Hej uczniowie klasy piątej! Przygotujmy się razem do sprawdzianu z historii z działu 3. Pamiętajcie, nie ma się czego bać! Razem damy radę.
Rozdział 3: Średniowieczna Europa
Zaczynamy od początku średniowiecza. Trwało ono od upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego w 476 roku n.e. do odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 roku.
Upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego
Upadek Cesarstwa był spowodowany wieloma czynnikami. Między innymi najazdy plemion barbarzyńskich, kryzys gospodarczy i osłabienie władzy centralnej.
Pamiętajcie o Wędrówkach Ludów! To były migracje różnych grup ludności, które miały ogromny wpływ na Europę.
Państwo Franków
Po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego powstało wiele państw. Jednym z najważniejszych było Państwo Franków.
Clovis I był pierwszym królem Franków, który przyjął chrzest. To bardzo ważne wydarzenie! Dzięki temu Frankowie związali się z Kościołem Katolickim.
Kolejnym ważnym władcą był Karol Wielki. Rozszerzył on terytorium Franków i został koronowany na cesarza rzymskiego w 800 roku.
Imperium Karolińskie
Imperium Karolińskie to potężne państwo stworzone przez Karola Wielkiego. Po jego śmierci imperium zostało podzielone na mniejsze królestwa.
Podział Imperium Karolińskiego to bardzo ważny moment. Traktat z Verdun w 843 roku podzielił je między trzech wnuków Karola Wielkiego.
Wikingowie
Wikingowie to ludy skandynawskie, które w okresie średniowiecza najeżdżały Europę. Byli świetnymi żeglarzami i wojownikami.
Pamiętajcie o ich łodziach - drakkarach! To były szybkie i zwrotne statki.
Feudalizm
Feudalizm to system społeczny i gospodarczy charakterystyczny dla średniowiecza. Opierał się na relacji między seniorem a wasalem.
Senior to osoba, która nadawała ziemię (lenno) wasalowi. Wasal w zamian zobowiązywał się do służby wojskowej i lojalności.
Społeczeństwo feudalne było podzielone na stany: duchowieństwo, rycerstwo i chłopstwo.
Kościół w Średniowieczu
Kościół odgrywał bardzo ważną rolę w średniowieczu. Był ośrodkiem kultury, nauki i moralności.
Pamiętajcie o zakonach! Na przykład benedyktyni, którzy żyli według reguły "ora et labora" (módl się i pracuj).
Inwestytura to spór między cesarzem a papieżem o prawo mianowania biskupów.
Kultura Średniowiecza
Sztuka romańska i sztuka gotycka to dwa główne style architektoniczne średniowiecza.
Uniwersytety zaczęły powstawać w średniowieczu. Pierwsze z nich to Uniwersytet w Bolonii i Uniwersytet Paryski.
Polska w okresie Piastów
Mieszko I był pierwszym historycznym władcą Polski. Przyjął chrzest w 966 roku. To bardzo ważna data!
Bolesław Chrobry był pierwszym królem Polski. Został koronowany w 1025 roku.
Kazimierz Odnowiciel odbudował państwo polskie po kryzysie związanym z najazdem Brzetysława.
Bolesław Krzywousty wprowadził zasadę senioratu. Podzielił Polskę między swoich synów.
Powtórka kluczowych zagadnień:
- Upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego i jego przyczyny.
- Państwo Franków i jego władcy (Clovis I, Karol Wielki).
- Imperium Karolińskie i jego podział.
- Wikingowie i ich najazdy.
- Feudalizm: relacja senior - wasal, stany społeczne.
- Rola Kościoła w średniowieczu.
- Sztuka romańska i gotycka.
- Początki Polski (Mieszko I, Bolesław Chrobry).
Pamiętajcie, aby powtórzyć te zagadnienia. Przeczytajcie jeszcze raz notatki i podręcznik. Powodzenia na sprawdzianie!
