Hej siódmoklasisto! Zaraz powtórzymy materiał z działu 4 historii. Będzie to sprawdzian! Nie martw się! Użyjemy obrazów i przykładów.
Rozbicie dzielnicowe Polski
Wyobraź sobie tort urodzinowy. Duży, pyszny tort, który reprezentuje Polskę. Ktoś go kroi na mniejsze kawałki! Każdy kawałek to inna dzielnica.
To właśnie było rozbicie dzielnicowe. Kraj, kiedyś zjednoczony, podzielił się na mniejsze części. Każda część miała swojego księcia.
Dlaczego? Bo po śmierci Bolesława Krzywoustego, jego synowie chcieli rządzić. Podzielili więc Polskę na dzielnice. Każdy syn dostał swoją część tortu, przepraszam, swoją dzielnicę.
Ziemie polskie po podziale
Pomyśl o mapie Polski. Teraz wyobraź sobie, że ta mapa jest pocięta na puzzle. Każdy puzzel ma inny kolor i kształt. To są dzielnice!
Mamy kilka ważnych dzielnic:
Śląsk: Bogaty w kopalnie! Wyobraź sobie węgiel! Czarny skarb ukryty pod ziemią.
Małopolska: Z Krakowem! Kraków to jak klejnot w koronie! Ważne miasto, centrum kultury.
Wielkopolska: To kolebka Polski. Tam wszystko się zaczęło! Jak fundament domu.
Mazowsze: Trochę na uboczu, ale ważne! Z Warszawą, która jeszcze nie była stolicą.
Ziemia Sandomierska: Położona między Małopolską a Mazowszem. Ważny łącznik.
Skutki rozbicia dzielnicowego
Wyobraź sobie drużynę piłkarską. Każdy gracz gra sam. Nie ma współpracy. Czy wygrają mecz? Raczej nie!
Tak samo było z Polską. Podzielona, osłabiona. Brak jedności.
Osłabienie władzy centralnej: Król, który powinien rządzić wszystkimi, rządził tylko swoją dzielnicą.
Konflikty między dzielnicami: Książęta walczyli ze sobą o ziemie. Jak rodzeństwo kłócące się o zabawkę.
Najazdy sąsiadów: Słaba Polska była łatwym celem dla wrogów. Wyobraź sobie wilki atakujące samotną owcę.
Najazd Mongołów
Wyobraź sobie burzę piaskową! Silną, niszczycielską! To byli Mongołowie.
Przyjechali z daleka, z Azji. Byli świetnymi jeźdźcami. Szybcy i okrutni.
Bitwa pod Legnicą (1241): Polskie wojska stanęły do walki. Ale Mongołowie byli silniejsi. Polska poniosła klęskę. To było jak przegrana bitwa w grze komputerowej.
Skutki najazdu: Zniszczenia, śmierć, strach. Wiele miast i wsi zostało spalonych. To było jak pożar lasu.
Próby zjednoczenia Polski
Wyobraź sobie budowę domu. Potrzebujesz cegieł, cementu i dużo pracy. Trzeba połączyć wszystko w całość.
Tak samo było z zjednoczeniem Polski. Potrzeba było silnego władcy, który połączy dzielnice.
Władysław Łokietek
Wyobraź sobie pracowitą mrówkę. Mała, ale silna i wytrwała. To był Władysław Łokietek.
Długo walczył o zjednoczenie Polski. Stopniowo, krok po kroku, odzyskiwał dzielnice. To było jak układanie puzzli.
Koronacja w 1320 roku: Wreszcie! Łokietek został królem. To był ważny moment. Symbol zjednoczenia.
Kazimierz Wielki
Wyobraź sobie mądrego króla. Myśli o przyszłości. Buduje zamki, zakłada miasta. To był Kazimierz Wielki.
Kontynuował dzieło Łokietka. Dbał o rozwój Polski. Powiedział: "Zastałem Polskę drewnianą, a zostawiłem murowaną". Wyobraź sobie drewniany dom zamieniony w zamek!
Uniwersytet Jagielloński: Założył w Krakowie uniwersytet. Miejsce, gdzie młodzi ludzie mogli się uczyć. To było jak fabryka wiedzy.
Kodeks praw: Spisał prawa. Dzięki temu było sprawiedliwiej. To było jak instrukcja obsługi państwa.
Pamiętaj! Rozbicie dzielnicowe osłabiło Polskę. Ale potem przyszli silni władcy. Zjednoczyli kraj i dbali o jego rozwój. Przygotuj się na sprawdzian! Powodzenia!
