Hej uczniowie klasy 6! Przygotujmy się razem do sprawdzianu z geografii z działu 1. Dasz radę!
Co musisz wiedzieć?
Ziemia jako planeta
Ziemia jest planetą. Pamiętaj o tym! Krąży wokół Słońca.
Kształt Ziemi jest zbliżony do kuli. Mówimy, że to geoida.
Ruch obrotowy Ziemi to ruch wokół własnej osi. Trwa około 24 godzin. Powoduje następstwo dnia i nocy.
Ruch obiegowy Ziemi to ruch wokół Słońca. Trwa około 365 dni i 6 godzin. Powoduje pory roku.
Oś Ziemi jest nachylona. To ma wpływ na długość dnia i nocy w różnych porach roku.
Układ Słoneczny
Układ Słoneczny to Słońce i wszystkie ciała niebieskie, które wokół niego krążą. Planety to część Układu Słonecznego.
Kolejność planet (od Słońca): Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun.
Pamiętaj o planetach skalistych (Merkury, Wenus, Ziemia, Mars) i gazowych olbrzymach (Jowisz, Saturn, Uran, Neptun).
Mapy i plany
Mapa to obraz powierzchni Ziemi przedstawiony na płaszczyźnie, w pomniejszeniu.
Skala mapy mówi nam, ile razy obraz na mapie jest mniejszy niż w rzeczywistości.
Skala może być liczbowa (np. 1:100 000), mianowana (np. 1 cm – 1 km) i liniowa (podziałka).
Plan to szczegółowe odwzorowanie niewielkiego obszaru. Na przykład plan miasta.
Rodzaje map: ogólnogeograficzne, tematyczne (np. mapa klimatyczna, mapa gleb).
Orientacja w terenie
Kierunki świata: północ (N), południe (S), wschód (E), zachód (W). Dodatkowo kierunki pośrednie: NE, SE, SW, NW.
Można orientować się za pomocą kompasu, mapy, Słońca (w dzień) i Gwiazdy Polarnej (w nocy).
Pamiętaj o położeniu Słońca. Wschód Słońca wskazuje wschód, zachód Słońca wskazuje zachód. W południe Słońce jest najwyżej i wskazuje południe (w Polsce).
Wysokość i głębokość
Wysokość względna to różnica wysokości między dwoma punktami. Mierzymy ją np. od podnóża góry do jej szczytu.
Wysokość bezwzględna to wysokość danego punktu nad poziomem morza. Mierzymy ją np. za pomocą wysokościomierza.
Poziom morza to punkt odniesienia dla pomiaru wysokości bezwzględnej.
Warstwice to linie na mapie łączące punkty o tej samej wysokości.
Rzeźba terenu
Niziny to obszary położone na wysokości do 300 m n.p.m.
Wyżyny to obszary położone na wysokości od 300 do 500 m n.p.m.
Góry to obszary położone na wysokości powyżej 500 m n.p.m. Dzielimy je na niskie, średnie i wysokie.
Dolina to obniżenie terenu, często z płynącą rzeką.
Wzgórze to niewielkie wzniesienie terenu.
Przykładowe zadania
1. Wyjaśnij, dlaczego mamy dzień i noc.
2. Podaj kolejność planet Układu Słonecznego.
3. Oblicz skalę mapy, wiedząc, że odległość 5 cm na mapie odpowiada 50 km w terenie.
4. Wymień kierunki świata i kierunki pośrednie.
5. Wyjaśnij różnicę między wysokością względną a bezwzględną.
Wskazówki
Przeczytaj uważnie podręcznik.
Przejrzyj notatki z lekcji.
Rozwiąż zadania z ćwiczeń.
Spróbuj wytłumaczyć zagadnienia komuś innemu.
Odpocznij przed sprawdzianem.
Podsumowanie
Pamiętaj o kształcie i ruchach Ziemi. Zrozum Układ Słoneczny. Naucz się czytać mapy i orientować w terenie. Opanuj pojęcia związane z wysokością i rzeźbą terenu. Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
Kluczowe pojęcia: Ziemia, Słońce, ruch obrotowy, ruch obiegowy, Układ Słoneczny, mapa, skala, kierunki świata, wysokość względna, wysokość bezwzględna, nizina, wyżyna, góra.
Powodzenia!
