Witajcie, przyszli historycy! Przed nami sprawdzian z historii o starożytnej Grecji. Nie martwcie się, razem damy radę! Ten przewodnik pomoże wam usystematyzować wiedzę.
Podstawy geografii Grecji
Grecja to kraj górzysty. Leży na Półwyspie Bałkańskim. Ważne są liczne wyspy na Morzu Egejskim i Morzu Jońskim.
Klimat jest śródziemnomorski. Lata są gorące i suche, a zimy łagodne i deszczowe. Gleba nie zawsze była żyzna. Uprawiano oliwki, winogrona i zboża.
Pamiętajcie: Grecja nie była jednolitym państwem. Składała się z wielu niezależnych polis – miast-państw.
Okresy w historii starożytnej Grecji
Historię Grecji dzielimy na kilka okresów. To pomaga zrozumieć zmiany.
Kultura Minojska (ok. 2000-1400 p.n.e.)
Rozwijała się na Krecie. Znana z pałaców, np. w Knossos. Pismo zwane linearnym A nie zostało odczytane.
Ważna była rola morza. Handel i żegluga kwitły.
Kultura Mykeńska (ok. 1600-1100 p.n.e.)
Rozwijała się na Peloponezie. Ważne miasta to Mykeny i Pylos. Pismo – linearne B – zostało odczytane.
Mykeńczycy byli wojownikami. Podbili Kretę. Zorganizowali wyprawę na Troję.
Okres Homerowy (ok. 1100-800 p.n.e.)
To czasy wojen i wędrówek ludów. Nazywany też wiekami ciemnymi. Niewiele wiemy o tym okresie.
Najważniejsze źródło wiedzy to Iliada i Odyseja przypisywane Homerowi. Opisują wojnę trojańską i powrót Odyseusza.
Okres Archaiczny (ok. 800-500 p.n.e.)
Powstają polis. Rozwija się alfabet. Kolonizacja grecka. Zakładano osady w Azji Mniejszej, Italii i na Sycylii.
Rozwijają się sztuka i filozofia.
Okres Klasyczny (ok. 500-323 p.n.e.)
To złoty wiek Grecji. Wojny grecko-perskie. Hegemonia Aten. Rozkwit demokracji, kultury i nauki.
Wojna peloponeska. Osłabienie Grecji.
Okres Hellenistyczny (ok. 323-30 p.n.e.)
Podboje Aleksandra Macedońskiego. Powstanie imperium. Rozpowszechnienie kultury greckiej na Wschodzie.
Po śmierci Aleksandra imperium się rozpadło. Grecja traci niepodległość.
Polis – miasto-państwo
Polis to centrum życia w starożytnej Grecji. Każda polis była niezależna. Miała własny rząd, armię i prawa.
Akropol – wzgórze z najważniejszymi świątyniami. Agora – rynek, miejsce spotkań obywateli.
Najważniejsze polis to Ateny i Sparta.
Ateny
Kolebka demokracji. Rządzili obywatele. Ważny był Perykles. Rozwój kultury i nauki.
Ekonomia – zgromadzenie ludowe. Podejmowało najważniejsze decyzje.
Sparta
Państwo wojskowe. Rządzili królowie i rada starszych. Ważna była dyscyplina i posłuszeństwo.
Chłopcy od najmłodszych lat byli szkoleni na żołnierzy.
Wojny grecko-perskie (499-449 p.n.e.)
Grecja walczyła z imperium perskim. Bitwa pod Maratonem (490 p.n.e.) – zwycięstwo Greków. Bitwa pod Termopilami (480 p.n.e.) – bohaterska obrona 300 Spartan pod dowództwem Leonidasa. Bitwa morska pod Salaminą (480 p.n.e.) – kolejne zwycięstwo Greków.
Grecja obroniła swoją niepodległość.
Kultura starożytnej Grecji
Grecy wierzyli w wielu bogów. Zeus – król bogów. Hera – królowa bogów. Posejdon – bóg mórz. Atena – bogini mądrości.
Igrzyska olimpijskie – zawody sportowe ku czci Zeusa. Odbywały się co 4 lata w Olimpii.
Rozwój filozofii. Sokrates, Platon, Arystoteles – wielcy filozofowie.
Teatr grecki. Tragedie i komedie. Sofokles, Eurypides – słynni tragediopisarze.
Sztuka grecka. Piękne rzeźby i architektura. Partenon – świątynia Ateny na Akropolu.
Aleksander Macedoński (356-323 p.n.e.)
Król Macedonii. Podbił Persję, Egipt i część Indii. Stworzył ogromne imperium. Rozpowszechnił kulturę grecką na Wschodzie.
Zmarł w Babilonie w wieku 33 lat.
Podsumowanie
Pamiętajcie o najważniejszych punktach:
- Geografia Grecji: górzysty kraj, Półwysep Bałkański, wyspy, klimat śródziemnomorski.
- Okresy w historii: minojski, mykeński, homerowy, archaiczny, klasyczny, hellenistyczny.
- Polis: Ateny (demokracja), Sparta (państwo wojskowe).
- Wojny grecko-perskie: Maraton, Termopile, Salamina.
- Kultura: bogowie, igrzyska olimpijskie, filozofia, teatr, sztuka.
- Aleksander Macedoński: podboje i imperium.
Uczcie się regularnie i powtarzajcie materiał. Powodzenia na sprawdzianie!
