Witaj piątoklasisto! Gotowy na Sprawdzian z Geografii, Dział 3? Nie martw się! Pomożemy Ci zrozumieć najważniejsze zagadnienia, używając obrazów i prostych przykładów.
Pasy klimatyczne Ziemi.
Wyobraź sobie Ziemię jako wielki, okrągły tort.
Ten tort jest pokrojony na różne kawałki, czyli pasy klimatyczne.
Każdy kawałek ma inny smak, czyli inną temperaturę i ilość opadów!
Dlaczego mamy różne pasy?
Głównym powodem jest kąt padania promieni słonecznych.
Na równiku, promienie słoneczne padają prosto.
Dlatego tam jest najcieplej. Wyobraź sobie latarkę, świecącą prosto na kartkę – światło jest bardzo intensywne.
Na biegunach, promienie padają pod kątem. Słabo grzeją. Latarka świecąca pod kątem daje słabsze światło.
Rodzaje pasów klimatycznych.
Mamy kilka głównych pasów. Skupmy się na najważniejszych.
Pas równikowy: Ciepło i wilgotno przez cały rok. Jak w dżungli! Codziennie pada deszcz.
Pasy zwrotnikowe: Bardzo gorąco i sucho. Znajdują się tam pustynie, np. Sahara.
Pasy umiarkowane: Mamy tu cztery pory roku: wiosnę, lato, jesień i zimę. Polska leży właśnie w tym pasie!
Pasy okołobiegunowe: Bardzo zimno, przez większość roku leży śnieg i lód. Mieszkają tam pingwiny (na Antarktydzie) i niedźwiedzie polarne (w Arktyce).
Pamiętaj, że to uproszczenie. Pomiędzy tymi pasami są jeszcze pasy przejściowe, np. podzwrotnikowy i podbiegunowy.
Strefy oświetlenia Ziemi.
Wyobraź sobie, że Ziemia jest jabłkiem.
Po jednej stronie jabłka świeci słońce, a po drugiej jest ciemno.
Ta linia, która oddziela dzień od nocy, to granica między strefami oświetlenia.
Ziemia kręci się wokół własnej osi. Dlatego mamy dzień i noc.
Rodzaje stref oświetlenia.
Strefa oświetlona: Tam, gdzie świeci słońce. Jest dzień!
Strefa nieoświetlona: Tam, gdzie jest ciemno. Jest noc!
Strefa zmierzchu: To obszar pomiędzy strefą oświetloną i nieoświetloną. Słońce dopiero wschodzi albo już zachodzi.
Strefa przedświtu: To obszar pomiędzy strefą nieoświetloną i strefą zmierzchu porannego.
Dzięki temu, że Ziemia krąży wokół Słońca i ma nachyloną oś, strefy oświetlenia zmieniają się w ciągu roku. Dlatego mamy różne długości dnia i nocy w zależności od pory roku.
Ruch obrotowy Ziemi i jego skutki.
Wyobraź sobie, że jesteś bączkiem.
Kręcisz się wokół własnej osi. Ziemia też tak robi!
Ten ruch nazywamy ruchem obrotowym.
Pełny obrót trwa 24 godziny, czyli dobę.
Skutki ruchu obrotowego.
Następowanie dnia i nocy: Jak już wiesz, jedna strona Ziemi jest oświetlona przez Słońce (dzień), a druga jest w cieniu (noc).
Pozorny ruch Słońca: Wydaje nam się, że Słońce wschodzi na wschodzie i zachodzi na zachodzie. Ale to Ziemia się kręci!
Odchylenie ciał poruszających się na Ziemi (siła Coriolisa): Wyobraź sobie, że rysujesz linię na kręcącej się karuzeli. Linia będzie zakrzywiona!
Podobnie dzieje się z wiatrami i prądami morskimi na Ziemi. Na półkuli północnej odchylają się w prawo, a na południowej w lewo.
Różnica czasu: Ponieważ Ziemia się kręci, to w różnych miejscach na Ziemi jest inna godzina. Dlatego wprowadzono strefy czasowe.
Mam nadzieję, że dzięki tym przykładom, wszystko stało się jaśniejsze! Powodzenia na sprawdzianie! Pamiętaj, że geografia to fascynująca nauka o naszym pięknym świecie!
