Hej uczniowie! Gotowi na sprawdzian z kwasów? Nie martwcie się, razem damy radę! Oto przewodnik, który pomoże Wam się przygotować.
Co to są kwasy?
Kwasy to związki chemiczne.
Mają charakterystyczne właściwości.
Smak? Kwaśny! Ale nigdy nie próbujcie kwasów w laboratorium!
Definicja kwasów
Kwasy wg Arrheniusa to substancje, które w roztworze wodnym dysocjują na kationy wodoru (H+) i aniony reszty kwasowej.
Czyli, dają jony H+!
Podział kwasów
Mamy kwasy beztlenowe i tlenowe.
Kwasy beztlenowe nie zawierają atomów tlenu.
Np. kwas solny (HCl).
Kwasy tlenowe zawierają atomy tlenu w cząsteczce.
Np. kwas siarkowy(VI) (H2SO4).
Nazewnictwo kwasów
Trzeba znać wzory i nazwy kwasów.
Kwasy beztlenowe mają nazwy typu: kwas + nazwa niemetalu + -owodorowy.
Np. HCl – kwas chlorowodorowy.
Kwasy tlenowe mają nazwy typu: kwas + nazwa niemetalu + końcówka (zależna od stopnia utlenienia niemetalu).
Np. H2SO4 – kwas siarkowy(VI).
Przykłady kwasów i ich wzorów
Kwas solny: HCl
Kwas siarkowodorowy: H2S
Kwas siarkowy(IV): H2SO3
Kwas siarkowy(VI): H2SO4
Kwas azotowy(III): HNO2
Kwas azotowy(V): HNO3
Kwas fosforowy(V): H3PO4
Zapamiętajcie te wzory!
Właściwości kwasów
Kwasy mają charakterystyczne właściwości fizyczne i chemiczne.
Właściwości fizyczne
Często są cieczami lub ciałami stałymi.
Mają kwaśny smak.
Dobrze rozpuszczają się w wodzie (nie wszystkie).
Roztwory kwasów przewodzą prąd elektryczny.
Właściwości chemiczne
Kwasy reagują z metalami (nie wszystkie).
Powstaje sól i wodór.
Kwasy reagują z tlenkami metali.
Powstaje sól i woda.
Kwasy reagują z zasadami (reakcja zobojętniania).
Powstaje sól i woda.
Kwasy zmieniają barwę wskaźników.
Wskaźniki
Wskaźniki to substancje, które zmieniają barwę w zależności od pH roztworu.
Papierek uniwersalny: w kwasach czerwienieje.
Oranż metylowy: w kwasach czerwienieje.
Fenoloftaleina: w kwasach jest bezbarwna.
Lakmus: w kwasach czerwienieje.
Dysocjacja kwasowa
To rozpad kwasu na jony w roztworze wodnym.
HCl → H+ + Cl-
H2SO4 → 2H+ + SO42-
Zwróćcie uwagę na ilość jonów H+.
Sole
Sole powstają w wyniku reakcji kwasów z metalami, tlenkami metali lub zasadami.
Kwas + metal → sól + wodór
Kwas + tlenek metalu → sól + woda
Kwas + zasada → sól + woda (reakcja zobojętniania)
Zastosowanie kwasów
Kwasy mają szerokie zastosowanie.
Kwas siarkowy(VI): produkcja nawozów, tworzyw sztucznych.
Kwas solny: czyszczenie metali, produkcja leków.
Kwas octowy: w przemyśle spożywczym (ocet).
Warto znać te przykłady!
Bezpieczeństwo
Praca z kwasami wymaga ostrożności!
Nosić okulary ochronne i rękawice.
Nigdy nie wlewać wody do kwasu (tylko kwas do wody!).
Postępować zgodnie z instrukcjami.
Podsumowanie
Pamiętajcie o najważniejszych rzeczach!
Definicja kwasów (Arrhenius).
Podział kwasów (beztlenowe i tlenowe).
Nazewnictwo kwasów.
Właściwości kwasów (fizyczne i chemiczne).
Wskaźniki i ich barwy.
Dysocjacja kwasowa.
Sole – powstawanie.
Zastosowanie kwasów.
Bezpieczeństwo pracy.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Was!
