Cześć! Przygotowujemy się do sprawdzianu z geografii o krajobrazach Polski. Konkretnie, dział 2 dla klasy 5, grupa A. Skupimy się na tym, co najważniejsze i co łatwo zapamiętać.
Krajobrazy Polski – Wprowadzenie
Polska jest super zróżnicowana! Wyobraź sobie, że to taki tort. Każdy kawałek to inny krajobraz. Mamy góry, morze, jeziora i pola. Każdy z nich ma swoje unikalne cechy.
Każdy krajobraz ma swoje naturalne elementy. To na przykład rośliny, zwierzęta, rzeźba terenu, czyli góry, pagórki i doliny, oraz woda. To wszystko tworzy unikalny charakter danego miejsca.
Podział Krajobrazów
Podzielimy Polskę na kilka podstawowych krajobrazów. Dzięki temu łatwiej będzie nam je zapamiętać. Wyobraź sobie mapę Polski podzieloną na kolorowe strefy.
Krajobraz Pobrzeży. Znajduje się nad Morzem Bałtyckim. Pomyśl o piaszczystych plażach, wydmach i portach. Charakterystyczne są też klify, czyli strome ściany brzegowe, i mierzeje, czyli wąskie pasy lądu oddzielające morze od zatoki.
Krajobraz Pojezierzy. To kraina tysięcy jezior! Mamy tu dużo pagórków i lasów. To pozostałość po lodowcu. Pomyśl o Mazurach – to idealny przykład. Jeziora powstały w wyniku działalności lodowca. Zapadliska wypełnione wodą dały początek pojezierzu.
Krajobraz Nizin. Rozległe, płaskie tereny. Idealne pod uprawę. Wiele rzek tu płynie, np. Wisła i Odra. Pomyśl o wielkich polach uprawnych i łąkach. Duże miasta jak Warszawa i Łódź znajdują się na nizinach.
Krajobraz Wyżyn. Teren pagórkowaty, często z wapiennymi skałkami. Znajdują się tu jaskinie i wąwozy. Pomyśl o Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej z jej skałkami. To obszar pomiędzy nizinami a górami. Występują tam gleby lessowe.
Krajobraz Gór. Najbardziej spektakularny! Mamy Tatry z najwyższym szczytem – Rysy, Sudety i Karpaty. Wysokie szczyty, doliny, potoki górskie. Pamiętaj o lesistych stokach i skalistych szczytach. W górach panuje piętrowy układ roślinności. Im wyżej, tym rośliny są mniejsze i odporniejsze na trudne warunki.
Charakterystyka Poszczególnych Krajobrazów
Teraz przyjrzyjmy się bliżej poszczególnym krajobrazom. Zwrócimy uwagę na charakterystyczne rośliny, zwierzęta i formy terenu.
Krajobraz Pobrzeży – szczegóły
Plaże. Piaszczyste, idealne do kąpieli słonecznych. Wydmy. Usypane przez wiatr, często porośnięte trawą. Klify. Strome urwiska, podmywane przez morze. Rosną tu odporne na sól rośliny, np. słonorośla. Żyją tu mewy, rybitwy i foki.
Krajobraz Pojezierzy – szczegóły
Jeziora. Różnej wielkości i głębokości. Woda słodka. Lasy. Dużo lasów mieszanych. Pagórki. Powstały w wyniku działalności lodowca. W jeziorach żyją ryby, raki i żaby. W lasach spotkamy dziki, sarny i lisy.
Krajobraz Nizin – szczegóły
Pola. Uprawia się zboża, warzywa i owoce. Łąki. Porastają je trawy i kwiaty. Rzeki. Płyną leniwie, tworząc meandry. Na polach żyją zające, bażanty i kuropatwy. W rzekach pływają ryby i żyją bobry.
Krajobraz Wyżyn – szczegóły
Skałki. Wapienne, często o fantazyjnych kształtach. Jaskinie. Powstały w wyniku rozpuszczania wapienia przez wodę. Wąwozy. Wąskie, strome doliny. Rosną tu ciepłolubne rośliny. Żyją tu nietoperze, borsuki i sowy.
Krajobraz Gór – szczegóły
Szczyty. Wysokie, często pokryte śniegiem. Dolina. Wąskie, między szczytami. Potoki. Szybko płynące, z czystą wodą. Rosną tu świerki, jodły i kosodrzewina. Żyją tu kozice, niedźwiedzie i orły.
Działalność Człowieka a Krajobraz
Człowiek ma duży wpływ na krajobraz. Budujemy miasta, drogi, fabryki. Uprawiamy pola, wycinamy lasy. Czasami robimy to z korzyścią dla środowiska, np. tworząc parki narodowe. Czasami szkodzimy, zanieczyszczając wodę i powietrze.
Parki Narodowe. To obszary chronione, gdzie przyroda ma pierwszeństwo. W Polsce mamy wiele parków narodowych, np. Tatrzański Park Narodowy, Biebrzański Park Narodowy i Woliński Park Narodowy.
Ochrona Przyrody. Ważne jest, aby dbać o środowisko. Segregować śmieci, oszczędzać wodę i energię. Sadzić drzewa i chronić zwierzęta.
Pamiętaj! Powodzenia na sprawdzianie!
