Hej! Gotowi na sprawdzian z geografii? Super! Pamiętajcie, wszystko jest do ogarnięcia. Skupimy się na ludności i urbanizacji w Polsce. Zaczynamy!
Ludność Polski
Zacznijmy od podstaw. Ile nas jest? Obecnie Polska ma około 38 milionów mieszkańców.
Rozmieszczenie ludności
Gdzie mieszkamy? Nie wszędzie jest nas tyle samo. Mówimy o gęstości zaludnienia. To liczba osób na kilometr kwadratowy.
Największa gęstość jest w województwach: śląskim i małopolskim. Dlaczego? Ze względu na historię i rozwój przemysłu.
Najmniejsza gęstość jest w województwach: podlaskim i warmińsko-mazurskim. Dlaczego? Przez dużą lesistość i rolniczy charakter.
Pamiętajcie o czynnikach wpływających na rozmieszczenie ludności. To np.:
- Klimat
- Ukształtowanie terenu
- Dostęp do wody
- Rozwój gospodarczy
Przyrost naturalny
To różnica między liczbą urodzeń a liczbą zgonów. W Polsce od dłuższego czasu mamy przyrost naturalny ujemny. Oznacza to, że więcej osób umiera, niż się rodzi.
To duży problem. Powoduje starzenie się społeczeństwa. Coraz więcej mamy osób starszych, a coraz mniej młodych.
Współczynnik urodzeń to liczba urodzeń na 1000 mieszkańców. Współczynnik zgonów to liczba zgonów na 1000 mieszkańców.
Migracje
To przemieszczanie się ludności. Dzielimy je na emigracje (wyjazdy z kraju) i imigracje (przyjazdy do kraju).
Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej wielu Polaków wyjechało za granicę w poszukiwaniu pracy. To zjawisko nazywamy emigracją zarobkową.
Obecnie obserwujemy też imigrację. Do Polski przyjeżdżają osoby z Ukrainy, Białorusi, i innych krajów.
Struktura wieku i płci
Ważne jest, by wiedzieć, ile mamy osób w różnych grupach wiekowych. To struktura wieku.
Mamy grupy: przedprodukcyjną (dzieci i młodzież), produkcyjną (osoby w wieku produkcyjnym) i poprodukcyjną (emeryci).
Struktura płci to proporcja kobiet i mężczyzn w społeczeństwie. W Polsce rodzi się trochę więcej chłopców, ale kobiety żyją dłużej. Dlatego w starszych grupach wiekowych jest więcej kobiet.
Urbanizacja w Polsce
Teraz przejdźmy do miast. Urbanizacja to proces rozwoju miast i wzrostu liczby ludności miejskiej.
Wskaźnik urbanizacji
Określa, jaki procent ludności mieszka w miastach. W Polsce wskaźnik urbanizacji wynosi około 60%.
Proces urbanizacji
Urbanizacja to nie tylko powiększanie się miast. To także zmiany w stylu życia i kulturze.
Fazy urbanizacji:
- Urbanizacja wstępna: szybki wzrost liczby ludności w miastach.
- Suburbanizacja: wyprowadzka ludności na przedmieścia.
- Dezurbanizacja: wyludnianie się centrów miast.
- Reurbanizacja: ponowny rozwój centrów miast.
Obecnie w Polsce mamy do czynienia z suburbanizacją. Coraz więcej osób buduje domy na obrzeżach miast. Tworzą się strefy podmiejskie.
Funkcje miast
Miasta pełnią różne funkcje. Mogą być ośrodkami:
- Przemysłowymi (np. Katowice)
- Administracyjnymi (np. Warszawa)
- Kulturowymi (np. Kraków)
- Turystycznymi (np. Zakopane)
- Handlowymi (np. Poznań)
Aglomeracje i konurbacje
Aglomeracja to zespół miast i wsi powiązanych ze sobą funkcjonalnie. Przykład: Warszawa z okolicznymi miejscowościami.
Konurbacja to zespół miast o podobnej wielkości, które są ze sobą ściśle powiązane. Przykład: konurbacja górnośląska.
Problemy miast
Rozwój miast wiąże się z problemami. Np.:
- Korki uliczne
- Zanieczyszczenie powietrza
- Brak miejsc parkingowych
- Wysokie ceny mieszkań
Trzeba dbać o zrównoważony rozwój miast. Chodzi o to, by miasto było przyjazne dla mieszkańców i środowiska.
Podsumowanie
Uff, to był spory kawałek materiału! Pamiętajcie najważniejsze rzeczy:
- Ludność Polski: około 38 milionów, ujemny przyrost naturalny, starzejące się społeczeństwo.
- Rozmieszczenie ludności: nierównomierne, zależne od wielu czynników.
- Migracje: emigracja zarobkowa i imigracja.
- Urbanizacja: proces rozwoju miast, suburbanizacja.
- Funkcje miast: przemysłowe, administracyjne, kulturalne, turystyczne, handlowe.
- Problemy miast: korki, zanieczyszczenie, brak miejsc parkingowych.
Powodzenia na sprawdzianie! Jesteście świetni i dacie radę! Po prostu przeczytajcie to jeszcze raz, powtórzcie sobie najważniejsze definicje i będzie dobrze. Trzymam kciuki!
