Witaj! Przygotowujesz się do Sprawdzianu z Geografii, klasa 5, dział 1 online? Super! Pomożemy Ci to zrozumieć.
Temat 1: Planeta Ziemia
Ziemia jest jak wielka niebieska kula.
Wyobraź sobie piłkę do koszykówki, ale zamiast pomarańczowej skóry, ma oceany i kontynenty.
Kształt Ziemi nie jest idealną kulą. Jest spłaszczona na biegunach. Pamiętaj o tym!
Myślisz, że jest płaska? Nie! Zdjęcia satelitarne to potwierdzają.
Ruchy Ziemi
Ziemia się kręci! Robi to na dwa sposoby. Obrót i obieg.
Obrót Ziemi to jak kręcenie się na krześle. Trwa 24 godziny. Dzień i noc.
Wyobraź sobie, że jesteś muchą siedzącą na kuli ziemskiej. Jak Ziemia się obraca, to raz jesteś oświetlony przez słońce, a raz nie.
Obieg Ziemi to jak chodzenie wokół ogniska. Trwa 365 dni (prawie!). To rok i pory roku.
Ziemia krąży wokół Słońca po orbicie. To nie jest idealne kółko, tylko elipsa. Trochę jak spłaszczone koło.
Pory roku zmieniają się, bo oś Ziemi jest nachylona. Wyobraź sobie, że trzymasz globus lekko przechylony.
Temat 2: Mapy
Mapa to obraz Ziemi lub jej fragmentu, ale na płasko. Jak zdjęcie, ale narysowane.
To jak przepis na znalezienie skarbu! Pokazuje gdzie iść.
Skala mapy mówi nam, jak bardzo pomniejszony jest teren. Na przykład: 1:100 000. Oznacza to, że 1 cm na mapie to 100 000 cm (czyli 1 km) w rzeczywistości.
Wyobraź sobie, że mrówka idzie po mapie. Jeden centymetr dla niej to bardzo dużo, ale w rzeczywistości to kilometr!
Rodzaje map są różne. Polityczne, fizyczne, tematyczne.
Mapy polityczne pokazują granice państw. Mapy fizyczne pokazują ukształtowanie terenu (góry, rzeki, niziny). Mapy tematyczne pokazują np. rozmieszczenie lasów, ludności lub surowców naturalnych.
Pomyśl o mapie politycznej jak o kolorowance z państwami. A mapa fizyczna to obraz gór i dolin.
Elementy mapy
Każda mapa ma swoje elementy.
Legenda to jak instrukcja obsługi mapy. Wyjaśnia, co oznaczają symbole na mapie.
Szkoła na mapie jest oznaczona flagą. Kościół – krzyżem. To wszystko znajdziesz w legendzie.
Skala już o niej mówiliśmy, pamiętasz? Mówi nam, ile razy Ziemia została pomniejszona.
Kierunki świata – północ, południe, wschód, zachód. Pomagają się zorientować.
Północ zazwyczaj jest na górze mapy. Pamiętaj: Północ – Góra!
Temat 3: Orientacja w terenie
Orientacja w terenie to umiejętność określania swojego położenia i kierunku.
To jak znajdowanie drogi do domu, nawet jak się zgubisz.
Kompas to urządzenie, które pokazuje kierunki świata. Igła kompasu zawsze wskazuje północ.
Wyobraź sobie, że igła kompasu to mały detektyw, który zawsze wie, gdzie jest północ.
Słońce też może pomóc w orientacji. Wschodzi na wschodzie, zachodzi na zachodzie.
W południe Słońce jest najwyżej i wskazuje południe. Pamiętaj: Południe – Południe!
Gwiazdy też mogą pomóc w nocy. Gwiazda Polarna wskazuje północ.
Szukaj jasnej gwiazdy na niebie. To ona pomoże Ci się zorientować.
Metody naturalne to obserwacja przyrody. Mech na drzewach rośnie zwykle po stronie północnej.
Mech lubi cień i wilgoć. Dlatego rośnie tam, gdzie nie dociera słońce.
Powodzenia na sprawdzianie! Pamiętaj o wizualizacjach i przykładach. Dasz radę!
