Hej! Przygotowujemy się do sprawdzianu z geografii, dział 2, klasa 7. Spokojnie, damy radę! Skupimy się na wizualnych aspektach i prostych przykładach.
Ruch Ziemi
Wyobraź sobie Ziemię jako wielką piłkę do koszykówki. Kręci się wokół własnej osi. To ruch obrotowy.
Jeden obrót trwa 24 godziny. Daje nam dzień i noc. Pamiętaj o tym!
Popatrz na globus. Oś Ziemi jest lekko nachylona. To ważne!
Gdyby oś nie była nachylona, nie mielibyśmy pór roku. Wszystko byłoby takie samo przez cały rok. Nuda!
Teraz wyobraź sobie, że Ziemia krąży wokół Słońca. To ruch obiegowy.
Jeden obieg trwa 365 dni (i trochę). To rok kalendarzowy.
Ziemia krąży po orbicie w kształcie elipsy. To nie jest idealne koło!
Dzięki temu w różnych miejscach Ziemi mamy różne pory roku. Latem Słońce świeci dłużej, zimą krócej.
Pory Roku
Pomyśl o Ziemi jak o huśtawce. Raz jest bliżej Słońca, raz dalej.
Gdy półkula północna jest nachylona w stronę Słońca, mamy tam lato. Na półkuli południowej jest wtedy zima.
Sześć miesięcy później sytuacja się odwraca. Półkula południowa ma lato, a północna zimę.
Wiosna i jesień to okresy przejściowe. Długość dnia i nocy jest zbliżona.
Wyobraź sobie kalendarz. Wiosna: marzec, kwiecień, maj. Lato: czerwiec, lipiec, sierpień. Jesień: wrzesień, październik, listopad. Zima: grudzień, styczeń, luty.
Strefy Oświetlenia Ziemi
Słońce oświetla Ziemię nierównomiernie. Tam, gdzie promienie padają prosto, jest cieplej.
Wyobraź sobie latarkę. Gdy świecisz prosto na ścianę, światło jest mocne i skupione. Gdy świecisz pod kątem, światło jest słabsze i rozproszone.
Strefa równikowa dostaje najwięcej światła i ciepła. Tam jest zawsze gorąco. Pomyśl o Amazonii!
Strefy umiarkowane mają wyraźne pory roku. Lato jest ciepłe, a zima chłodna. Polska leży w strefie umiarkowanej.
Strefy okołobiegunowe dostają najmniej światła. Tam jest zawsze zimno. Pomyśl o Antarktydzie!
Granice stref wyznaczają zwrotniki i koła podbiegunowe. Ważne nazwy do zapamiętania!
Następstwa Ruchu Obrotowego
Obrót Ziemi powoduje nie tylko dzień i noc, ale też coś więcej. To siła Coriolisa.
Wyobraź sobie karuzelę. Gdy stoisz na brzegu i chcesz rzucić piłkę do osoby stojącej naprzeciwko, piłka poleci trochę bokiem.
Tak samo jest z wiatrami i prądami morskimi. Siła Coriolisa zakrzywia ich bieg.
Na półkuli północnej wiatry skręcają w prawo, a na południowej w lewo.
Dzięki sile Coriolisa mamy cyklony i antycyklony. Ważne dla pogody!
Czas Słoneczny i Strefy Czasowe
Gdy Słońce jest najwyżej na niebie, mamy południe słoneczne.
Czas słoneczny zależy od położenia geograficznego. W każdym miejscu jest inny.
Żeby uniknąć zamieszania, wprowadzono strefy czasowe.
Ziemia została podzielona na 24 strefy. Każda strefa ma szerokość 15 stopni długości geograficznej.
W każdej strefie obowiązuje ten sam czas. Polska leży w strefie czasu środkowoeuropejskiego (CET).
Wyobraź sobie mapę świata. Zobacz, jak przebiegają granice stref czasowych. Czasem są nieregularne, żeby uwzględnić granice państw.
Przesuwając się na wschód, dodajemy godzinę. Przesuwając się na zachód, odejmujemy godzinę.
Linia zmiany daty przebiega przez Ocean Spokojny. Przekraczając ją, zmieniamy datę o jeden dzień.
Pamiętaj, geografia to nie tylko nudne fakty. To fascynująca wiedza o naszym świecie!
Powodzenia na sprawdzianie! Jesteś gotowy/a!
