Witajcie, ósmoklasiści! Przygotowujemy się do sprawdzianu z optyki. Zobaczymy, jak zrozumieć światło.
Czym jest światło?
Wyobraź sobie światło jako małe paczki energii. Nazywamy je fotonami.
Te fotony podróżują jako fale. Jak fale na wodzie!
Światło ma różne kolory. Każdy kolor to inna długość fali. Pomyśl o tęczy!
Czerwony ma najdłuższą falę. Fioletowy – najkrótszą.
Odbicie światła
Kiedy światło uderza w powierzchnię, odbija się. Jak piłka rzucona o ścianę!
Gładka powierzchnia odbija światło regularnie. Powstaje obraz, jak w lustrze.
Szorstka powierzchnia rozprasza światło. Nie widzimy wyraźnego odbicia.
Prawo odbicia: Kąt padania równa się kątowi odbicia. Wyobraź sobie linie!
Załamanie światła
Światło zmienia kierunek, gdy przechodzi z jednego ośrodka do drugiego. To załamanie.
Pomyśl o ołówku w szklance wody. Wygląda, jakby był złamany!
Dzieje się tak, ponieważ światło zwalnia w wodzie. Zmienia swój tor.
Im większa różnica w prędkości światła, tym większe załamanie.
Soczewki
Soczewki to kawałki szkła lub plastiku. Załamują światło.
Soczewki skupiające (wypukłe) zbierają światło w jednym punkcie. Jak lupa!
Można podpalić papier, używając soczewki skupiającej.
Soczewki rozpraszające (wklęsłe) rozpraszają światło.
Soczewki są w okularach. Pomagają nam widzieć lepiej.
Budowa oka
Oko działa jak kamera. Ma soczewkę, która skupia światło.
Rogówka jest pierwszą soczewką. Załamuje światło.
Soczewka dopasowuje ostrość. Żebyśmy widzieli blisko i daleko.
Siatkówka to ekran. Odbiera obraz.
Nerw wzrokowy przekazuje informacje do mózgu. Mózg interpretuje obraz.
Wady wzroku
Krótkowzroczność: Widzimy dobrze blisko, ale źle daleko. Obraz powstaje przed siatkówką.
Korygujemy ją soczewkami rozpraszającymi.
Dalekowzroczność: Widzimy dobrze daleko, ale źle blisko. Obraz powstaje za siatkówką.
Korygujemy ją soczewkami skupiającymi.
Astygmatyzm powoduje niewyraźne widzenie. Spowodowany jest nieregularnym kształtem rogówki.
Kolory
Białe światło zawiera wszystkie kolory. Można je rozłożyć na pryzmacie.
Przedmioty mają kolor, ponieważ odbijają tylko niektóre kolory.
Czerwone jabłko odbija czerwone światło. Pozostałe kolory pochłania.
Czarny przedmiot pochłania wszystkie kolory. Nie odbija żadnego.
Biały przedmiot odbija wszystkie kolory.
Zjawiska optyczne
Tęcza powstaje, gdy światło słoneczne załamuje się w kroplach deszczu.
Powstaje rozkład białego światła na kolory.
Zorza polarna powstaje w wyniku oddziaływania cząstek słonecznych z atmosferą Ziemi.
Miraż to iluzja optyczna. Wygląda, jakby na pustyni była woda. Spowodowany jest załamaniem światła w warstwach powietrza o różnej temperaturze.
Podsumowanie
Optyka to fascynująca dziedzina. Światło to fala i cząstka jednocześnie.
Rozumiemy, jak powstaje obraz. Jak działają soczewki i oko.
Teraz jesteście gotowi na sprawdzian! Powodzenia!
