Hej ósmoklasisto! Gotowy na sprawdzian z EDB, dział 2, "Nowa Era"? Nie martw się! Razem damy radę.
Bezpieczeństwo w sieci
Internet to fantastyczne narzędzie. Ale, jak wszystko, ma swoje ciemne strony.
Zagrożenia w Internecie
Pamiętaj o cyberprzemocy. To przemoc online. Może przyjmować różne formy: wyzwiska, groźby, poniżanie.
Nigdy nie odpowiadaj agresją na agresję. Zablokuj osobę i zgłoś sytuację.
Hejt to też problem. Komentarze pełne nienawiści. Nie bierz w tym udziału.
Uważaj na phishing. To próba wyłudzenia danych. Oszuści podszywają się pod banki lub firmy.
Nigdy nie klikaj w podejrzane linki. Sprawdzaj adres strony.
Chroń swoje dane osobowe. Imię, nazwisko, adres, numer telefonu. Nie udostępniaj ich obcym osobom.
Hasła? Mocne i trudne do zgadnięcia! Używaj różnych haseł do różnych kont.
Jak się chronić?
Zainstaluj program antywirusowy. Regularnie go aktualizuj. To ochrona przed wirusami.
Używaj zapory sieciowej (firewall). To dodatkowa bariera ochronna.
Bądź ostrożny w mediach społecznościowych. Ustawienia prywatności są ważne.
Zastanów się, zanim coś opublikujesz. Internet pamięta!
Pamiętaj o prawie autorskim. Nie kopiuj i nie udostępniaj treści bez zgody autora.
Pierwsza pomoc
Udzielanie pierwszej pomocy to bardzo ważna umiejętność. Może uratować komuś życie.
Podstawowe zasady
Zabezpiecz miejsce zdarzenia. Upewnij się, że jest bezpiecznie dla ciebie i dla poszkodowanego.
Oceń stan poszkodowanego. Sprawdź, czy jest przytomny, czy oddycha.
Zadzwoń po pomoc. Numer alarmowy to 112.
Podaj dyspozytorowi ważne informacje: co się stało, gdzie się stało, ilu jest poszkodowanych.
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO)
Jeśli poszkodowany nie oddycha, rozpocznij RKO.
Ułóż poszkodowanego na twardym podłożu.
Udrożnij drogi oddechowe. Odetnij lub rozepnij ubranie wokół szyi i klatki piersiowej.
Wykonaj 30 uciśnięć klatki piersiowej. Na głębokość około 5 cm. W tempie około 100-120 uciśnięć na minutę.
Wykonaj 2 wdechy ratownicze. Zatkaj nos poszkodowanego i wdmuchnij powietrze do jego ust. Obserwuj, czy klatka piersiowa się unosi.
Kontynuuj uciśnięcia i wdechy w stosunku 30:2 aż do przyjazdu służb ratunkowych.
Pozycja boczna ustalona
Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, ale oddycha, ułóż go w pozycji bocznej ustalonej. Zapobiega to zadławieniu się wymiocinami.
Zegnij jedną rękę poszkodowanego pod kątem prostym.
Drugą rękę połóż na policzku.
Zegnij jedną nogę w kolanie.
Przetocz poszkodowanego na bok, tak aby leżał stabilnie.
Krwotoki
Przy krwotoku uciskaj ranę. Użyj czystej gazy lub materiału.
Unieś kończynę powyżej poziomu serca.
Wezwij pomoc.
Oparzenia
Oparzone miejsce chłodź zimną wodą przez co najmniej 15 minut.
Nie przekłuwaj pęcherzy.
Nałóż jałowy opatrunek.
Wezwij pomoc w przypadku poważnych oparzeń.
Ochrona ludności
Ważne jest, aby wiedzieć, jak zachować się w sytuacjach kryzysowych.
Sygnały alarmowe
Poznaj sygnały alarmowe. Alarm powietrzny, alarm o skażeniach.
Wiedza o tym, co oznaczają sygnały, może uratować życie.
Ewakuacja
W przypadku ewakuacji zachowaj spokój. Wykonuj polecenia służb.
Zabierz ze sobą najważniejsze rzeczy: dokumenty, leki, wodę, jedzenie.
Schrony
Wiedza o lokalizacji schronów i miejsc ukrycia może być przydatna.
Podsumowanie
To była duża dawka wiedzy! Pamiętaj:
- Bezpieczeństwo w sieci: chroń dane, uważaj na cyberprzemoc i phishing.
- Pierwsza pomoc: naucz się podstawowych zasad i RKO.
- Ochrona ludności: poznaj sygnały alarmowe i zasady ewakuacji.
Teraz jesteś gotowy na sprawdzian! Powodzenia!
Pamiętaj, ćwiczenie czyni mistrza! Powtarzaj materiał, a na pewno dasz radę!
