Hej! Zbliża się sprawdzian z biologii? Bez obaw! Razem damy radę. Ten przewodnik pomoże Ci usystematyzować wiedzę o parzydełkowcach i pierścienicach. Powodzenia!
Parzydełkowce (Cnidaria)
Zacznijmy od parzydełkowców. To proste organizmy wodne.
Charakterystyka ogólna
Parzydełkowce żyją głównie w wodach morskich. Mają proste ciało.
Są dwuwarstwowe. Mają warstwę zewnętrzną (ektoderma) i wewnętrzną (endoderma).
Pomiędzy warstwami jest galaretowata substancja, tzw. mezoglea.
Posiadają jamę gastralną, która służy do trawienia.
Otwór gębowy pełni również funkcję otworu odbytowego.
Budowa komórkowa
Charakterystyczne dla parzydełkowców są komórki parzydełkowe (knidocyty). Znajdują się na czułkach.
Zawierają nici jadowe. Służą do polowania i obrony.
Po dotknięciu ofiary, nić wystrzeliwuje. Wprowadza jad.
Formy występowania
Parzydełkowce występują w dwóch podstawowych formach: polipa i meduzy.
Polip jest osiadły. Ma kształt worka. Otworem gębowym skierowany jest do góry. Przykładem jest stułbia.
Meduza jest wolno pływająca. Ma kształt dzwonu. Otwór gębowy skierowany jest do dołu. Przykładem jest meduza.
Niektóre parzydełkowce występują tylko w formie polipa, inne tylko w formie meduzy. Są też takie, które występują w obu formach.
Rozmnażanie
Parzydełkowce rozmnażają się bezpłciowo i płciowo.
Rozmnażanie bezpłciowe odbywa się przez pączkowanie. Powstaje nowy osobnik z wypustki na ciele rodzica.
Rozmnażanie płciowe zachodzi przez połączenie gamet (komórek jajowych i plemników).
U niektórych gatunków występuje przemiana pokoleń. Naprzemiennie występuje pokolenie rozmnażające się płciowo i bezpłciowo.
Przedstawiciele
Do parzydełkowców zaliczamy m.in.:
- Stułbia
- Chełbia modra (Meduza)
- Koralowce (np. koral czerwony)
- Ukwiały
Pierścienice (Annelida)
Teraz przejdźmy do pierścienic. To bardziej złożone organizmy.
Charakterystyka ogólna
Pierścienice żyją w różnych środowiskach. W wodzie, glebie, a niektóre są pasożytami.
Ich ciało jest podzielone na segmenty (metamery). Stąd nazwa.
Posiadają wtórną jamę ciała (celomę). Wypełniona płynem. Pełni funkcję szkieletu hydraulicznego.
Mają dobrze rozwinięty układ pokarmowy, krwionośny, nerwowy i wydalniczy.
Budowa ciała
Ciało pierścienic składa się z głowy (zazwyczaj z czułkami i oczami), tułowia (z segmentami) i odbytu.
Na każdym segmencie (u niektórych gatunków) znajdują się szczecinki. Ułatwiają poruszanie się.
Ciało pokryte jest oskórkiem. Chroni przed urazami i wysychaniem.
Układ pokarmowy
Układ pokarmowy pierścienic jest drożny. Posiada otwór gębowy i odbytowy.
Składa się z: gardzieli, przełyku, wola, żołądka i jelita.
Proces trawienia zachodzi w jelicie.
Układ krwionośny
Pierścienice mają zamknięty układ krwionośny.
Krew krąży w naczyniach krwionośnych. Nie wylewa się do jamy ciała.
Posiadają naczynie grzbietowe (pompujące krew) i naczynie brzuszne.
Układ nerwowy
Układ nerwowy pierścienic składa się ze zwojów mózgowych i pnia nerwowego.
Pień nerwowy biegnie wzdłuż ciała. W każdym segmencie znajdują się zwoje nerwowe.
Układ wydalniczy
Pierścienice wydalają szkodliwe produkty przemiany materii za pomocą metanefrydiów.
Każdy segment posiada parę metanefrydiów.
Oddychanie
Pierścienice oddychają całą powierzchnią ciała. Niektóre mają skrzela.
Wymiana gazowa zachodzi przez wilgotną skórę.
Rozmnażanie
Pierścienice rozmnażają się płciowo i bezpłciowo.
Rozmnażanie bezpłciowe odbywa się przez podział ciała. Regeneracja brakujących części.
Rozmnażanie płciowe jest bardziej powszechne. Występują osobniki rozdzielnopłciowe i obojnacze (hermafrodyty).
Przykładem hermafrodyty jest dżdżownica.
Przedstawiciele
Do pierścienic zaliczamy m.in.:
- Dżdżownica ziemna
- Pijawka lekarska
- Nereida
- Rurecznik mułowy
Podsumowanie
To już prawie wszystko! Pamiętaj:
- Parzydełkowce: proste organizmy wodne, komórki parzydełkowe, polip i meduza.
- Pierścienice: segmentowane ciało, wtórna jama ciała, dobrze rozwinięte układy.
Powtórz materiał, rozwiąż kilka zadań i dasz radę! Trzymam kciuki!
