Witajcie, przyszli Geografowie!
Zbliża się sprawdzian z geografii? Bez obaw! Przygotowałem dla Was kompleksowy przewodnik po ruchach Ziemi. Razem damy radę!
Ruch obrotowy Ziemi
Zaczynamy od podstaw. Co to jest ruch obrotowy Ziemi?
To ruch naszej planety wokół własnej osi. Wyobraźcie sobie kręcący się bączek!
Kierunek i czas trwania
W jakim kierunku kręci się Ziemia? Z zachodu na wschód!
A ile trwa jeden obrót? Około 24 godziny, a dokładnie 23 godziny, 56 minut i 4 sekundy. Zaokrąglamy to do jednej doby.
Doba to właśnie czas jednego obrotu Ziemi wokół własnej osi.
Konsekwencje ruchu obrotowego
Ruch obrotowy ma bardzo ważne skutki. Jakie?
Przede wszystkim, mamy dzięki niemu dzień i noc!
Gdy dana część Ziemi jest oświetlona przez Słońce, mamy tam dzień. Po drugiej stronie, tam gdzie jest cień, panuje noc.
Kolejny ważny skutek to pozorna wędrówka Słońca po niebie. Wydaje nam się, że to Słońce się porusza, ale tak naprawdę to my się obracamy!
Mamy też spłaszczenie Ziemi na biegunach. Siła odśrodkowa, wynikająca z ruchu obrotowego, powoduje, że Ziemia nie jest idealną kulą.
Nie zapominajmy o odchyleniu ciał poruszających się po powierzchni Ziemi (efekt Coriolisa). To ważne dla kierunku wiatrów i prądów morskich.
Ruch obiegowy Ziemi
Teraz przejdźmy do ruchu obiegowego Ziemi. O co chodzi?
To ruch Ziemi wokół Słońca po orbicie. Wyobraźcie sobie Ziemię krążącą wokół gorącej gwiazdy!
Kształt orbity i czas trwania
Orbita Ziemi nie jest idealnym kołem. Ma kształt elipsy.
Jeden obieg Ziemi wokół Słońca trwa około 365 dni i 6 godzin. To właśnie rok!
Te dodatkowe 6 godzin powoduje, że co cztery lata mamy rok przestępny, czyli rok, który ma 366 dni (dodatkowy dzień w lutym).
Konsekwencje ruchu obiegowego
Ruch obiegowy ma fundamentalne znaczenie dla życia na Ziemi. Co nam daje?
Przede wszystkim, zmiany pór roku!
Pamiętajmy, że Ziemia krąży wokół Słońca z osią nachyloną pod kątem około 23,5 stopnia. To nachylenie osi powoduje, że różne części Ziemi są w różnym czasie roku bardziej lub mniej oświetlone przez Słońce.
Kiedy półkula północna jest bardziej nachylona w stronę Słońca, mamy tam lato, a na półkuli południowej – zimę. Pół roku później sytuacja się odwraca.
Mamy więc wiosnę, lato, jesień i zimę!
Pory roku i daty
Kiedy dokładnie zaczynają się pory roku?
Wiosna zaczyna się około 21 marca (równonoc wiosenna).
Lato zaczyna się około 21 czerwca (przesilenie letnie).
Jesień zaczyna się około 23 września (równonoc jesienna).
Zima zaczyna się około 22 grudnia (przesilenie zimowe).
Równonoc i przesilenie
Czym różni się równonoc od przesilenia?
Podczas równonocy dzień i noc trwają mniej więcej tyle samo (około 12 godzin).
Podczas przesilenia dzień jest najdłuższy (przesilenie letnie) lub najkrótszy (przesilenie zimowe).
Strefy oświetlenia Ziemi
Na Ziemi wyróżniamy różne strefy oświetlenia. Jakie?
Strefa równikowa: tutaj Słońce świeci przez cały rok wysoko, więc jest bardzo ciepło.
Strefy zwrotnikowe: znajdują się między równikiem a zwrotnikami Raka i Koziorożca. Też jest tam ciepło, ale występują już pory roku.
Strefy umiarkowane: znajdują się między zwrotnikami a kołami podbiegunowymi. Mamy tam wyraźne cztery pory roku.
Strefy podbiegunowe: znajdują się wokół biegunów. Jest tam bardzo zimno, a dzień i noc trwają nawet kilka miesięcy.
Podsumowanie
Gratulacje! Dotarliśmy do końca. Powtórzmy najważniejsze informacje:
- Ruch obrotowy Ziemi: ruch wokół własnej osi, trwa 24 godziny, powoduje dzień i noc.
- Ruch obiegowy Ziemi: ruch wokół Słońca, trwa 365 dni i 6 godzin, powoduje pory roku.
- Oś Ziemi jest nachylona, co ma kluczowe znaczenie dla występowania pór roku.
- Strefy oświetlenia Ziemi: równikowa, zwrotnikowe, umiarkowane i podbiegunowe.
Pamiętajcie, nauka geografii może być fascynująca! Powodzenia na sprawdzianie!
