Hej siódmoklasisto! Gotowy na sprawdzian z geografii, dział 2? Nie martw się, pomogę Ci się przygotować. Razem damy radę!
Lekcja 1: Ludność na Ziemi
Zaczynamy od podstaw. Musimy zrozumieć, jak rozmieszczona jest ludność na naszej planecie.
Gęstość zaludnienia
Gęstość zaludnienia to liczba osób przypadająca na jeden kilometr kwadratowy. Pamiętaj o tym wzorze! Obliczamy ją, dzieląc liczbę ludności przez powierzchnię danego obszaru.
Wzór: Gęstość zaludnienia = Liczba ludności / Powierzchnia
Ważne jest, aby wiedzieć, że gęstość zaludnienia jest bardzo nierównomierna. Są obszary bardzo gęsto zaludnione i takie, gdzie ludzi prawie nie ma.
Czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności
Na to, gdzie ludzie mieszkają, wpływa wiele czynników. Możemy je podzielić na:
- Przyrodnicze: klimat, dostęp do wody, ukształtowanie terenu, żyzność gleb.
- Społeczno-gospodarcze: rozwój przemysłu, rolnictwa, dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej, miejsca pracy.
- Historyczne: dawne migracje, konflikty zbrojne.
Pamiętaj, że czynniki te działają razem, a nie oddzielnie!
Najwięcej ludzi mieszka na nizinach, w klimacie umiarkowanym i w pobliżu zasobów wody.
Lekcja 2: Ruch naturalny ludności
Teraz zajmiemy się tym, jak zmienia się liczba ludności.
Urodzenia i zgony
Ruch naturalny to różnica między liczbą urodzeń a liczbą zgonów w danym okresie. Jeśli rodzi się więcej osób niż umiera, mamy przyrost naturalny. Jeśli umiera więcej osób niż się rodzi, mamy ujemny przyrost naturalny.
Wzór: Przyrost naturalny = Liczba urodzeń - Liczba zgonów
Współczynnik urodzeń (lub urodzeń żywych) to liczba urodzeń na 1000 mieszkańców w ciągu roku. Współczynnik zgonów to liczba zgonów na 1000 mieszkańców w ciągu roku.
Wzór: Współczynnik urodzeń = (Liczba urodzeń / Liczba ludności) * 1000
Wzór: Współczynnik zgonów = (Liczba zgonów / Liczba ludności) * 1000
Czynniki wpływające na ruch naturalny
Na liczbę urodzeń i zgonów wpływają m.in.:
- Poziom rozwoju gospodarczego
- Dostęp do opieki medycznej
- Poziom edukacji
- Tradycje kulturowe
- Sytuacja polityczna
W krajach słabo rozwiniętych często mamy wysoki współczynnik urodzeń i wysoki współczynnik zgonów. W krajach wysoko rozwiniętych mamy niski współczynnik urodzeń i niski współczynnik zgonów.
Lekcja 3: Migracje
Kolejny ważny temat to migracje, czyli przemieszczanie się ludności.
Rodzaje migracji
Możemy wyróżnić różne rodzaje migracji:
- Wewnętrzne: przemieszczanie się w obrębie jednego kraju (np. ze wsi do miasta).
- Zewnętrzne: przemieszczanie się między krajami (np. z Polski do Niemiec).
- Emigracja: wyjazd z kraju.
- Imigracja: przyjazd do kraju.
- Dobrowolne: ludzie sami decydują o wyjeździe.
- Przymusowe: ludzie są zmuszeni do wyjazdu (np. wojna, katastrofa naturalna).
Przyczyny i skutki migracji
Ludzie migrują z różnych powodów. Najczęściej są to:
- Ekonomiczne: poszukiwanie lepszej pracy, wyższe zarobki.
- Społeczne: chęć dołączenia do rodziny, lepsze warunki życia.
- Polityczne: ucieczka przed prześladowaniami, wojną.
- Klimatyczne: zmiana klimatu, klęski żywiołowe.
Migracje mają zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla krajów, z których ludzie wyjeżdżają (kraje emigracyjne) i do których przyjeżdżają (kraje imigracyjne).
Np. kraj emigracyjny traci siłę roboczą, ale zyskuje dzięki przekazom pieniężnym od emigrantów. Kraj imigracyjny zyskuje siłę roboczą, ale musi się zmierzyć z problemami integracji imigrantów.
Lekcja 4: Struktura wieku i płci
Na koniec porozmawiamy o tym, jak wiek i płeć wpływają na społeczeństwo.
Piramida wieku
Piramida wieku to graficzne przedstawienie struktury wieku i płci ludności. Wygląd piramidy zależy od poziomu rozwoju danego kraju.
Kraje wysoko rozwinięte mają piramidę o kształcie zbliżonym do prostokąta (starzejące się społeczeństwo). Kraje słabo rozwinięte mają piramidę o szerokiej podstawie (dużo dzieci) i wąskim wierzchołku (niewiele osób starszych).
Wskaźnik feminizacji i maskulinizacji
Wskaźnik feminizacji pokazuje, ile kobiet przypada na 100 mężczyzn. Wskaźnik maskulinizacji pokazuje, ile mężczyzn przypada na 100 kobiet.
Wzór: Wskaźnik feminizacji = (Liczba kobiet / Liczba mężczyzn) * 100
Wzór: Wskaźnik maskulinizacji = (Liczba mężczyzn / Liczba kobiet) * 100
Więcej kobiet rodzi się niż mężczyzn, ale mężczyźni częściej umierają. Dlatego w większości krajów świata mamy więcej kobiet niż mężczyzn.
Podsumowanie
Gratulacje! Przeszliśmy przez cały materiał. Pamiętaj, żeby powtórzyć definicje, wzory i przykłady.
Kluczowe pojęcia:
- Gęstość zaludnienia
- Czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności
- Ruch naturalny
- Przyrost naturalny
- Współczynnik urodzeń i zgonów
- Migracje (wewnętrzne, zewnętrzne, emigracja, imigracja)
- Przyczyny i skutki migracji
- Piramida wieku
- Wskaźnik feminizacji i maskulinizacji
Trzymam kciuki za Twój sprawdzian! Wierzę w Ciebie!
