Witaj! Przygotuj się na sprawdzian z biologii. Dziś omówimy tkanki i organy roślinne. To ważny temat w klasie 5.
Tkanki Roślinne
Co to są tkanki? Tkanki to zespoły komórek. Te komórki mają podobną budowę i funkcję. Razem wykonują określone zadanie.
Rodzaje tkanek roślinnych
Wyróżniamy kilka podstawowych rodzajów tkanek roślinnych. Najważniejsze to:
- Tkanka okrywająca
- Tkanka miękiszowa
- Tkanka wzmacniająca
- Tkanka przewodząca
- Tkanka twórcza (merystematyczna)
Tkanka okrywająca chroni roślinę. Działa jak skóra. Pokrywa liście, łodygi i korzenie. Zabezpiecza przed uszkodzeniami i utratą wody. Często pokryta jest woskiem, zwanym kutykulą. Kutykula zapobiega parowaniu wody.
Tkanka miękiszowa to główna tkanka roślin. Wypełnia wnętrze organów. Magazynuje substancje odżywcze, np. skrobię. Uczestniczy w procesie fotosyntezy. Miękisz asymilacyjny zawiera chloroplasty. Chloroplasty umożliwiają fotosyntezę. Miękisz spichrzowy gromadzi zapasy.
Tkanka wzmacniająca nadaje roślinie wytrzymałość. Umożliwia jej utrzymanie pionowej postawy. Wyróżniamy kolenchymę (zwarcica) i sklerenchymę (twardzica). Kolenchyma jest elastyczna. Występuje w młodych częściach roślin. Sklerenchyma jest twarda i sztywna. Występuje w dojrzałych częściach roślin. Na przykład, łupina orzecha włoskiego jest zbudowana ze sklerenchymy.
Tkanka przewodząca transportuje wodę i substancje odżywcze. Wyróżniamy drewno (ksylem) i łyko (floem). Drewno przewodzi wodę i sole mineralne od korzeni do liści. Łyko przewodzi produkty fotosyntezy z liści do innych części rośliny.
Tkanka twórcza (merystematyczna) umożliwia roślinie wzrost. Komórki tej tkanki intensywnie się dzielą. Wyróżniamy merystemy wierzchołkowe (na szczycie pędu i korzenia) i merystemy boczne (np. kambium). Merystemy wierzchołkowe odpowiadają za wzrost na długość. Merystemy boczne odpowiadają za wzrost na grubość.
Organy Roślinne
Co to są organy? Organy to części rośliny. Zbudowane są z różnych tkanek. Każdy organ pełni określoną funkcję.
Podstawowe organy roślinne
Wyróżniamy dwa główne systemy organów:
- System korzeniowy
- System pędowy
System korzeniowy składa się z korzenia głównego i korzeni bocznych. Korzenie umocowują roślinę w podłożu. Pobierają wodę i sole mineralne z gleby. Magazynują substancje odżywcze.
System pędowy składa się z łodygi, liści i kwiatów (oraz owoców). Łodyga podtrzymuje liście i kwiaty. Przewodzi wodę i substancje odżywcze. Liście przeprowadzają fotosyntezę. Kwiaty służą do rozmnażania. Owoce chronią nasiona.
Liść
Liść to organ rośliny przystosowany do fotosyntezy. Zwykle jest płaski i zielony. Zawiera dużą ilość chloroplastów. Składa się z blaszki liściowej i ogonka liściowego (czasem brak). Na blaszce liściowej widoczne są nerwy (wiązki przewodzące). Przez nerwy przepływa woda i substancje odżywcze.
Łodyga
Łodyga to część pędu. Podtrzymuje liście, kwiaty i owoce. Przewodzi wodę i substancje odżywcze. Może być zielona (przeprowadza fotosyntezę). Wyróżniamy łodygi zielne i zdrewniałe. Łodygi zielne są miękkie i giętkie. Łodygi zdrewniałe są twarde i sztywne.
Korzeń
Korzeń umocowuje roślinę w glebie. Pobiera wodę i sole mineralne. Magazynuje substancje odżywcze. Zwykle rośnie pod ziemią. Wyróżniamy korzeń główny i korzenie boczne. Na korzeniach mogą występować włośniki. Włośniki zwiększają powierzchnię chłonną korzenia.
Kwiat
Kwiat to organ służący do rozmnażania. Zbudowany jest z działek kielicha, płatków korony, pręcików i słupka. Pręciki wytwarzają pyłek. Słupek zawiera zalążnię. W zalążni znajdują się zalążki. Po zapłodnieniu z zalążka powstaje nasiono. Z zalążni powstaje owoc.
Owoc
Owoc powstaje z zalążni słupka. Chroni nasiona. Ułatwia rozsiewanie nasion. Wyróżniamy owoce suche i mięsiste. Owoce suche (np. orzechy) mają twardą okrywę. Owoce mięsiste (np. jabłka) mają soczysty miąższ.
Podsumowanie
Znasz już tkanki i organy roślinne. Pamiętaj o ich funkcjach. Powodzenia na sprawdzianie!
