tylko zapamiętać. Użyjemy obrazów i przykładów.
Woda i jej stany skupienia
Woda to życie. Wyobraź sobie szklankę wody. To ciecz. Możesz ją wylać, prawda?
A teraz zamroź ją. Masz lód! To ciało stałe. Jest twardy i ma swój kształt.
Postaw szklankę z wodą na słońcu. Po jakimś czasie jej ubędzie. Gdzie się podziała? Zamieniła się w parę wodną. To gaz. Nie widzisz jej, ale ona tam jest.
Pomyśl o czajniku. Gotujesz wodę. Widzisz parę, prawda? To woda, która zmieniła stan skupienia.
Obieg wody w przyrodzie
Woda nie znika. Krąży w kółko. To obieg wody w przyrodzie. Wyobraź sobie karuzelę.
Słońce ogrzewa wodę w rzekach, jeziorach i morzach. Woda paruje. Zamienia się w gaz.
Para wodna unosi się do góry. Tam jest zimniej. Para skrapla się. Tworzą się chmury.
Z chmur pada deszcz, śnieg lub grad. Woda wraca na Ziemię.
Deszcz spływa do rzek i jezior. Śnieg topnieje i też zasila rzeki. I tak w kółko!
Pomyśl o swoim podwórku. Jak woda z kałuży znika po deszczu? Paruje!
Powietrze i jego właściwości
Powietrze jest wszędzie. Nie widzimy go, ale jest. Pomyśl o balonie. Musisz go napompować powietrzem, żeby się uniósł.
Powietrze zajmuje miejsce. Spróbuj zanurzyć pustą szklankę dnem do góry w misce z wodą. Woda nie wejdzie do środka! Dlaczego? Bo tam jest powietrze.
Powietrze ma masę. Bardzo małą, ale ma. Weź dwa balony. Jeden napompuj, drugi zostaw pusty. Napompowany balon będzie cięższy.
Powietrze się rozszerza, gdy jest ciepłe. Pomyśl o gorącym powietrzu unoszącym balon. Ciepłe powietrze jest lżejsze i dlatego balon leci do góry.
Skład powietrza
Powietrze to mieszanka gazów. Jak koktajl z różnych składników.
Najwięcej jest azotu. Około 78%. To jakby największy kawałek ciasta w torcie.
Potem jest tlen. Około 21%. My nim oddychamy! To jak wisienka na torcie.
Reszta to inne gazy, np. dwutlenek węgla. To jak mała posypka na torcie.
Pogoda i jej składniki
Pogoda to stan atmosfery w danym miejscu i czasie. Zmienia się cały czas.
Temperatura – jak ciepło lub zimno jest. Mierzymy ją termometrem. Pomyśl o lodach w upalny dzień. Potrzebujesz ciepła, żeby je zjeść!
Opady – deszcz, śnieg, grad. To woda spadająca z chmur. Pomyśl o parasolu w deszczowy dzień.
Wiatr – ruch powietrza. Może być słaby albo silny. Pomyśl o latawcu. Potrzebujesz wiatru, żeby go puścić!
Zachmurzenie – ile nieba jest zasłonięte przez chmury. Pomyśl o słońcu chowającym się za chmurami.
Przyrządy do pomiaru pogody
Używamy różnych przyrządów, żeby mierzyć pogodę. To jak narzędzia detektywa!
Termometr – mierzy temperaturę. Widzisz go w szpitalu albo w telewizji, gdy mówią o pogodzie.
Deszczomierz – mierzy ilość opadów. To jak pojemnik, w którym zbiera się deszcz.
Wiatromierz – mierzy prędkość wiatru. Wygląda jak wiatrak.
Barometr – mierzy ciśnienie atmosferyczne. Pomaga przewidzieć pogodę.
Pamiętaj! Przyroda jest fascynująca. Obserwuj ją, zadawaj pytania i eksperymentuj. Powodzenia na sprawdzianie!
