Cześć! Przygotujmy się razem do sprawdzianu z historii, klasa 7, dział 3. Dasz radę!
Europa i Świat w XVII i XVIII Wieku
Skupimy się na kluczowych wydarzeniach i postaciach.
Absolutyzm we Francji
Absolutyzm to system władzy, w którym cała władza skupiona jest w rękach jednej osoby, zazwyczaj monarchy.
Ludwik XIV, Król Słońce, był symbolem absolutyzmu we Francji. Jego słynne zdanie "Państwo to ja" dobrze oddaje charakter tego systemu.
Wersal, rezydencja królewska, był centrum życia politycznego i kulturalnego Francji. Budowa Wersalu pochłonęła ogromne sumy pieniędzy.
Jean-Baptiste Colbert, minister finansów Ludwika XIV, wprowadził politykę merkantylizmu, która miała na celu wzmocnienie gospodarki Francji. Merkantylizm zakładał, że bogactwo kraju zależy od ilości posiadanych kruszców (złoto, srebro) i dodatniego bilansu handlowego.
Anglia – od Monarchii do Monarchii Parlamentarnej
W Anglii sytuacja wyglądała inaczej. Tam doszło do konfliktów między królem a parlamentem.
Karol I Stuart dążył do wprowadzenia absolutyzmu, co doprowadziło do wojny domowej w Anglii (1642-1651).
Oliver Cromwell stanął na czele wojsk parlamentu i pokonał wojska królewskie. Następnie ustanowił republikę, zwaną Commonwealth of England.
Po śmierci Cromwella, w 1660 roku, doszło do restauracji monarchii. Na tron powrócił Karol II Stuart.
Jednak dążenia do absolutyzmu trwały. Jakub II Stuart, brat Karola II, próbował narzucić krajowi katolicyzm, co doprowadziło do chwalebnej rewolucji w 1688 roku.
Wilhelm III Orański i jego żona Maria zostali zaproszeni na tron Anglii. Podpisali oni Deklarację Praw, która ograniczała władzę monarchy i gwarantowała prawa parlamentu. W ten sposób w Anglii powstała monarchia parlamentarna.
Oświecenie
Oświecenie to epoka w historii Europy, która charakteryzowała się wiarą w rozum, naukę i postęp.
Myśliciele oświeceniowi, tacy jak John Locke, Monteskiusz i Jean-Jacques Rousseau, krytykowali absolutyzm i proponowali nowe modele państwa.
John Locke głosił ideę praw naturalnych człowieka (prawo do życia, wolności i własności) i teorii umowy społecznej.
Monteskiusz sformułował zasadę trójpodziału władzy na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Jean-Jacques Rousseau uważał, że władza powinna należeć do ludu i że państwo powinno być oparte na umowie społecznej.
Deizm – pogląd filozoficzny, który uznawał istnienie Boga, ale odrzucał interwencję Boga w sprawy świata.
Ateizm – brak wiary w istnienie Boga.
Wojna o Niepodległość Stanów Zjednoczonych
Kolonie angielskie w Ameryce Północnej rozwijały się bardzo szybko. Jednak Wielka Brytania narzucała im wysokie podatki i ograniczała ich handel.
Słynne bostońskie picie herbaty (1773) było protestem kolonistów przeciwko polityce brytyjskiej.
Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych, ogłoszona 4 lipca 1776 roku, głosiła, że kolonie są wolne i niezależne od Wielkiej Brytanii.
Jerzy Waszyngton stanął na czele armii amerykańskiej i poprowadził ją do zwycięstwa w wojnie o niepodległość. Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych trwała od 1775 do 1783 roku.
Po zwycięstwie, w 1787 roku, uchwalono Konstytucję Stanów Zjednoczonych, która wprowadzała trójpodział władzy i gwarantowała prawa obywatelskie.
Rewolucja Francuska
Rewolucja Francuska (1789-1799) była jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Europy. Przyczyną rewolucji był kryzys gospodarczy, społeczny i polityczny we Francji.
Stany Generalne, zgromadzenie przedstawicieli trzech stanów (duchowieństwa, szlachty i stanu trzeciego), zostały zwołane w 1789 roku, aby rozwiązać kryzys.
Przedstawiciele stanu trzeciego ogłosili się Zgromadzeniem Narodowym, a następnie Konstytuantą, która miała uchwalić konstytucję.
Zdobycie Bastylii (14 lipca 1789 roku) symbolizuje początek rewolucji.
Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, uchwalona w sierpniu 1789 roku, głosiła prawa człowieka (wolność, równość i braterstwo).
W 1791 roku uchwalono Konstytucję Francji, która wprowadzała monarchię konstytucyjną.
Maksymilian Robespierre stanął na czele radykalnych Jakobinów i wprowadził rządy terroru. Wiele osób zostało skazanych na śmierć, w tym król Ludwik XVI i królowa Maria Antonina.
Ostatecznie, w 1799 roku, Napoleon Bonaparte dokonał zamachu stanu i przejął władzę we Francji.
Podsumowanie
Pamiętaj o tych kluczowych zagadnieniach:
- Absolutyzm (Ludwik XIV, Wersal, merkantylizm)
- Anglia (wojna domowa, Cromwell, chwalebna rewolucja, monarchia parlamentarna)
- Oświecenie (Locke, Monteskiusz, Rousseau)
- Stany Zjednoczone (Deklaracja Niepodległości, Jerzy Waszyngton, Konstytucja)
- Rewolucja Francuska (Stany Generalne, zdobycie Bastylii, Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, Robespierre)
Powodzenia na sprawdzianie! Jesteś świetny i dasz radę!
