Zaczynamy naszą podróż po świecie zwierząt bezkręgowych! Dziś zajmiemy się grupami, które spotykamy w klasie 6: parzydełkowcami i pierścienicami.
Parzydełkowce (Cnidaria)
Co to są parzydełkowce? To bardzo proste! Są to zwierzęta wodne, głównie morskie. Charakteryzują się obecnością specjalnych komórek parzydełkowych.
Komórki parzydełkowe
Komórki parzydełkowe (cnidocyty) to prawdziwa broń! Znajdują się na czułkach parzydełkowców. Służą do obrony i zdobywania pokarmu. Zawierają kapsułkę z nicią jadową.
Gdy ofiara dotknie czułka, nić wystrzeliwuje. Wbija się w ciało ofiary i wstrzykuje jad. To unieruchamia lub zabija ofiarę.
Budowa ciała
Parzydełkowce mają dwa podstawowe typy budowy: polip i meduza.
Polip ma kształt worka. Jest przytwierdzony do podłoża. Otwór gębowy otoczony jest czułkami. Przykładem polipa jest stułbia.
Meduza przypomina parasol lub dzwon. Pływa swobodnie w wodzie. Otwór gębowy znajduje się na spodniej stronie. Najbardziej znanym przykładem jest meduza, popularnie nazywana "galaretką".
Przykłady parzydełkowców
Do parzydełkowców zaliczamy wiele ciekawych zwierząt:
- Stułbia płowa: niewielki polip, często spotykany w akwariach.
- Chełbia modra: popularna meduza, występująca w Bałtyku.
- Koralowce: tworzą rafy koralowe, bardzo ważne dla bioróżnorodności mórz.
- Ukwiały: polipy, które żyją w symbiozie z rybami błazenkami.
Znaczenie parzydełkowców
Parzydełkowce pełnią ważną rolę w ekosystemach morskich. Stanowią pokarm dla innych zwierząt. Rafy koralowe są domem dla wielu gatunków ryb i bezkręgowców. Niektóre parzydełkowce, np. koralowce, są wykorzystywane w jubilerstwie i medycynie.
Pierścienice (Annelida)
Teraz przejdziemy do pierścienic! To kolejna grupa zwierząt bezkręgowych. Charakteryzują się segmentowaną budową ciała.
Budowa ciała
Ciało pierścienic jest podzielone na segmenty, czyli pierścienie. Stąd nazwa grupy. Każdy segment zawiera podobne narządy. Taka budowa pozwala na bardziej efektywny ruch.
Pierścienice mają dobrze rozwinięty układ krwionośny, nerwowy i wydalniczy. Posiadają również otwór gębowy i odbytowy.
Przykłady pierścienic
Pierścienice to bardzo zróżnicowana grupa zwierząt. Wyróżniamy kilka głównych grup:
- Skąposzczety (Oligochaeta): żyją w glebie i wodach słodkich. Najbardziej znanym przykładem jest dżdżownica ziemna.
- Wieloszczety (Polychaeta): żyją głównie w morzach. Charakteryzują się obecnością szczecinek na każdym segmencie ciała.
- Pijawki (Hirudinea): są pasożytami zewnętrznymi kręgowców. Żywią się krwią. Najbardziej znanym przykładem jest pijawka lekarska.
Znaczenie pierścienic
Pierścienice odgrywają ważną rolę w ekosystemach lądowych i wodnych.
Dżdżownice spulchniają glebę. Użyźniają ją. Przyspieszają rozkład materii organicznej. Są bardzo ważne dla rolnictwa.
Wieloszczety stanowią pokarm dla ryb i innych zwierząt morskich. Uczestniczą w procesach samooczyszczania wód.
Pijawki lekarskie były dawniej wykorzystywane w medycynie do upuszczania krwi. Obecnie stosuje się je rzadziej. Wydzielane przez nie substancje mają działanie przeciwzakrzepowe.
Porównanie parzydełkowców i pierścienic
Podsumujmy, czym różnią się te dwie grupy zwierząt:
- Parzydełkowce: prosta budowa ciała, komórki parzydełkowe, polip lub meduza.
- Pierścienice: segmentowana budowa ciała, dobrze rozwinięte układy narządów, dżdżownice, wieloszczety, pijawki.
Pamiętaj, że zarówno parzydełkowce, jak i pierścienice są ważnymi elementami ekosystemów. Ich różnorodność i rola w przyrodzie są fascynujące!
Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci zrozumieć podstawowe informacje o parzydełkowcach i pierścienicach! Powodzenia na sprawdzianie z biologii!
