Hej szóstoklasiści! Przygotowujemy się do sprawdzianu z działu 5 z biologii. Pamiętajcie, dasz radę! Skupmy się na najważniejszych zagadnieniach.
Różnorodność biologiczna
Różnorodność biologiczna to bogactwo życia na Ziemi. Obejmuje wszystkie organizmy, ich różnice i ekosystemy.
Dlaczego jest ważna? Zapewnia stabilność ekosystemów i dostęp do zasobów.
Poziomy różnorodności biologicznej
Mamy trzy główne poziomy:
- Różnorodność genetyczna: różnice w genach w obrębie jednego gatunku.
- Różnorodność gatunkowa: liczba różnych gatunków w danym miejscu.
- Różnorodność ekosystemowa: różnorodność siedlisk i biocenoz.
Pamiętajcie o przykładach! Różne odmiany jabłek to różnorodność genetyczna.
Królestwa organizmów
Organizmy dzielimy na 5 królestw:
- Bakterie
- Protisty
- Grzyby
- Rośliny
- Zwierzęta
Bakterie
Bakterie są jednokomórkowe i bardzo małe. Mogą być kuliste, pałeczkowate lub spiralne.
Pełnią ważne role: rozkładają materię organiczną, uczestniczą w obiegu azotu.
Są też bakterie chorobotwórcze! Pamiętajcie o higienie.
Protisty
Protisty to bardzo zróżnicowana grupa. Obejmuje organizmy jednokomórkowe i wielokomórkowe.
Mogą być samożywne (glony) lub cudzożywne (pierwotniaki).
Przykłady: okrzemki, pantofelek, euglena.
Grzyby
Grzyby są cudzożywne. Odżywiają się martwą materią organiczną (saprofity) lub pasożytują na innych organizmach.
Mają budowę strzępkową. Przykłady: muchomor, pieczarka, pleśń.
Niektóre grzyby są jadalne, ale wiele jest trujących! Nie zbieraj nieznanych grzybów.
Rośliny
Rośliny są samożywne. Przeprowadzają fotosyntezę.
Dzielimy je na mchy, paprocie, rośliny nagonasienne i okrytonasienne.
Fotosynteza to proces, w którym rośliny wytwarzają pokarm z wody, dwutlenku węgla i światła słonecznego.
Zwierzęta
Zwierzęta są cudzożywne. Muszą pobierać pokarm z otoczenia.
Są bardzo zróżnicowane! Dzielimy je na bezkręgowce i kręgowce.
Bezkręgowce nie mają szkieletu wewnętrznego. Przykłady: owady, pajęczaki, mięczaki.
Kręgowce mają szkielet wewnętrzny. Przykłady: ryby, płazy, gady, ptaki, ssaki.
Ochrona przyrody
Ochrona przyrody to działania mające na celu zachowanie różnorodności biologicznej i zasobów naturalnych.
Formy ochrony przyrody
Mamy różne formy ochrony:
- Parki narodowe: obszary chronione o szczególnych walorach przyrodniczych.
- Rezerwaty przyrody: obszary chronione o szczególnych walorach przyrodniczych, naukowych, kulturowych lub historycznych.
- Pomniki przyrody: pojedyncze obiekty przyrodnicze o szczególnej wartości (np. stare drzewa, jaskinie).
- Obszary chronionego krajobrazu: obszary o cennych walorach krajobrazowych.
- Ochrona gatunkowa: ochrona konkretnych gatunków roślin i zwierząt.
Pamiętajcie! Nie śmieć w lesie, nie zrywaj chronionych roślin, szanuj zwierzęta!
Zagrożenia dla różnorodności biologicznej
Istnieje wiele zagrożeń:
- Niszczenie siedlisk: wycinka lasów, osuszanie bagien, urbanizacja.
- Zanieczyszczenie środowiska: zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby.
- Zmiany klimatyczne: wzrost temperatury, ekstremalne zjawiska pogodowe.
- Kłusownictwo: nielegalne polowanie na zwierzęta.
- Wprowadzanie gatunków inwazyjnych: gatunki, które wypierają rodzime gatunki.
Musimy dbać o naszą planetę! Każdy mały gest ma znaczenie.
Podsumowanie
Sprawdzian obejmuje różnorodność biologiczną, królestwa organizmów i ochronę przyrody.
Kluczowe pojęcia to: różnorodność genetyczna, gatunkowa i ekosystemowa, bakterie, protisty, grzyby, rośliny, zwierzęta, fotosynteza, parki narodowe, rezerwaty przyrody, ochrona gatunkowa, niszczenie siedlisk, zanieczyszczenie środowiska.
Powodzenia na sprawdzianie! Jesteście wspaniali i na pewno dacie z siebie wszystko. Pamiętajcie o regularnej nauce i odpoczynku. Trzymam kciuki!
